Ne tasarruf edilemeyecek bir itibarmış Ya Hû
"Konu ile ilgili hadis-i şerifler, mevcut sosyoekonomik hayat şartları ve 1 kişinin günlük gıda ihtiyacı göz önünde bulundurularak ülkemizde fitre miktarı 2025 yılı ramazan ayından 2026 yılı ramazan ayına kadar 180 TL olarak belirlenmiştir”.
3 Şubat’ta yaptığı bu açıklamadan sonra Diyanet İşleri Başkanlığı, fitrenin kimlere verilebileceğine ilişkin soruya, Alo 190 Diyanet hattından şu bilgiyi iletti:
“Ramazan ayında fitre. Bakmakla yükümlü olduğunuz kişilerden olmaması şartıyla, asgari ücretli ya da emekli maaşı alan birinin geçinemediğini düşünüyorsanız, yan geliri yoksa evi kiraysa ya da evi varsa bile yakıtını vs. ödeyemiyorsa verebilirsiniz” .
2024’te asgari ücretle çalışan kişi sayısının 7,1 milyon, 2025’te ilan edilen asgari ücretin 22.104 TL, her 4 emekliden 1’inin aldığı en düşük emekli aylığının 14.469 TL, açlık sınırının ise 22.131 TL olduğu Türkiye’de, hatırlamak için “fitre”nin tanımı:
“Türkçede fitre şeklinde söylenen fıtır sadakası, nisab miktarı malı olan Müslümanların Bayram namazına kadar vermeleri vacib olan sadaka türüdür”.
***
Böyle bir duruma gelmiş ülkede Saray’ın 2024’ün ilk 11 ayında harcaması 11 milyar 352 milyon 827.000 TL. Diğer bir deyişle, 1 günde 2.023 asgari ücretlinin ve 2.752 emeklinin aylık maaşı kadar .
Aralık 2014’ten alalım. CB Erdoğan, Anadolu Aslanları İş Adamları Derneğinin Çırağan Sarayında düzenlenen genel kurulunda konuşuyor:
“Beştepe Cumhurbaşkanlığı Sarayı yapılıyor. Yalanlar (…) Sanki burası benim kişisel sarayım (…) 1000 odalı değil. Yanlış biliyorsunuz. 1150 küsur odası var (…) Bu bir ufuk meselesi. İtibardan tasarruf olmaz. Gelenler gidenler oraya bakıyor”.
Hatırlarsanız, “Faiz sebep, enflasyon neticedir” özdeyişinin de geçtiği konuşmadır bu .
Sayıştay’ın 2016 raporuna dayanarak yayınlanan “Saray para yutuyor” haberlerine karşı Cumhurbaşkanlığından yapılan Ekim 2017 tarihli yazılı açıklama ise daha tafsilatlı:
“Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin en yüksek temsil makamı, dolayısıyla ülkemizin vitrini olan Cumhurbaşkanlığı nezdindeki faaliyetlerin ‘itibardan tasarruf olmaz’ anlayışı ile ülkemizin vakarına yaraşır şekilde yürütülme mecburiyeti vardır".
***
Bu 2014 ve 2017 haberlerinden sonra, uzun laf etmek yerine, şu ülkede itibarımızın nasıl sağlandığına ilişkin son hafta haberlerini vereyim:
9 Şubat 2025 tarihli Hürriyet’ten:
“Türkiye yeni nesil uçak gemisi için kolları sıvadı (…) Türkiye; ABD, Rusya, Birleşik Krallık ve Çin’den sonra (…) büyük uçak gemilerini bağımsız olarak tasarlayıp inşa edebilen 5. ülke olacak. [Uçak gemisi] Mavi Vatan dışında da açık denizlerde (…) gerektiğinde Hint Okyanusu ile Atlantik Okyanusu’na kadar kullanılabilecek” .
Yerli ve milli uçak gemimizin yalnızca askerî operasyonlarda değil, insani yardım gibi alanlarda da kullanılabileceğini belirten haberde maliyetle ilgili bilgi verilmemiş.
Bununla birlikte, internetten okuduklarımıza göre maliyetler: İtalyan gemisi 1,5 milyar Avro, İngiliz gemisi 3 milyar Sterlin, Fransız gemisi 3 milyar Avro .
***
9 Şubat 2025 tarihli Birgün’den:
“Tasarruf söylemi ile geçen 2024’te hava taşıtı alımları için 4 milyar 48 milyon TL, kara taşıtı alımlarına ise 3 milyar 228 milyon lira harcandı. Son 10 yılda taşıt alımları ve kiralamaları için bütçeden 49 milyar 205 milyon lira harcandı” .
***
“Türkiye Somali’de bir uzay limanı inşa ediyor. İnanın veya inanmayın, Türkiye Cumhurbaşkanı aya gitmeyi planlıyor” başlığıyla haber veren 6 Şubat tarihli The Economist dergisinden alıntı yapan 10 Şubat tarihli KısaDalga sitesinden:
“Türkiye Uzay Ajansı 2018’de kuruldu ve 2011’de Cumhurbaşkanı yerli uydu üretimi ve Ay’a iniş doğrultusunda 10 yıllık bir uzay programı açıkladı. Türkiye'nin uzay araştırmalarına ayırdığı bütçenin 2013'te 4,7 milyon dolar iken 2025'te 140 milyon dolara çıkacağı, bu yatırımların Somali’de 350 milyon dolara mal olması beklenen bir uzay limanı projesinin çalışmalarına başladığı kaydedildi.”
Haber şöyle devam ediyor:
“Bu limanın sadece uzay projeleri için değil, aynı zamanda füze denemeleri için kullanılacağına ve Erdoğan’ın menzili 2.000 km olan bir füze geliştirme planını duyurduğuna dikkat çekildi ”.
***
Bu hafta içinde İstanbul’da 9 CHP belediyesine operasyon yapıldığı, Van Belediye Başkanı Abdullah Zeydan’ın 3 yıl 9 aya mahkum edildiği, bu türden iç politika gelişmeleri konumuz dışında.
