Ohannes Kılıçdağı - Agos Gazetesi

Ohannes Kılıçdağı

Sayfa 6

AYM kararını unutmamak lazım

AYM, hak ihlaline uğramış olmak, dolayısıyla dava açabilmek için Ermeni toplumu üyesi olmayı yeterli saymıştı. Başka bir deyişle, davacıların ‘yönetici’ gibi resmî bir sıfatı olması gerekmiyordu. Örneğin bu, herhangi bir Ermeni’nin veya diğer azınlık gruplarından bir bireyin yeni yayımlanan vakıf seçimleri yönetmeliği hakkında, seçme ve seçilme hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle dava açabileceği manasına geliyor.

5 Ağustos 2022

Vakıflar yöneticisiz mi kalacak?

Adayların vakfın bulunduğu bölgede ikamet etme şartının birçok vakfın yönetici bulamamasıyla sonuçlanabileceği birçok kişi tarafından dile getirilmesine rağmen hala bu şartta ısrar ediliyorsa, seçimler il geneline açılmıyorsa, insan o zaman ister istemez “Acaba azınlık vakıflarını mülhak, hatta mazbut vakıf haline düşürmenin yolu mu yapılıyor?”, diye düşünüyor.

Mezarlıklar siyasi, ölüm politiktir

Mezarlıklar ve ölüler neden saldırılara hedef olurlar? Ölülerin bir zararı mı var, birilerini tehdit mi ediyorlar ki? Bu sorulara pek çok farklı açıdan cevap verilebilir. Mesela, mezarlıkların düşman veya öteki olarak bellenen kesimlerin o topraklar üzerindeki köklü geçmişine işaret etmesi rahatsızlık yaratır.

Ya dilenci ya düşman

Patrikleri ve patrikhaneleri hiç tanımasalar, hiç muhatap almasalar daha tutarlı olacak. Bir yandan tanıyorlar, bir yandan tanımıyorlar ki bu da bizi yukarıda sorduğumuz sorunun cevabına getiriyor: Böylece ellerini kolaylaştıran idari bir esneklik yaratmış oluyorlar, kendilerini kanunla bağlamıyorlar. Örneğin, kalıcı bir patrik seçim yönetmeliği yapılmamış, her seferinde geçici Bakanlar Kurulu talimatnameleriyle seçimi düzenlenmiştir ki her seferinde, Ermeni toplumu patrik seçeceği zaman tekrar hükümete mecbur olsun.

Vakıf seçimleri: Bir ara formül

Seçimleri bir an evvel yapma isteğini anlıyor ve aslında bu isteğe katılıyorum. Dolayısıyla, bu seçim sürecinin işlemesi gerektiğini de kabul ederim. Fakat, farklı motivasyonlarla da olsa Ermeni toplumu içinden bu yönetmeliğe, dolayısıyla seçim sürecine karşı yürütmeyi durdurma isteğiyle dava hatta davalar açılması çok büyük bir olasılıktır ve şaşırtıcı olmayacaktır. Bense, geçen hafta da söylediğim gibi, bir ara formül öneriyorum.

Yeni yönetmeliğin anatomisi

Bu süreç baştan beri söylediğimiz şekilde şeffaf biçimde yürütülseydi bu ve bundan sonra belirteceğimiz konularda belki bir orta yol bulunabilirdi. Şimdi ise yürürlüğe girmiş bir yönetmeliği tekrar ele almak gibi daha çetrefilli bir işten bahsediyoruz.

22 Haziran 2022

Kimi Ermeni kabul edeceğiz?

Yanıtlanması kolay bir soru da değil. ‘Armenian Weekly’ dergisinin 2 Haziran tarihli sayısında, ABD Taşnak Partisi Doğu Yakası Lideri George Aghjayan’ın, tam olarak bu başlığı taşıyan bir yazısı yayımlandı. İnsanı ters köşe yapan bir yazı...

