Pakrat Estukyan

Ermeni çocuk edebiyatı umut vaat ediyor

UNESCO’nun Batı Ermenicesini yok olmaya yüz tutmuş diller listesinde saymasının ardından doğal olarak bu dille ilgili hem eğitim materyallerinde hem de yardımcı eğitim yayınlarında gözle görülür bir artıştan söz etmek mümkün. Geçtiğimiz pazartesi günü, gazetemizi ziyaret eden eğitimciler ve yazarlar, bu konudaki çabaların somut bir örneği oldular.

Bir toplumsal muhalefet örneği olarak “Evvel Temmuz”

Nusayrilere özgü bir gelenek olarak Evvel Temmuz festivali her yıl 14 Temmuz’a giden günlerde Antakya Samandağ’da kutlanan bir şenlik. Belediyelerin ve STK’ların katkılarına rağmen Evvel Temmuz’un bir halk kutlaması olduğunu belirtmek gerekir.

Gomidas 155 yıl sonra Kütahya’da

20 Ekim 2024 tarihi, Kütahya kent hafızasında, rahip Gomidas’ın doğduğu yerde ilk kez anıldığı gün olarak kayıtlara geçti.

Bir kilise, bir tarihi org ve ilham verici bir roman

Boyacıköy Kilisesi bünyesinde faaliyetlerini sürdüren Sayat Nova Korosu’nun üyeleri ve kilise yönetimi olarak kilisenin tarihi orgunu tamir etmeye giriştik bir süre önce. Orgu tam 52 yıl önce satın almıştık ve 20 yıldır atıl halde kilisenin deposunda duruyordu. Ancak bu orgu tamir etmemizin ilginç bir hikâyesi var. Yazar Sepin Sinanlıoğlu’nun ‘Hoyrat’ adlı romanı bize ilham verdi. O romanda dağılmış bir ailenin ortak mirası olan tarihi bir orgdan bahsediliyordu. Orgu tamir edenler de romanın kahramanları arasındaydı. Buradan aldığım ilhamla yazar Sinanlıoğlu ile iletişime geçtim, o da bize org tamircileri bulma konusunda yardımcı oldu. Sonuçta o tarihi orgu tamir ettik. Ancak bize ilham veren Sepin Sinanlıoğlu’nu unutamazdım:

1 Ağustos 2024

Savaş sona erdi ama barış halen uzakta

Azerbaycan’ın 19 Eylül’de Karabağ’a yönelik gerçekleştirdiği saldırıdan sonra, bir hafta içinde 100 bin Ermeni, evlerini bırakarak sadece birkaç parça eşya ile Ermenistan’a sığındı. Sığınmacıların bir kısmının Ermenistan’da gidecek adresleri vardı. Ancak önemli bir bölümü evsiz, barksız ve geleceksiz bir durumda buldular kendilerini. Agos’tan Pakrat Estukyan ve Berge Arabian bir hafta boyunca Ermenistan’ı baştan başa gezdiler, sığınmacılarla, sivil toplum örgütleriyle görüştüler. Estukyan’ın izlenimleri ve Arabian’ın fotoğraflarını bir yazı dizisi olarak yayınladık. Yazı dizimizin bu üçüncü ve son bölümünde Ermenistan gezisinin son gününden röportajlar ve izlenimler var.

Anavatanı bir kez daha kaybetmek

Azerbaycan’ın 19 Eylül’de Karabağ’a yönelik gerçekleştirdiği saldırıdan sonra, bir hafta içinde 100 bin Ermeni, evlerini bırakarak sadece birkaç parça eşya ile Ermenistan’a sığındı. Sığınmacıların bir kısmının Ermenistan’da gidecek adresleri vardı. Ancak önemli bir bölümü evsiz, barksız ve geleceksiz bir durumda buldular kendilerini. Agos’tan Pakrat Estukyan ve Berge Arabian bir hafta boyunca Ermenistan’ı baştan başa gezdiler, sığınmacılarla, sivil toplum örgütleriyle görüştüler. Estukyan’ın izlenimleri ve Arabian’ın fotoğraflarını bir yazı dizisi olarak yayınlıyoruz. Bu hafta Ermenistan gezisindeki ikinci günden röportajlar ve izlenimler var.

