‘Zengin Mutfağı’na Ülkücü tepkisi

LORA SARI
[email protected]

İstanbul Şehir Tiyatrosu’nun bu sezon sahnelemeye başladığı, Vasıf Öngören’in ‘Zengin Mutfağı’ adlı oyunu, Ülkücülerin saldırısına uğradı. Oyunun 27 Aralık tarihinde Muhsin Ertuğrul sahnesindeki gösterimi sırasında izleyiciler arasından iki kişi, karakterlerden birinin Ogün Samast’a benzer şekilde beyaz bere takmasını, bozkurt selamı eşliğinde bağırarak protesto etti. Şehir Tiyatrosu yönetiminin milliyetçi baskılara daha fazla karşı koyamadığı ve bu nedenle oyunu geçici olarak programından çıkarmış olabileceği yönündeki söylentiler devam ederken, oyunun, tiyatronun Şubat programında yer almaması dikkat çekti.

‘Zengin Mutfağı’, 1970’ler Türkiye’sini ve o dönemdeki siyasi kutuplaşmaları anlatıyor. Zengin bir ailenin mutfağında çalışan hizmetçilerin, bu kutuplaşmanın hangi tarafında yer alacağı sorusu, oyunun ana eksenini oluşturuyor. Vasıf Öngören’in, diğer oyunlarında olduğu gibi, emek sömürüsüne karşı bir duruş sergilediği ‘Zengin Mutfağı’nda, hizmetçilerden beklenen, kendileriyle aynı kaderi paylaşan emekçilerin yanında yer almaları.

Oyundaki karakterlerden Selim, Vasıf Öngören’in gerçekleşmesini umut ettiği işçi dayanışmasında yer almaz; aksine, çıkarları için karşı tarafa geçer ve nişanlısı da dâhil olmak üzere herkesi bu uğurda harcamaya hazırdır. Aslı Öngören tarafından sahnelenen oyunda, milliyetçi şiddet yolunda hızla ilerleyen Selim’in başında beyaz bir bere bulunuyor. Tiyatroyu basıp, oyunun sahnelenmesini engellemeye çalıştıkları söylenen Ülkücülerin galeyana gelmelerinin sebebinin bu bere olduğu söyleniyor.

Bozkurt işaretiyle protesto

Konuyla ilgili olarak görüş-tüğümüz Aslı Öngören, basında çıkan yalan haberlerden ve yaşanan olaylardan rahatsız olduğunu belirtti. Anlatılanların aksine, herhangi bir fiziksel saldırının söz konusu olmadığını vurgulayan Öngören, yalnızca, oyun sırasında ayağa kalkan iki izleyicinin, oyunda Ülkücülere hakaret edildiğini söyleyip, bozkurt işareti yaparak bağırdıklarını ve salondaki yaklaşık 400 izleyicinin protestoları altında salonu terk ettiklerini anlattı.

Öngören, öte yandan, fiziksel saldırı olmasa da, oyunun kaldırılmasını isteyen birçok izleyici olduğunu söyledi. Bu şikâyetler Şehir Tiyatroları’nın üzerinde bir baskı oluşturmuş gibi görünüyor. Öngören, bu durumu şu sözlerle ifade etti: “Üç hafta boyunca kapalı gişe sahnelenen bir oyuna, galası bile yapılmadan, herhangi bir gerekçe gösterilmeksizin ara verilmesi normal durmuyor.”

Aslı Öngören, milliyetçilerin oyunu beğenmeleri gibi bir beklentisinin olmadığını, Vasıf Öngören oyunlarının Ülkücüler tarafından beğenilmesinin olağandışı olacağını vurguluyor. Ancak, bu kesimin bu kadar ‘alıngan’ bir tavır sergileyeceklerini de hiç düşünmediğini belirten deneyimli tiyatrocu, “Büyük bir rahatsızlıkları var. Katile dönüşen çocuk üzerinden kendilerine hakaret edildiğini düşünüyorlar. Hâlbuki oyunu tarih sayfalarının arasından izlemek gerek. Gösterdikleri bu alıngan tavır yüzünden, oyunun asıl sözü gölgeleniyor” diyor.

‘Oyunu unutturmaya çalışacaklar’

Oyunun hiçbir grubu hedef göstermediğini ama beyaz berenin bir gerçeği yansıttığını söyleyen Öngören, yaşanan gerginliklerin asıl sözü gölgelemesinden rahatsız olduğunu belirterek,”Ülkemizde gerçeklerden söz ettiğinizde sizden kötüsü yok” diyor.

Şehir Tiyatroları, oyunun Mart programında yer alacağını söylüyor. Aslı Öngören ise, herhangi bir resmi açıklama yapılmadığını ve oyunun, Mart ayı programına alınsa bile, tiyatro yönetiminin oyunu az oynatıp unutturmaya çalışacağını düşündüğünü vurguluyor.  Kapalı gişe oynanan başarılı oyunlar birkaç sezon üst üste sahnelerde görülürken, ‘Zengin Mutfağı’nın akıbeti şimdilik meçhul.