17 Haziran 2022

Patrik Maşalyan’dan önemli tespitler

Özellikle gençlerin Ermeni toplumundan ve kurumlarından pek bir beklentisi kalmamış ve onun için de uzak duruyorlar. Yaşlılarda bezginlik olması, hadi yorgunluk gibi sebeplerle anlaşılır diyelim ama gençler de bezgin ve umutsuz. Neden? Bunun birçok sebebi var. En önemlisi, senelerdir hakkın, hukukun, adaletin gereğinin göz göre göre çiğnendiğine, ister devlet ister Ermeni toplumu içinde olsun, gücü elinde bulunduranın hakka, adalete aykırı olsa da kendi istediğini kanırta kanırta yaptığına şahit oluyorlar ve bunu değiştirme gücünü kendilerinde hissetmiyorlar,

13 Haziran 2022

Yasaklar

Tüm bunlar tesadüf olamayacak kadar sık aralıklarla oldu. Bu isimlerin birçoğu, Ara Malikian da dâhil, Türkiye’de defalarca konser verdiler. Bugün ne oldu? Bu iptalleri ve yasakları şoven, milliyetçi, muhafazakâr siyasetin yükselişinin başka bir tezahürü olarak yorumlamak için uzman olmaya gerek yok.

Tehdit küresel, karşı mücadelesi de küresel olmalı

Durum sadece Türkiye’ye de özgü değil. Örneğin, ABD’de göçmenlere, beyaz olmayanlara karşı düşmanlık ve nefrette yükseliş var. Sağcı, beyaz ırkçılar “great replacement” dedikleri Türkçe’ye “büyük yer değiştirme” olarak çevrilebilecek bir kavram uydurmuşlar, daha doğrusu Avrupa’da uydurulan kavramı iktibas etmişler. Geçen hafta New York eyaletinin Buffalo kentinde 10 kişinin katledildiği katliamda, katil saldırganı motive eden temel zihniyet de bu.

Türk’ün ebedî korkusu ve göçmenler

Evet, Türkiye’ye yoğun ve düzensiz bir göç var. Fakat bu, gelenlerin suçu mu veya gelenlere mi özgü? Unutmayalım ki doğduğu yerde hiçbir sorunu olmayanlar göç etmez. Bugün Avrupa, Türkiye vatandaşlarının önündeki vize ve sair engelleri kaldırıp “Size kapıları açıyorum” dese, kimi tutabilirsiniz Türkiye’de? Böyle bir şey yokken bile herkes senelerdir kapağı Avrupa’ya atmaya bakıyor.

Aynı yolları bir daha yürümek gerekiyorsa, yürürüz

Öteden beri, bu konunun başka ülkelerin parlamentolarında gündeme gelmesi şikâyet konusu yapılmaz mı? İşte, Paylan konuyu bu ülkenin parlamentosuna getiriyor ama siz bırakın tartışmayı, hemen üzerine çullanarak susturuyorsunuz.

Göç daha uzun süre bizimle olacak

Hem Türkiye’de hem dünyada birçokları göç sorununa kolay bir çözüm, kolay bir cevap olsun istiyor. “Gönderelim”, “Sürelim”, “Önlerini keselim” türünden, kolaycı şiddet politikalarının çözüm olacağını düşünüyorlar. Bunlar uzun vadede işe yaramayacağı yani göçü durdurmayacağı gibi ahlaken yanlış, insanın insana muamelesinde yeri olmaması gereken eylemler.

Soykırımları daha fazla anlatmak lazım

Tüm bunları göz önüne alınca da bu tür sembollerle karşı karşıya kalan Ermenilerin veya başka bastırılmış toplulukların duyduğu tedirginliği anlamak, olayları büyüttüklerini veya haddinden fazla hassas davrandıklarını düşünmemek lazım, zira ortada yaşanmış bir tarih ve tecrübeler var.

Tavşanın kulağı göründü!

Sanki herkesten gizlenmesi gereken şeylerden bahsediyormuş gibi yapıp, toplantılardan sonra “Çalışmalarda sona gelindi” gibi yuvarlak ve ketum laflar ederseniz insanlar da her şeyi düşünür ve söyler. Neden seçim düzenlemesi çalışmasını ilgili topluluk ve kurumlarla paylaşmıyorsunuz? Neden Patrikhane’den yapılan görüşmelerle ilgili kapsamlı bir açıklama yapılmıyor? Kim, kimden, neyi gizliyor bunca zamandır?