Karabağlı Ermenilerde umut ve umutsuzluk

Azerbaycan’ın 19 Eylül’de Karabağ’a yönelik gerçekleştirdiği saldırıdan sonra, Karabağ yönetiminin şartları kabul etmesiyle 20 Eylül’de ateşkese varılmış, Karabağlı Ermeniler ateşkesin ardından Ermenistan’a sığınmışlardı. Azerbaycan’ın Karabağ’a uyguladığı ve 9 ay süren ablukanın ardından gelen savaş sonrasında bir hafta içinde 100 bin Ermeni, evlerini bırakarak sadece birkaç parça eşya ile Ermenistan’a sığındı. Sığınmacıların bir kısmının Ermenistan’da gidecek adresleri vardı. Ancak önemli bir bölümü evsiz, barksız ve geleceksiz bir durumda buldular kendilerini. Agos’tan Pakrat Estukyan ve Berge Arabian bir hafta boyunca Ermenistan’ı baştan başa gezdiler, sığınmacılarla, sivil toplum örgütleriyle görüştüler. Estukyan’ın izlenimleri ve Arabian’ın fotoğraflarını bir yazı dizisi olarak yayınlayacağız. Bu hafta Ermenistan gezisindeki ilk günden röportajlar ve izlenimler var.

Manuel Çıtak’ın ardından bir anı

Kendisinin tüm itirazlarına rağmen Ara Güler’in bir fotoğraf sanatçısı olduğunu düşünürüm. Onu sanatçı yapanınsa sanat yapma gayreti değil, Allah vergisi sezgileri olduğu inancındayım. Ara Güler çektiği karelerle pek çok gencin fotoğraf sanatına yönelmesinde ilham kaynağı olmuştur.

Deniz Gezmiş ve dönemi siyasi fotoroman oldu: Aşk Olsun Çocuk

“Deniz Gezmiş’in Yaşamı ve Mücadelesi” adlı çalışma, fotoroman başlığıyla ve formatıyla okuyucuyla buluştu. Ali Cabbar’ın uzun uğraşılarla gazete arşivlerinden derlediği tarih yolculuğu, bol görsel malzemeyle okura sunuluyor. Çalışmanın başlangıç noktası, Deniz Gezmiş’in de doğum tarihi olan 1947 yılı.

Simonyan’dan Gomidas’ın ‘mirası’na eklemeler

"İkinci Dünya Savaşı atmosferini yaşıyoruz"

Rusya'nın Ukrayna topraklarındaki işgal harekatı 6. gününe girerken başkent Kiev'dan patlama sesleri gelmeye devam ediyor. Yeni yayınlanan uydu fotoğrafları, 64 kilometre uzunluğunda dev bir Rus konvoyunun Kiev'e doğru ilerlediğini gösteriyor. Tüm bu atmosfer içinde Kiev Ermeni Toplumu Başkanı Norik Gevorgyan Agos'un sorularını yanıtladı

Ölerek ölümü yenmeye dair

1996 yılında Agos’un Diriliş Yortusu’nda yayınlanmasına anlam atfedenlerin bakışı ise tümüyle farklıydı. Cumhuriyet tarihi boyunca hakları gasp edilen Türkiye Ermenileri ilk kez kamusal alanda seslerini yükseltecekleri, uğradıkları haksızlıklara itiraz edecekleri bir basın organına kavuşuyorlardı

"Diril çifti sırtını devlete dayayanlarca kaçırıldı"

HDP Mardin Milletvekili Tuma Çelik kendilerinden 11 Ocak'tan beri haber alınamayan Keldani Diril çifti ile ilgili on-line basın toplantısı düzenledi. Çiftten Şimuni Diril'in cesedi kaybolduktan 70 gün sonra evinin yakınlarında bulunmuştu. Ancak Hürmüz Diril'den hala haber yok.

Ermenistanlı göçmenlere dair gerçekçi bir tanıklık

Genelde belgesel filmlerin en önemli açmazlarından biri, onların sinematografik anlatımdan kopuk olarak adeta bir sözlü tarih anlatımına dönüşme riskidir. Rena Lusin Bitmez, bu riski ustaca bertaraf etmeyi başararak özenli bir sinema diliyle meramını anlatmayı başarmış.

