Վերջերս լսելի դարձաւ Զմիւռնիոյ հիւանդանոցներէն մէկուն բժշկապետին թերի միտքերը, երբ ան արժեհամակարգ կը բերէր բուժաշխատողներու միջեւ։ Բժշկապետը բժիշկներուն ուղղեալ դիտողութեան մէջ ակնարկելով կարգ մը թերութիւններու «Դուք բուժքոյրերու հրամանատարն էք, այլ ոչ ընկերները։ Դուք պիտի հրամայէք ու անոնք կատարեն» ըսած էր։
Բժշկապետի այս խօսքերը բնականաբար զայրոյթ պատճառեց բուժքոյրերուն, որունց ընդվզումէն ետք ստիպուեցաւ հրաժարիլ իր պաշտօնէն։ Հրաժարականի մէջ ան նշեց նաեւ թէ լարուած հոգեբանութեան բերմամբ նպատակը գերազանցող խօսքեր ըսած է, որուն համար ներողութիւն կը խնդրէ բոլոր բուժքոյրներէ։
Նիւթը իր ծագումով, զարգացումով եւ հետեւանքով հոս կ՚աւարտի, որմէ ետք կը սկսին խորհրդածութիւններ որոշ հասկացողութիւններու շուրջ։
Հաւանաբար այս դէպքի հերոսը հանդիսացող բժշկապետը միակը չէ որ կ՚ունենսյ նման համոզում։ Բացի իր պաշտօնակիցներէն, ընկերութեան մէջ ալ կը տիրէ նման անգոյ ասիճանակարգի մը իւրացումը։
Ընդհանրապէս չենք նշմարեր թէ պատմութեան մաշած էջերուն մնացած է «բժիշկ» կոչումը ունեցողին անհատական ինքնաբաւութեան ժամանակները։
Միջնադարին բժիշկը նախ պիտի հաստատեր ախտաճանաչումը, ապա պիտի պատրաստեր դարմանման միջոցները, զանազան բոյսերէ օգտուելով պիտի պատրաստեր դեղորայքի բաղադրութիւններ, եւ ապա պիտի հսկէր անոնց գործադրման։
Ներկայ պայմաններու մէջ հիւանդութեան ախտաճանաչումէն մինչեւ կատարեալ բուժման երկարող այդ շղթայի իւրաքանչիւր օղակ կը կարօտի տարբեր մասնագիտութիւններու։
Առանց կենսատարրագիտական քննարկման, շողանկարման գերարդիական դրութիւններէ օգտուելու, ի՞նչ ախտաճանաչում։ Բուսական ո՞ր բաղադրատոմսը, երբ կը խօսինք երրորդ, նոյնիսկ չորրորդ սերունդի հակապիօթիքներու մասին։ Եւ դարմանման ի՞նչ գործընթաց, առանց բուժքոյրի մասնագիտացած միջամտութեան։
Իբրեւ բժշկագիտութեան ուրոյն մասնագիտութիւն, բուժքոյր հասկացողութեան ծագումը կը թուարկուի ԺԹ դարու կէսերուն, երբ Ղրիմեան պատերազմի տարիներուն, Սէլիմիէ զօրանոցի մէջ Ֆլորանս Նայթինկել հիմքը կը դնէր գիտական նոր ճիւղի մը։
Մերօրեայ պայմաններու մէջ բուժքոյր դառնալու համար անհրաժեշտ է բարձրագոյն կրթութիւն, որու ընթացքին կը սերտուի նաեւ ծառայութեան սահմանները։ Այդ սահմաններուն մէջ կայ նաեւ բժիշկի դարմանման եղանակի հսկումը, հաւանական սխալումի մը պահուն պատշաճ կերպով զգուշացնելու հրամայականով։
Այս բոլորը իրողութիւններ են, որոնք դեռ չեն մարսուած հասարակութեան եւ ոչ միայն հասարակութեան, այլ ընկերութեան իբրեւ թէ ուսեալ խաւերուն մէջ։ Թերեւս ալ այս է պատճառը որ մեր ուսուցիչները համալսարանի ընտրութեան նիւթով իրենց դիմած աշակերտներուն խորհուրդ չեն տար բուժքոյրի ուսումը, որ բաղդատմամբ այլ մասնագիտութիւններու, կը խոստանայ աշխատանք ապահովելու աւելի լայն առիթներ։
