Երեւանի մէջ քաղաքացիական անհնազանդութիւն

ԱԼԻՆ ՕԶԻՆԵԱՆ

Հայաս­տա­նի հան­րա­պետու­թեան նախ­կին նա­խագահ Սերժ Սարգսեան 17 Ապ­րի­լին խորհրդա­րանի մէջ 77 կողմ ձայ­նե­րով վար­չա­պետ հռչա­կուե­ցաւ։ Միւս կող­մէ Սարգսեանի նա­խագա­հու­թեան շրջա­նին ընդդի­մադիր պատ­գա­մաւոր Նի­կոլ Փա­շինեան Սարգսեանի դէմ բո­ղոքի ալի­քը կը գլխա­ւորէ եւ այժմ յայ­տա­րարած է «Թաւ­շեայ յե­ղափո­խու­թիւն», որ հա­զիւ իր աւար­տին պի­տի աւար­տի յաղ­թա­նակի տի­րանա­լէն ետք։

«Քայլ արա՝ մեր­ժիր Սեր­ժին» կարգա­խօսով վեց օրէ ի վեր մե­ծամաս­նութիւ­նը երի­տասարդնե­րէ բաղ­կա­ցող ամ­բո­խը կը փոր­ձէ փո­ղոց­նե­րը, քա­ղաքի եր­թե­ւեկու­թիւնը, դպրո­ցը եւ հա­մալ­սա­րան­նե­րը ան­դա­մալոյծ ընե­լով կա­ռավա­րական հա­մակար­գին աշ­խա­տան­քը խա­փանել։ Դի­տորդներ Ղա­րաբա­ղի ան­կա­խու­թեան հա­մար կա­տարուած­նե­րէն ետք այս ցոյ­ցե­րը կը գնա­հատեն իբ­րեւ ամե­նաբազ­մութիւն մաս­նակցու­թիւն ապա­հոված մի­ջոցա­ռում ըլ­լա­լով։ Ցու­ցա­րար­նե­րը 15 Ապ­րի­լին խու­ժե­ցին Պե­տական ռա­տիօ, իսկ 16 Ապ­րի­լին խոս­տա­ցան քա­ղաքի փո­ղոց­նե­րը անան­ցա­նելի դարձնել։ Լսե­լով հա­մալ­սա­րանի վար­չութեան ցոյ­ցե­րը ար­գի­լելու մա­սին որո­շու­մը 16 Ապ­րի­լի առա­ւօտեան գրա­ւեցին Երե­ւանի բժշկա­կան ինստի­տու­տը եւ Պե­տական հա­մալ­սա­րանը։ Նոյն 16 Ապ­րի­լին քա­ղաքի կեդ­րոն հաս­նող ճամ­բա­ները փա­կող աշա­կեր­տութիւ­նը 17 Ապ­րի­լին ալ պե­տական շէն­քե­րու մուտքին ուղղուեցան։ Պաշ­տօ­նէու­թիւնը ամ­բողջ օր բան­տարկուած մնաց իրենց գրա­սենեակ­նե­րուն մէջ եւ ժա­մը 19.00-ի սահ­մաննե­րուն, երբ ցու­ցա­րար­նե­րը Հան­րա­պետու­թեան հրա­պարա­կի մէկ­տե­ղու­մին մաս­նակցե­լու հա­մար ցրուեցան դէ­պի կեդ­րոն հա­զիւ ան­կէ ետք է, որ կրցան դուրս գալ գրա­սենեակ­նե­րէն։ Հան­րա­հաւա­քը հե­տաքրքրա­կան եւ զար­մա­նալի ակնկալ­նե­րով լե­ցուն է երե­ւան­ցի­ներու հա­մար։ Այդ անակնկալ­նե­րու ամե­նաու­շագրաւ­նե­րէն մէկն է ոս­տի­կանու­թեան որ­դեգրած չէ­զոքու­թիւնը։ Այդ չէ­զոքու­թեան մէջ կա­րեւոր դեր ու­նե­ցան Նի­կոլ Փա­շինեանի առա­ջին օրէն սկսե­լով ցույցե­րու խա­ղաղ անցկաց­ման մա­սին թե­լադ­րութիւննե­րը։ Ժո­ղովուրդին ոս­տի­կանու­թեան հետ դէմ­հանդի­ման մնա­ցած բո­լոր պա­հերուն Նի­կոլ Փա­շինեան փայ­փա­յեց ոս­տի­կան­նե­րը ըսե­լով, որ դուք մեր եղ­բայրներն էք եւ խնդի­րը եր­բեք ուղղուած չէ ձե­զի։ Աւե­լին ան յա­ճախ նե­րողու­թիւն կը խնդրէր ոս­տի­կան­նե­րու ըն­տա­նիք­նե­րէն ցոյ­ցե­րուն պատ­ճա­ռած մտա­վախու­թեան հա­մար։ Մինչ այդ կը վնա­սուէին փո­ղոցի ինքնա­շարժնե­րը եւ Փա­շինեան այս նիւ­թի հա­մար ալ յա­ճախ կ՚ըսէր «վնա­սող­նե­րը մեզ­մէ չեն»։