Lozan delik deşik

Ne acıdır ki bu maddeler karşısında uygulamaya baktığımızda bırakın kolaylık sağlamayı, devlet bu vakıfların, din ve hayır kurumlarının hayatını zorlaştırmak, varlıklarını ortadan kaldırmak için elinden geleni yapagelmiştir. Parasını vererek aldıkları veya bağış ve miras –ve hatta piyango– yoluyla uhdelerine geçmiş gayrimenkullere el konmuştu.

“Vatandaş yüzü göstermek”

Ankara hükümetinin Lozan’a gönderilen heyetten talebi, kalan Ermenilerin de Ermenistan’daki Türklerle mübadele edilip yurtdışına çıkarılmasıydı. Heyet Başkanı İsmet Bey, bu talebe, Ermenilerin mübadelesini görüşecek muhatap olmadığını söyleyerek cevap verdi.

“Kınıyor musun, kınamıyor musun?”

Rus şirketlerine, oligarklarına, hatta millî takımlarına vs. ambargo konması anlaşılabilir ama güneş altında Rus olan ne varsa hepsine karşı toptan cephe almak izansızlıktır. Bir kimseye sadece Rus olduğu için ırkçılığa varan bir tepki göstermek ahlak dışı olduğu gibi akıldan da yoksun bir harekettir.

Danzig, Donetsk, Karabağ

Gaz demişken, Avrupalı belli başlı devletlerin Putin rejiminin bu hâle gelmesindeki rolünü de hatırlamakta fayda var, zira yıllar boyunca alternatif enerji yatırımlarını ikinci plana iterek Rusya’dan gaz alıp o rejime milyarlarca Euro akıttılar. Aynı rejim birçok muhalifini, gazeteciyi öldürtür veya hapse atarken sade suya tirit “Endişeliyiz” açıklamalarıyla yetinerek, Rusya’ya ciddi yaptırımlar uygulamaktan kaçınarak onunla iş yapmaya, rejimi destekleyen Rus oligarklara kapıları açmaya devam ettiler.

Biberyan’ın ‘gâvurluğu’yla karşılaştığı an

Zaven Biberyan’ın bir insan ve bir yazar olarak portresini daha uzun konuşmak mümkün ve gerekli. Fakat, Biberyan konuşurken onun hayat öyküsünün bize Türkiye’de Ermeni olmakla ilgili söylediklerini es geçmek mümkün değil, zira hayat hikâyesinin ana motiflerinden biri bu.

Düşman değil eşit vatandaş

Ülkedeki Türk-Müslüman olmayan toplulukların sorunları çözülmek isteniyorsa her şeyden evvel devletin bu topluluklara karşı öteden beri takındığı tutumu değiştirmesi gerekiyor. Bu gruplara sorunları çözülmesi gereken vatandaşlar olarak değil, müzakere edilen bir düşman olarak bakılıyor, üstelik ‘mağlup edilmiş’ bir düşman; onun için de kendilerine ‘verilen’le yetinmeleri normal kabul ediliyor.

AKP’li yıllar tarih olmadı ama bir tarihi var

Tarihte mümkün olan yüzlerce (binlerce de olabilir mi?) olay dizgisi veya olay kombinasyonundan sadece birini yaşar ve olduğumuz âna ulaşırız. “X olmasaydı veya olduğu gibi olmasaydı ne olurdu?” sorusu hep ilgi çekicidir ve birçok fantezi esere konu olmuştur. Bu tür soruları düşünmek zihin açıdır ama “şöyle olurdu” diye kesin bir yanıt vermek de mümkün değildir. Fakat, elimizde olan yani yaşanmış olay dizgesi hakkında yorum yapabiliriz.

Bodil Katharine Biørn

Biørn 1871’de, Norveç’in güneyinde küçük bir kasaba olan Kragerø’da, varlıklı bir ailenin kızı olarak doğmuş. Hemşirelik eğitimi alıp hemşire olmuş. Kadın Misyonerler Teşkilatı’na girmiş ve bu kurum tarafından 1905’te hemşirelik yapmak üzere önce Mezre’ye (Elazığ), sonra Muş’a gönderilmiş. Ermenice, Türkçe ve Arapça öğrenmiş. Muş’ta bulunduğu sırada, 1915’te, kendi uhdesindeki yetimler de dâhil, Ermenilerin katline tanıklık etmiş. Yetimhane ateşe verilince çocukların birçoğu kurtulamamış.

