BM Genel Kurulu’ndaki toplantıda Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas yanı sıra Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da bir konuşma yaptı. “BM’ye tarihi bir hatayı düzeltmek için geldik” diyen Davutoğlu, şu ifadeleri kullandı:

“Filistin, geleceğine sahip çıkmak için mücadele ediyor. Filistin tam üye olana kadar adalet yerini bulmayacak. Filistin’in statüsünün yükseltilmesi barış sürecinin önünü açar. İsrail’in Filistin’i reddetmesi mantıklı değil. Filistin bugün olmayacak da ne zaman üye olacak, biz Gazze’den Batı Şeria’ya Filistin’in yanındayız.”

ABD’den vazgeç baskısı

Filistin’in BM’ye ‘gözlemci devlet’ statüsü için başvurusuna saatler kala ABD, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ı bu kararından vazgeçirmek için yoğun çaba harcadı. ABD Dışişleri Bakan yardımcısı William Burns ve ABD’nin Ortadoğu özel temsilcisi David Hale, dün New York’ta Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’la bir araya geldi.

Burns ve Hale, BM’ye ‘gözlemci devlet’ statüsü için başvurunun Filistin davasına zarar vereceği konusunda Abbas’ı uyardı. ABD, Filistin’in bu adımının ‘iki devletli çözüm’ önünde önemli bir engel oluşturacağını iddia ediyor.

Amerikalı bazı senatörler, Filistin’i tehdit etti. Cumhuriyetçi Parti’den Lindsey Graham ve John Barrasso ile Demokrat Parti’den Chuck Schumer ve Bob Menendez, Filistin’in yeni statüsünü İsrail’e karşı kullanması durumunda ABD’nin mali yardımının kesilmesi ve Washington’daki temsilciliğin kapatılması için Senato’ya öneri sunacaklarını açıkladı. Filistin, statüsünün yükselmesi durumunda Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde İsrail’e karşı dava açabileceğini söylemişti.

Clinton: Çözüm yolu Kudüs ve Ramallah’tan geçer

Filistin’in BM’ye başvurusuna karşı çıkan ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton da, “Filistin halkının arzularını yerine getirecek iki devletli çözümü sağlayacak yol, New York’tan değil, Kudüs ve Ramallah’tan geçer” dedi.

Kalıcı bir çözüme ulaşmanın tek yolunun doğrudan müzakerelere başlamak olduğunu ve buna olanak sağlayacak atmosferin oluşturulması gerektiğini belirten Clinton, “İki tarafa da çözüme odaklı anlamlı müzakerelere geri dönülmesini zorlaştıracak adımlardan kaçınmaları çağrısında bulunduk” şeklinde konuştu.

Almanya çekimser

BM’de Filistin’e “Hayır” diyecek ülkeler ise şimdilik İsrail’in yanı sıra ABD, Kanada ve Hollanda. Almanya oylamada “Çekimser” kalacağını açıkladı. İtalya, Fransa, İsviçre, İspanya, Portekiz, Avusturya, Lüksemburg, Norveç ve Danimarka gibi Avrupa ülkeleri, Filistin lehine oy kullanacaklarını belirtmişlerdi.

Olmert: ‘İsrail’in karşı çıkması doğru değil’

İsrail eski başbakanlarından Ehud Olmert de, ülkesinin Filistin’e ‘gözlemci devlet’ statüsü tanınmasına karşı çıkmasının doğru olmadığını söyledi. “Filistin’e gözleci devlet statüsü tanınmasına karşı çıkmak için bir neden yok” diyen İsrail eski Başbakanı Ehud Olmert, BM Genel Kurulu’nun Filistin’e ‘gözlemci devlet’ statüsü tanımasının ‘iki devletli çözüm’ fikrinin temel taşlarından biri olacağını belirtti.

Netanyahu: ‘Karar hiçbir şeyi değiştirmeyecek’

Filistin’in başvurusu öncesi açıklama yapan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise, BM’nin Filistin’e ‘gözlemci devlet’ statüsü tanımasının bir Filistin devleti kurulmasına ‘katkısı’ olmayacağını iddia etti. Netanyahu, “BM’nin bugün vereceği karar hiçbir şeyi değiştirmeyecek. Bir Filistin devletinin kurulmasına yardımcı olmayacak” dedi.

Aşravi: ‘Son şans’

Filistinli yetkili Hanan Aşravi ise, BM’de Filistin’e 'gözlemci devlet' statüsü tanınmasının ‘iki devletli çözüm’ için son şans olduğunu belirtti. Aşravi, Ramallah’ta yaptığı açıklamada, Filistin’in Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne başvuru hakkından da vazgeçmeyeceğini vurguladı. ABD ve İsrail, Filistin’e Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne başvuru hakkı tanınmaması için mücadele veriyor.

Gözlemci devlet statüsü ne demek?

İsviçre’nin 1946’da BM Genel Sekreteri tarafından ‘daimi gözlemci’ statüsüne kabul edilmesiyle başlayan uygulama çerçevesinde, yıllar içerisinde Avusturya, Finlandiya, İtalya ve Japonya gibi pek çok ‘gözlemci’, BM’nin ‘üyesi’ haline geldi. Örneğin İsviçre, yaklaşık 50 yıl ‘gözlemci devlet’ olarak anıldıktan sonra 2002’de BM’nin üyesi oldu.

Vatikan tek ‘gözlemci devlet’

‘Daimi gözlemciler’ kategorisinde, ‘üye olmayan devlet ve kuruluşlar’ ile ‘hükümetler arası kuruluşlar’ yer alıyor. Bu kategoride Vatikan, BM toplantılarına ve Genel Kurul çalışmalarına ‘gözlemci’ olarak katılma hakkına sahip ve BM Genel Merkezi’nde daimi gözlemci misyonu bulunan ‘üye olmayan gözlemci devlet’ olarak anılıyor. Vatikan, BM’de şu anda bu statüye sahip tek devlet.

(NTV)