Անտանելի է իտիւի վախը

Թեր­թի մը մէջ յօ­դուած գրե­լը բնա­կանա­բար կը պար­տադրէ որոշ սահ­մա­նափա­կումներ։ Ստի­պուած ես իւ­րա­քան­չիւր բառ կշռե­լու եւ ապա թուղթին յանձնե­լու։ Իսկ եր­բեմն ալ նիւ­թը կը պար­տադրէ բա­ները իրենց անու­նով կո­չելու անհրա­ժեշ­տութիւն։ Իսկ երբ այդ անհրա­ժեշ­տութիւն դար­ձա­ծը գռե­հիկ բառ մըն է ճա­րեր կը փնտռես շրջան­ցե­լու հա­մար, բայց գտած­ներդ եր­բեք չեն փո­խարի­ներ այդ բուն բա­ռին։ Այս շա­բաթ խօ­սիլ կ՚ու­զեմ վա­խի մը մա­սին, որուն բնու­թագրող բա­ցատա­րականն է «Ոռի վախ»։ Պահ մը փոր­ձե­ցի յե­տոյք բա­ռը գոր­ծա­ծել, բայց չստա­ցուեց նոյն հա­րազա­տու­թիւնը։ Ի վեր­ջոյ որո­շեցի դի­մել Մու­սա Լե­րան բար­բա­ռին, որ նոյն իմաս­տով կ՚օգ­տա­գոր­ծէ «Իտիւ» այ­սինքն ետեւ բա­ռը։ Ու­րեմն այս շա­բաթ կը խօ­սինք իտի­ւի վա­խի մա­սին։

Սո­վորա­կան մար­դու հա­մար առա­ջին ակ­նարկով դրա­կան իմաստ մը ու­նի «անվտան­գութիւն» կո­չուած հաս­կա­ցողու­թիւնը։ Բայց սա միայն բա­ռին առ­թած առա­ջին տպա­ւորու­թիւնն է։ Իսկ եթէ մտա­ծենք այդ անվտան­գութիւն կո­չեալին պար­տադրած սահ­մա­նափա­կումնե­րը բառը նոյն հրա­պոյ­րը պի­տի չու­նե­նայ։ Օրի­նակի հա­մար ես կը բնա­կիմ անա­պահով թա­ղի մը, անա­պահով շէն­քե­րէն մէ­կուն մէջ։ Պատ­ճա­ռը պարզ է, մեր թա­ղեցի­ները առ­հա­սարակ եւ նաեւ մեր շէն­քի բնա­կիչ­նե­րը սո­վորա­կան մար­դիկ ենք։ Այս շէն­քին մէջ մեծ կե­ղեքումնե­րով հարստու­թիւն դի­զած մար­դիկ չեն ապ­րիր։ Մեր դրա­ցինե­րու մէջ չկան կա­շառ­քի կամ քա­ղաքա­կան շա­հերու հա­մար անար­դար վճիռ­ներ կա­յաց­նող դա­տաւոր­ներ։ Չկան կա­շառա­կեր բա­րաձ­րաստի­ճան պաշ­տօ­նեաներ։ Նոյ­նիսկ եթէ կան չար մար­դիկ, անոնք իրենց բազ­կի ու­ժով կրնան դի­մագ­րա­ւել որե­ւէ սպառ­նա­լիք։ Այս իրո­ղու­թիւնը մեր թա­ղը կը դարձնէ ազա­տու­թեան տա­րածք։ Առանց շէն­քի մը թիկ­նա­պահին հա­շիւ տա­լու ազատ, հա­մար­ձակ կ՚եր­թաս այ­ցե­լու­թեան կամ ու­րիշներ կ՚այ­ցե­լեն քեզ։

Բա­րեկամ մը ու­նէինք, որ կը բնա­կէր Վոս­փո­րի բար­ձունքին շքեղ թա­ղամա­սի մը մէջ։ Տա­րիներ ետք այդ նոյն թա­ղը փո­խադ­րո­ւեցաւ բարձրաս­տի­ճան նախ­կին զի­նուո­րական մը եւ իս­կոյն ահա­բեկեց թա­ղամա­սը։ Ան­շուշտ մենք ենք որ այս երե­ւոյ­թը կը դի­տենք «ահա­բեկել» եզ­րով։ Մինչ ան ճնշում բա­նեց­նե­լով թա­ղեցի­ներուն վրայ պար­տադրեց պա­հակի խցիկ մը տե­ղադ­րել թա­ղի մուտքին եւ այսպէ­սով հսկել ամ­բողջ բնակ­չութիւ­նը։ Իր տե­սան­կիւնով կա­տարո­ւածը անվտան­գութեան կան­խա­միջոց էր։

Հասկնա­լի է, իտի­վի վա­խով կը տա­ռապին բո­լոր անոնք, որոնք ան­ցեալին ոտ­նա­կոխած են ու­րիշնե­րու անվտան­գութիւ­նը։ Իրենց պաշ­տօննե­րուն ըն­ձե­ռած առիթ­նե­րով տան­ջած են մարդկանց եւ հի­մա, որ թո­շակա­ռու դար­ձած են կը շա­րու­նա­կեն իրենց մէջ պա­հել այդ սար­սա­փելի իտի­ւի վա­խը։

Եթէ հան­դի­պիք անվտան­գութեան կան­խա­միջոց­նե­րով ապա­հովո­ւած թա­ղի մէջ թիկ­նա­պահ­նե­րու զօ­րախումբով եր­թե­ւեկող մարդկանց, խղճա­ցէք անոնց, վասն զի իտի­ւի վա­խը կը գե­րազան­ցէ բո­լոր այլ վա­խերուն։

Վա­խը մարդկա­յին է։ Ոմանք կը սոս­կան գե­րեզ­մա­նի մօ­տէն անցնե­լէ, կը վախ­նամ հոն խա­ղաղ ննջող­նե­րէն եւ այդ վա­խը փա­ռատե­լու հա­մար կը սու­լեն։ Ոմանք խա­ւարէն, մու­թէն, ան­տե­սանե­լիու­թե­նէն կը վախ­նան։ Նոյ­նիսկ ան­կո­ղին մտնեն չեն կրնար ան­ջա­տել լոյ­սե­րը։ Տրա­մաբա­նական թէ ոչ բո­լորն ալ հասկնա­լի վա­խեր են։ Բայց կ՚են­թադրեմ թէ անոնց մէջ ամե­նադա­ժանն է իտի­ւի վա­խը եւ ով որ մատ­նո­ւած է այդ վա­խին թող մին­չեւ կեան­քին վերջ տա­ռապի այդ վա­խով։

Թե­րեւս այս ալ երկնա­յին ար­դա­րու­թեան դրսե­ւորումնե­րէն մէկն է։

Իսկ եթէ դուք անար­դար չէք եղած վա­յելե­ցէք անա­պահո­վու­թեան ըն­ձե­ռած ազա­տու­թիւնը։

[email protected]