Din ve ifade özgürlüğü

Son yıllarda Türkiye’de dini, onun sembollerini, şahsiyetlerini, uygulamalarını eleştirmenin zorlaştığı da sır değil. Öyle bir hava var ki, bunların ‘kutsal’, dolayısıyla eleştirilemez olduğu baştan kabul edilmiş. “Kutsal değerlerime saygı göstermek zorundasın” ifadesi bir ezber cümle olarak ağızdan ağıza dolaşıyor.

Açılımlar kapanmaya devam ediyor

Önce şunu hatırlatalım ki, Koç Üniversitesi’nin tahammül edemediği kitap, Ermeni Soykırımı’nı tartışan bir kitap değil. Hatta içinde münhasıran Ermeni Soykırımı’nı ele alan bir makale dahi yok. Çevre tarihi üzerine bir kitap. Sadece, kitabın bir yerinde, bir alıntıda ‘Ermeni Soykırımı’ lafı geçiyor diye bütün bu gürültü.

HDP fezlekesi ve “milletin menfaati”

Fezleke “1948 yılından önceki herhangi bir tarihte yaşanmış hiçbir acı nedeniyle bir millete ve topluluğa karşı soykırım suçlaması yöneltilemez” diyordu. İster 1948’den önce, ister sonra olsun, hukuk temelinde, milletlerin soykırımla zaten suçlanamayacağını belirtmiştim; zira uluslararası ve yerel hukukta soykırım suçu, bireylerin işlediği ve bireylerin yargılandığı bir suç olarak tanımlanıyor.

‘Sözde’li günler

HDP MYK üyeleri için hazırlanan savcılık fezlekesini okuduğumuzda birçok yanlışlık ve tutarsızlıkla karşılaşıyoruz. Aslında fezleke, ifade hürriyetini koruyan ulusal ve uluslararası mevzuatı uzun uzun sayıp dökerek HDP MYK’nın açıklaması neden kovuşturma konusu olamaz, onu açıklamış!

2021 de olmadı

Sayıların dehşeti, ağır çekim bir felaket yaşadığımızı açıkça ortaya koyuyor. İki seneye yayılan bu ölümleri kabaca gün sayısına böldüğümüzde ortaya çıkan sayılar yaşanan felaketi daha iyi idrak etmemizi sağlayabilir. Bu süre boyunca, dünyada her gün ortalama yaklaşık 7400 kişi ölmüş, tek bir günde ve her gün!

Az olan değil, hak olan

Yönetmelik Nisan ayında çıksa da çıkmasa da “Yeni seçim yönetmeliği yapmak neden bu kadar uzun sürdü?” sorusu baki. Dile kolay, sekiz senedir bir yönetmelik hazırlanamıyor. Niye hazırlanamadığının cevabı, yönetim anlayışı açısından çok kritik.

20 Aralık 2021

Adaletin bu mu Türkiye?

İhlaller artık neredeyse takip edilemez oldu. Birkaç gün arayla haber akışına düşen kimi olayı, fazla yorum yapmadan arka arkaya sıralamak bile durumun vahametini anlatmaya ve anlamaya yeter. Buyrun.

10 Aralık 2021

Aşı meselesi

Aşıların çok hızlı, bazılarının yeni bir yöntemle geliştirilmiş olmasının yaratacağı makul bir şüphe ve tereddüt anlaşılabilir. Fakat, aşı karşıtlığı bu makuliyetin katbekat ötesine geçerek, bolca komplo teorisine başvuran akıl dışı bir bağnazlık hâlini aldı.

Ermeni hazinesi bulundu!

Bu bir fotoğraf koleksiyonu. 1900 ila 1907 yılları arasında Arapgir ve Erzurum civarlarında çekilmiş, negatifi cam levhalara tabedilmiş 100 fotoğraftan bahsediyorum ki anlaşıldığı kadarıyla, bunlar 240 civarındaki fotoğraftan geriye kalanlar. Fotoğrafları çeken, 1870 Arapgir doğumlu George Djerdjian.

1
...
4
5
6
7
8
...
15

Abone Ol!

Agos'a abone olarak destek olabilirsiniz. Abone ol, hediye et, askıya abonelik bırak.

Agos'u Sosyal Medyada Takip Edin

Sayfa Başına Git