Kayseri Dokuma Fabrikası ve 1930'larda Türkiye Sovyetler ilişkileri

Ermenistan'da çalışmalarını sürdüren Türkolog Anush Hovhannisyan Hrant Dink Vakfı tarafından düzenlenen ve Şişli Kaymakamlığı tarafından yasaklanan “Kayseri ve Çevresi, Toplumsal, Kültürel ve Ekonomik Tarihi” konferansının konuşmacılarından biriydi. Hovhannisyan ile konferansın yasaklanmasını ve yapmak istediği ama yapamadığı sunumu konuştuk.

Gomidas için üç dilli bir şölen

Rahip, müzikolog ve derlemeci Gomidas Vartabed, doğumunun 150. yılı vesilesiyle İstanbul’da Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda Ermenistan, ABD ve Türkiye’den birçok sanatçının katıldığı büyük bir konserle anıldı

‘Hoş geldin kardeşim’ İhmalyan

Şişli Belediyesi Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Evi’nde, çağdaş resmin önemli isimlerinden Jak İhmalyan’ın 100’e yakın eserinin yer aldığı bir sergi açıldı. Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı tarafından hazırlanan sergi, ‘Hoş Geldin Kardeşim’ adını taşıyor. 15 Mayıs’ta açılan sergi 15 Haziran’a dek görülebilecek. 1940'lardan, 1970'lere kadar o dönemin TKP'si içinde de aktif bir isim olan Jak İhmalyan'ın sergisini, ressamın Moskova’da yaşayan oğlu Vaçe İhmalyan’la konuştuk.

Bilinmesinde fayda olan anılar

Mutafyan kimi eleştirilere tahammül edememiş, gazeteye ilan ambargosu koymaya kadar vardırmıştı işi. Bu ambargonun Hrant Dink’in öldürülmesinden sonra kaldırılması ve bunun bir telefonla Agos’a bildirilmesi içimizi ne kadar acıtmıştı. Ne tuhaf, bugün de ilan ambargoları veya ilan yoluyla medya besleme anlayışı hem Türkiye Ermeni toplumu içinde, hem de genel olarak ülkede geçerliliğini koruyor

‘İstanbul Ermenileri Ermenistan’a yatırım yapmalı’

Ermenistan Sağlık Bakanı Arsen Torosyan bir dizi temas için Türkiye’deydi. 15 Şubat Cuma günü İstanbul’daki Ermenistan’ın Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Nezdindeki Daimi Temsilciliği’nde Ermenistan Sağlık Bakanı Torosyan ile görüşme imkânı bulduk.

Yergatakir’den günümüze Ermeni kaligrafi geleneği

Hrant Dink Vakfı’nın düzenlediği “”Ermenistan’da Çağdaş Sanat” konuşmaları dizisinin sonuncusu geçtiğimiz 21 Aralık Cuma akşamı, Anarad Hığutyun binası ‘Havak’ salonunda gerçekleşti. Ruben Malayan “Ermeni Kaligrafi Geleneği: Dün, Bugün ve Yarın” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi.

Kapalı sınırlara rağmen akademik diyalog

Ermenistan Ulusal Kütüphanesi’nin müdürü Dikran Zarkaryan, geçen hafta, Hrant Dink Vakfı’nın Ermeni Araştırmaları konferans dizisi kapsamında bir konuşma yapmak üzere İstanbul’daydı. Konuşmasında Ulusal Kütüphane’nin çalışmaları, özellikle de verilerin dijital ortama aktarımı konusunda önemli bilgiler veren Dr. Zakaryan’la İstanbul ziyareti vesilesiyle söyleştik.

Yeni tarih yazımı umut veriyor

Bilim ve akademi çevrelerine yönelik çok katılımlı uluslararası toplantıların yanı sıra Hrant Dink Vakfı tekil konuşmacıların katıldığı konferanslar ve atölye çalışmalarını da yoğun şekilde sürdürüyor. Çoğunlukla vakfın merkezinin ve ‘Agos’ gazetesinin de yer aldığı ‘Anarad Hığutyan’ binasında gerçekleşen bu toplantıların sonuncusu geçtiğimiz Çarşamba ve Cuma günleri Fransalı Ermeni tarihçi ve AGBU-Nubar Kütüphanesi Müdürü Boris Acemyan’ın katılımıyla yaşandı. Etiyopyalı Ermeniler ve Paris’te bulunan Nubar Kütüphanesi üzerine yaptığı konuşmalar vesilesiyle, kütüphanenin müdürü Acemyan’la bir söyleşi gerçekleştirdik.

