Yerevan’da yeşil alanı savunan protestoculara polis saldırısı

Yerevan’ın Ajapnyak semtinin ‘Fiz-Gorodok’ olarak bilinen kısmındaki yeşil alana gökdelen inşa etmek istendi. Bölge sakinleri, bu karara tepki gösterdi. Sovyet döneminden kalma ‘bilimsel’ mahallelerinden birinde yeni bir gökdelenin inşasına yönelik 20 Ağustos’ta yapılan protestolara polis saldırdı. İnşaat geçici olarak durduruldu.

Polis, bölgede yaşayan sakinlerin 20 Ağustos Cuma günü düzenlediği protestoyu dağıtmak için güç kullandı. Dokuz kişi gözaltına alınırken, iki kişi hastaneye kaldırıldı. Hastaneye kaldırılanlar arasında 16 yaşında bir mahallelinin, polis tarafından ciddi şekilde dövüldüğü ortaya çıktı, bir kişiyse kalp krizi geçirdi.

Ermenistan Çevre Bakanlığı, polisin sert saldırısı sonucu inşaatı geçici olarak durdurma kararı aldı. Bakanlığın açıklamasında gökdeleni inşa edecek olan Retko isimli şirketin, zorunlu olan çevresel etki değerlendirme prosedürünü yerine getirdiği yazıyor. Binanın inşa edileceği alan Fiz-Gorodok sakinleri tarafından dinlenme alanı olarak kullanılıyor.

Fiz-Gorodok, Şubat 2021’de Ermenistan Kültür Bakanlığı tarafından ‘yerel kültür anıtı’ ilan edilmişti. Ancak inşaat izni verilen alan, kısa süre sonra anıt statüsünden çıkarıldı. Fiz-Gorodok mahallesi, yanındaki Fizik Enstitüsü çalışanları için 1950’lerde inşa edildi. İnşaat firması Ratko, 12 katlı binayı bu alana inşa etme iznini Yerevan Belediye Başkanlığı ofisinden, Haziran 2020’de almıştı.

Fiz-Gorodok’ta şehrin diğer bölgelerinden farklı olarak Sovyet döneminden kalan yeşil alanların çoğu korunmuş durumda. Sovyet dönemi mimarisi de korunan bölgede en yüksek bina dört katlı.

Bir grup önde gelen sivil toplum örgütü, bölge sakinlerine desteklerini dile geriterek belediyeyi söz konusu arazide verilen özelleştirme ve inşaat izinlerinin yasal zeminlerini gözden geçirmesine, aynı zamanda 20 Ağustos Cuma günkü protestoyu dağıtmak için orantısız güç kullanan polis memurlarını ‘adalete teslim etme’ye çağırdı. Ermenistan İnsan Hakları Savunucusu Ombudsman Arman Tatoyan, Fiz-Gorodok’a ilişkin olaylarla ilgili hükümete, Yerevan Belediyesi’ne ve Kolluk Kuvvetleri’ne başvurdu.

Ombudsman, yayınladığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Fiz-Gorodok’ta meydana gelen olaylarla ilgili olarak sakinlerden gelen alarmlar ve eylemlerin özeti Ermenistan Cumhuriyeti Eğitim Bakanlığı’na, Yerevan Belediyesi’ne ve Gençlik Bakanlığı’na gönderildi. Fiz-Gorodo’ta meydana gelen olaylarla ilgili bölge sakinlerinden alınan alarmları ve eylemler sırasındaki hızlı müdahale ziyaretlerini özetledik ve Yerevan Belediyesi’ne, Eğitim, Bilim, Kültür ve Spor Bakanlığı’na mektup yazdık. İkincisine yönelik mektup, parkın tartışmalı alanının tarihî ve kültürel değerler listesinden çıkarılmasının nedenleriyle ilgili sorunları gündeme getirdik.”

Açıklamada ayrıca polis ve savcılığa mektuplar gönderildiği bildirildi. Ombudsmanlık sayfasında yayınlanan paylaşımda şöyle denildi: “Yerevan Belediyesi’ne hitaben yazılan mektupta, alanın özelleştirilmesi ve inşaat ruhsatı ile ilgili konulara değinildi. Kolluk kuvvetlerine gönderilen mektupta ise eylem sırasındaki polis müdahalesinin orantısı konusu, ayrıca protestolar sırasında ve karakollarda yaşanan ve Ombudsman tarafından kaydedilen sorunlar ele alındı.”

Öte yandan Yerevan Belediyesi, yaşananlarla ilgili sessizliğini sürdürüyor.