Ետ նայիլ ներկան հասկնալու համար

Եթէ նկա­տի ու­նե­նանք թէ մարդ արա­րածի գլխա­ւոր թե­րացումնե­րէն մէ­կը մո­ռացու­թիւնն է, ներ­կայ իրա­վիճա­կի գի­տակ­ցե­լու հա­մար յա­ճախ կա­րիք կը զգանք յե­տադարձ ակ­նարկի։

Փոր­ձենք վեր­յի­շել Թուրքիոյ Խորհրդա­րանի այն բա­նավէ­ճերը, երբ իշ­խա­նու­թիւնը իր բո­լոր ու­ժով կը ձգտէր ՀՏՓ կու­սակցու­թեան պատ­գա­մաւոր­նե­րու ան­ձեռնմխե­լիու­թիւնը չե­ղար­կե­լու։

Գլխա­ւոր ընդդի­մադիր կու­սակցու­թեան այդ շրջա­նի պե­տը Քը­լըչ­տա­րօղ­լու քա­ղաքա­կան լուրջ սխալ մը գոր­ծած էր՝ «Թէեւ սահ­մա­նադ­րութեան հա­կառակ է, բայց կը ձայ­նակցինք իշ­խա­նու­թեան չե­ղարկման առա­ջար­կին»։ Այդ որո­շու­մէն ետք ՀՏՓ-ի հա­մանա­խագահ­ներ Սե­լահատ­տին Տե­միր­թաշ եւ Ֆի­կեն Եիւքսեք­տաղ աւե­լի քան ինը տա­րի է որ բան­տարկո­ւած են։

Այս դի­տելով կրնանք ըսել թէ ժա­մանա­կավ­րէպ զղջու­մը գոր­ծո­ւած սխա­լը չար­դա­րաց­նէր։

Այ­սօր այդ նոյն գլխա­ւոր ընդդի­մադիր կու­սակցու­թեան ընտրո­ւած քա­ղաքա­պետ­նե­րը շին­ծու եւ ան­հիմն մե­ղադ­րանքնե­րով խումբ առ խումբ կը ձեր­բա­կալո­ւին եւ կը բան­տարկո­ւին։

Կու­սակցու­թեան պե­տը իրա­ւացիօրէն կա­տարո­ւած­նե­րը կը բնու­թագրէ իբ­րեւ պե­տական հա­րուած։

Ո՞վ կրնայ պնդել թէ այս հանգրուանին հա­սանք մէկ օրէն միւ­սը։ Ո՛չ, ամէն ինչ կա­յացաւ քայլ առ քայլ որոշ ծրագ­րի մը գոր­ծադրու­թեամբ։ Եր­բեմնի ապի­կարու­թեան հե­տեւանքներ են որ այ­սօր ապ­տա­կի մը ուժգնու­թեամբ կը բա­խի մեր երես­նե­րուն։

Քիչ մը շրջա­հայեաց դի­տար­կումով կը տես­նենք թէ Թուրքիոյ մէջ պա­տահած­նե­րը բա­ցառու­թիւններ չեն։ Անվտան­գութեան պատ­րո­ւակին ետին նման բռնա­տիրու­թեան փոր­ձե­րը կը տես­նենք զա­նազան եր­կիրնե­րու մէջ։ Կար­ծես այս առու­մով ան­գիր հա­մաձայ­նութիւն մը կնքո­ւած է զա­նազան պե­տու­թիւննե­րու կող­մէ։ Հա­մաձայ­նութիւն մը՝ որ որ­դեգրած է ան­տե­սել Թուրքիոյ անօ­րինու­թիւննե­րը Սու­րիոյ հիւ­սի­սային տա­րած­քը գրա­ւելու պա­հուն։ Յի­շենք որ Եւ­րո­պական բո­լոր եր­կիրնե­րը կը կրկնէին նոյն յան­կերգը, ըսե­լով որ Թուրքիան իր սահ­մաննե­րու անվտան­գութիւ­նը ապա­հովե­լու իրա­ւունք ու­նի։ Այդ ըսե­լու պա­հուն բո­լորն ալ գի­տէին թէ նոյն Թուրքիոյ սահ­մաննե­րը ազատ ան­ցա­կէտ դար­ձած էին դէ­պի Սու­րիա ուղղո­ւած մի­ջազ­գա­յին ահա­բեկ­չութեան հա­մար։

Նոյ­նը պա­տահե­ցաւ, երբ Իս­րա­յէլ ցե­ղաս­պա­նու­թիւն գոր­ծադրեց Կազ­զա­յի մէջ։ Նոյ­նիսկ ոտ­նա­կոխե­ցին իրենց իբ­րեւ թէ որ­դեգրած խօս­քի ազա­տու­թեան սկզբունքը։ Մա­նաւանդ ԱՄՆ-ի մէջ շատ ծանր պատ­ժա­միջոց­ներ գոր­ծադրե­ցին Պա­ղէս­տի­նի հետ զօ­րակ­ցողնե­րու հան­դէպ։

Շե­ղած է ցարդ ըն­դունո­ւած քա­ղաքա­կան բո­լոր կա­նոն­նե­րը։

Հա­յաս­տա­նի մէջ կղե­րական­նե­րը եւ ընդդի­մադիր­ներ բա­ցայայ­տօ­րէն կո­չեր կ՚ընեն բռնի իշ­խա­նափո­խու­թեան հա­մար։ Նման սպառ­նա­լիքին դէմ պե­տու­թեան դի­մած կան­խա­միջոց­նե­րը կը ներ­կա­յաց­նեն որ­պէս եկե­ղեցիի դէմ յար­ձա­կում։ Այդ պնդումնե­րով կռի­ւի բեմ կը դարձնեն Ազ­գա­յին Ժո­ղովի դահ­լի­ճը։ Այս պայ­մաննե­րուն մէջ ամե­նադ­ժո­ւարին բանն է օրի­նական երկրի ժո­ղովրդա­վարու­թեան սկզբունքնե­րը յար­գե­լը։

Բա­րեբախ­տա­բար Փա­շինեանի իշ­խա­նու­թիւնը այս պա­հուն տա­կաւին կը յա­ջողի այդ սկզբունքնե­րը պա­հելու։

Ինչպէս ըսինք յօ­դուա­ծի սկզբին յե­տադարձ ակ­նարկը կ՚օգ­նէ ներ­կան ըն­կա­լելու։