15 Aralık 2017

Paramaz bu kez belgesel oldu

27 Mayıs 1915’te İttihat ve Terakki önderlerine suikast iddiasıyla suçlanan ve idam edilen 20 Ermeni’nin hikâyesini anlatan belgesel film ‘Red’, geçen hafta özel bir gösterimle izleyiciyle buluştu. Filmin yapımcılığını ve yönetmenliğini, daha önce ‘Ermeni Devrimci Paramaz’ kitabının yazarı Kadir Akın üstleniyor. Akın’la filmi vesilesiyle konuştuk.

Kilikya ruhu Vakıflı Köyü’nde yaşıyor

Gazetemiz yazarı ve Ermenice sayfaları editörü Pakrat Estukyan bu yıl da Vakıflıköy’deki Surp Asdvadsadzin yortusunu kaçırmadı. Değabah Bekçiyan’ın katılımıyla daha da şenlenen yortuya dair masalsı notlarla döndü İstanbul’a Estukyan.

18 Ağustos 2017

‘Anadilimizi kaybedersek geriye kalanın hiçbir değeri olmaz’

Bir dizi seminer vermek üzere İstanbul’a gelen Erivan Devlet Üniversitesi öğretim üyelerinden Hagop Çolakyan'la, Batı Ermenicesinin günümüzde ve yakın tarihte yaşadığı sorunlar üzerine bir söyleşi gerçekleştirdik

27 Haziran 2017

BÜFK ile bir ‘Evvel Zaman İçinde’

BÜFK’ün bu yılki gösterisinde masal formu öne çıkıyor. ‘Evvel Zaman İçinde’ başlıklı gösteri de Türkiye’nin etnik ve dinsel çeşitliliğine özen gösteren bir yaklaşım hâkim.

BGST’den bir dönem oyunu: Zabel

Zabel Yesayan Ermeni tarihinde çoğunlukla kadın hareketi içinde değerlendirilen bir figür. Ancak Aysel Yıldırım ve Duygu Dalyanoğlu’nun metninde Yesayan’ın genel anlamda siyasi yönüne vurgu yapılıyor.

BGST’den bir dönem oyunu ‘, Zabel’

Boğaziçi Gösteri Sanatları Topluluğu (BGST) tiyatro birimi, kolektif bir çalışmayla, ünlü Ermeni aydını Zabel Yesayan’ın yaşamını tiyatro sahnesine taşıdı. Pakrat Estukyan izlenimlerini yazdı.

Kızılordu Korosu’nun ardından

28 Aralık 2016

‘Gitsin de gelmesin, çocukluğum geliyor aklıma’

Ermeni Diaspora edebiyatının en önemli yazarlarından biri, en tanınan kitabıyla Türkiyeli okurla buluştu. Antranik Dzarugyan’ın Halep’te geçen yetimhane günlerine dair anılarından oluşan ‘Çocukluğu Olmayan Adamlar’ adlı kitabı, Aras Yayıncılık etiketiyle kitapçı raflarında yerini aldı.

24 Aralık 2016

Diaspora değişimin farkında

‘21. Yüzyılda Ermeni Kimliğine Eleştirel Yaklaşımlar’ konferansı için İstanbul’a gelen Hamazkayin Ermeni Eğitim ve Kültür Birliği yöneticilerinden Mıgırdiç Mıgırdiçyan ile konferansın içeriği çerçevesinde bir söyleşi gerçekleştirdik. Mıgırdiçyan, “Türkiye’deki değişim ve Türkiye Ermenilerinde yaşanan uyanış, hem Ermenistan hem de Diaspora tarafından fark ediliyor” diyor.

Ara ile Şamiram İstanbul’u büyüledi

Maral Müzik ve Dans Topluluğu Derneği’nin Beşiktaş Belediyesi’nin Akatlar’daki kültür merkezinde sahnelediği, iki senelik bir çalışmanın ürünü olan ‘Ara ve Şamiram’ dramatik dans performansı bize daha önce hiç yaşamadığımız bir deneyimi tattırdı.

1
2

Abone Ol!

Agos'a abone olarak destek olabilirsiniz. Abone ol, hediye et, askıya abonelik bırak.

Agos'u Sosyal Medyada Takip Edin

Sayfa Başına Git