Ու­րիշ ու­շագրաւ կէտ մըն է Փա­շինեանին ալ ան­դա­մակ­ցած «Ելք» դա­շին­քին պա­տահած­նե­րու դէմ որոշ հե­ռաւո­րու­թիւն պա­հելու երե­ւոյ­թը։ Կու­սակցու­թեան երկրորդ կա­րեւոր դե­րակա­տար Էտ­մոն Մա­րու­քեան չէ մաս­նակցած ցոյ­ցե­րու եւ պնդած է թէ ընդդի­մու­թեան վայ­րը ոչ թէ փո­ղոց­ներն են, այլ խորհրդա­րանը։

Միւս կող­մէ ցու­ցա­րար­ներն ալ իրենք զի­րենք կը ներ­կա­յաց­նեն ոչ թէ Փա­շինեանի կողմնա­կից, այլ Սարգսեանի դէմ ըլ­լա­լով։

Փա­շինեան 2008-ի ընտրու­թիւննե­րուն գլխա­ւորած էր Լե­ւոն Տէր Պետ­րո­սեանի ընտրու­թեան քա­րոզար­շա­ւը։ Իսկ աւե­լի կա­նուխ ան խմբա­գիրն էր «Հայ­կա­կան Ժա­մանակ» թեր­թի։ Փա­շինեանի անու­նը հան­րութեան ծա­նօթ դար­ձած էր նաեւ հո­սան­քի գի­ներու սղա­ճին դէմ կա­տարուած «Էլէք­թ­րիք Երե­ւան» ցոյ­ցե­րու ըն­թացքին։ Փա­շինեան առայժմ Սարգսեանի վար­չա­պետու­թիւնը խա­փանե­լէ զատ քա­ղաքա­կան որե­ւէ հե­ռան­կար չէ ար­տա­յայ­տած։ Նոյ­նիսկ խոս­տում մը չէ ու­նե­ցած այս բո­ղոքի ալի­քին իր աւար­տին հաս­նե­լէն ետք որե­ւէ պաշ­տօն ստանձնե­լուն մա­սին։ 17 Ապ­րի­լի երե­կոյեան Հան­րա­պետու­թեան հրա­պարա­կի վրայ անձկա­ցող հան­րա­հաւա­քը երկրի ներ­կայ ճգնա­ժամէն դուրս գա­լու առու­մով յոյս ներշնչեց շա­տերուն։ Մեր զրու­ցած երի­տասարդնե­րը իշ­խա­նու­թեան դէմ ապստամ­բե­լու պատ­ճա­ռած ոգե­ւորու­թիւնը կ՚ապ­րէին։ Սա­կայն ափ­սոս որ ոչ ոք կը խօ­սի Սարգսեանի այ­լընտրան­քա­յին անու­նի մը մա­սին։ Նոյնպէս յստակ չէ երի­տասարդնե­րուն երա­զած ժո­ղովրդա­վարու­թեան սահ­մաննե­րը։ Իսկ մի­ջին տա­րիքով ցու­ցա­րար­նե­րը յա­ճախ կը խօ­սին Հա­յաս­տա­նին Ատրպէյ­ճա­նի նման եր­կիր մը չըլ­լա­լուն մա­սին։

«Առա­ւօտ» թեր­թի խմբա­գիր Արամ Աբ­րա­համեան կ՚ընդգծէ գո­յացած այս ընդդի­մադիր հո­սան­քին պահ­պանման կա­րեւո­րու­թիւնը։ Ցու­ցա­րար­նե­րը եւ յատ­կա­պէս երի­տասար­դութիւ­նը հասկնա­լի պատ­ճառնե­րով ան­համբեր են։ Կ՚ու­զեն շօ­շափե­լի, փաս­տա­ցի ար­դիւնք մը տես­նել։ Եթէ իրենց ու­զա­ծը Սարգսեանի հրա­ժարու­մը կամ ընտրու­թեան չե­ղեալ հա­մարումն է, այդ ակնկա­լու­թիւնը բա­ցար­ձակ իրա­ւացի չէ։

Վերջ ի վեր­ջոյ վեց օրը աւար­տած բո­ղոքի ցոյ­ցե­րը կ՚ապա­ցու­ցեն թէ կա­ռավա­րու­թեան դէմ իրաւ ու հսկայ ընդդի­մադ­րութիւն մը կայ, բայց նոյնպէս կ՚ապա­ցու­ցեն թէ այդ ընդդի­մու­թիւնը յստակ ճա­նապար­հի ծրա­գիր մը չէ կրցած ներկայացնել։