Yeni Ermenistan Hareketi, devleti ‘rahatsız etti’
Vartan Estukyan[email protected]
Varduhi Balyan[email protected]
Safaryan’ın duruşması yaklaşırken, İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Orta Asya ve Avrupa direktörü Hugh Williamson, Ermenistan Başsavcısı Gevorg Kostanyan’a bir mektup yazarak, örgüt olarak yaşananlardan duydukları kaygıyı dile getirdi. Mektupta “Siyasi bir topluluk olan Yeni Ermenistan Hareketi’nin üyelerinden Gevorg Safaryan’ın duruşma öncesi tutuklanmasından duyduğumuz kaygıyı dile getirmek ve size onun haklarını korumak üzere harekete geçmeniz için çağrıda bulunmak adına yazıyoruz.” ifadesine yer verildi
HRW: ‘Tamamen gayrimeşru bir uygulama’
Mektupta “Erivan polisi, Safaryan’ı, Yeni Ermenistan Hareketi tarafından düzenlenen halka açık bir etkinlik sırasında, 1 Ocak 2016 günü gece saat yaklaşık 1’de tutukladı.
“Safaryan özgürlüğünden mahrum bırakılması ciddi bir kısıtlamadır. Uluslararası standartlara göre tamamen gayrimeşru olan bu uygulama, Sarafyan, soruşturma için ciddi bir tehdit oluşturmadığı içinde orantısızdır. İnsan Hakları İzleme Örgütü, Sarafyan’ın esasen siyasi bir muhalif gruba üye olması ve barışçıl siyasi görüşleri sebebiyle yetkililer tarafından hedef haline getirildiğinden ve bu kısıtlamanın Sarafyan’ın ‘Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi’yle korunan düşünce, ifade ve toplanma özgürlüğünü engellemek için uygulandığından kaygılanmaktadır.“ denildi
Yeni Ermenistan Hareketi’nde aktif rol alan Hovsep Khurşudyan, Safaryan’ın gözaltına alınmasını ve ‘Yeni Ermenistan Hareketi’ üyesi Suzi Gevorgyan’ın belirsiz kişiler tarafından şiddete maruz kalmasını Agos’a değerlendirdi..
Neden ‘Yeni Ermenistan Hareketi’ni kurma ihtiyacı duydunuz? Ermenistan’daki muhalefetin eksikliği sizce ne boyutta?
Bu suçlu rejimin gitmesini sağlamak için, ülkedeki ‘sağlıklı’ güçler, bütün anlaşmazlıklarını bir kenara bırakıp birleşmeli diye düşündük. Amaç, yalnızca siyasi partileri değil, aynı zamanda sivil toplum kuruluşlarını da bir araya getirmekti.
Muhalefetin yetersiz olması konusuna gelince, Ermenistan’da muhalif olmak kahramanlık sayılır, demek abartılı olmaz. Muhalifler, polis ve çete üyeleri tarafından sürekli yasadışı zulüme, şiddete, hapis cezasına maruz kalıyor. Günümüzde Ermenistan’da 10’dan fazla siyasi tutuklu var. Hükümetin emri ile 1 Mart 2008’de Yerevan’da 10 barışçıl protestocu öldürüldü.
Resmî istatistiklere göre her sene Ermenistan’da binlerce işletme kapanıyor. 2013-2015 arasında 15 bin işletme kapandı. Ülkemizden her yıl 100 bin kişi göç ediyor. Piyasa küçülüyor ve yalnızca birkaç ailenin, yani birkaç düzine inaanın eline geçiyor. Dolayısıyla ‘Yeni Ermenistan Hareketi’nin, oluşumla hareket eden siyasi ve sivil güçlerin, bireylerin amacı; Ermenistan’ı, onu imha eden resmî suçlulardan kurtarmak.
Oluşuma gelen olumlu ve olumsuz tepkiler ne yönde?
Halk, mücadele eden insanlara değer veriyor. ‘Yeni Ermenstan Hareketi’nin ve genelde hükümet karşıtı ‘Hayır’ cephesinin en büyük başarısı, halkı mevcut hükümetin sürekliliğini sağlayacak olan anayasa değişikliklerine karşı seferber etmesiydi. Bir kez daha halk ‘hayır’ dedi ve bir kez daha hükümet menipüle etti; halkın kazancını çaldı. Halk bu duruma çok tepkili. Böyle bir ortamda, insanlar bu rejime karşı mücadeleye devam eden herkese olumlu yaklaşıyor. Fakat, insanların büyük bir çoğunluğu umudunu kaybetmiş durumda ve sokağa çıkıp mücadeleye katılmıyor.
Gevorg Safaryan’ın tutuklanması ve Suzi Gevorgyan’a fiziki şiddet uygulanması hakkında ne düşünüyorsunuz?
Suzi’nin kendi siyasi görüşleri ve aktivizmi, sivil duruşu dolayısıyla şiddete maruz kaldığı herkes tarafından biliniyor. Rejim bu genç kadında bir tehlike görüyor çünkü o başka gençleri de harekete dahil ediyor. Hükümet, insanların sokağa çıkıp mücadeleye katılmasını engellemek için korku yaratmaya çalışıyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün açıklamasından sonra toplumda bir hareketlilik oldu mu?
Maalesef, bu tür olaylar genelde sivil ve siyasi yönden aktif yurttaşları etkiliyor. Halk ise hükümetten daha fazla nefret etmeye başlıyor.
Gevorg Safaryan ve Suzi Gevorgyan ile ilgili neler yaptınız? Ne gibi adımlar atmayı planlıyorsunuz?
Tüm bu yaşananlarla ilgili mahkemeye başvurduk. Fakat 31 Aralık gecesi meydana gelen olayda polisin saldırıları sonucunda darbe yiyen ve yaralanan ‘Yeni Ermenistan Hareketi’nden beş aktivist, ancak 11 Ocak’ta adli tıp raporu alabildiler. O vakit artık morarmalar oldukça geçmişti ve bununla ilgili dava açılıp açılmayacağı henüz belli değil. O gün ‘Yeni Ermenistan Hareketi’nin ‘suçu’ Özgürlük Meydanı’nda küçük bir Noel ağacı süslemeseydi.
Adalet sistemi de öbür sistemler gibi devlete, yasalara değil Serj Sargsyan’a ve onun yakınında bulununlara hizmet ediyor. Mağdurlar gerekirse Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne bile başvuracak ve adalet arayacaklar. Hükümetin saçma ve gülünç tavrından ötürü Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde yakında ‘Ermenistan Cumhuriyeti’ne karşı Noel Baba ve Noel Ağacı’ başlıklı bir dava görülecek.
