Yaman Akdeniz’le yasaklı siteleri konuştuk

Dimitri Adımcılar
Kris Tüysüz

Yasaklı siteler neden var?

Ben de tam bilsem cevap vereceğim! :) Şaka bir yana web sitelerine erişim engellemek veya bazı yazılımlar kullanarak bazı siteleri yasaklamak son 10 yılda ortaya çıkmış bir yöntem. Genellikle de çocukların bazı zararlı içeriklerden korunması için bu yöntemler ortaya çıkmıştı. Genellikle de yurt dışında Türkiye’deki uygulamaların aksine ev bilgisayarlarına, okul bilgisayarlarına veya kütüphanelerde kullanılan bilgisayarlara yüklenen filtreleme yazılımları ile yapılırken Türkiye’de çocuk veya yetişkin ayırımı yapılmadan yüz binden fazla siteye erişim şu anda engelli. Genel gerekçe her ne kadar “çocukların zararlı içeriklerden” korunması olsa dahi Türkiye’den geçtiğimiz yıllarda ‘twitter ve ‘youtube’ gibi sosyal medya platformlarına da siyasi sebeplerden dolayı erişim engellendi. Ama nefret ve şiddet içeren içerikler, kumar siteleri, pornografik siteler veya çocuk pornografisi içeren sitelere erişim dünya genelinde çocukları zararlı içerikten korumak için lokal bazda ev bilgisayarlarında veya okullarda engellenebiliyor. Türkiye’de ise bu çok daha geniş kapsamlı yapılıyor.

Dünyada ne kadar yasaklı site var?

Bunun cevabını kimse veremez. Fakat engelliweb.com adresine bakarsanız Türkiye hakkında bilginiz olur.

Bu yasaklı siteleri kim yasaklıyor?

Türkiye’de mahkemeler ve TİB (Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı). Fakat Milli Eğitim Bakanlığı’nın da okullar için kullandığı ayrı bir filtreleme listesi, internet kafeler için gene ayrı bir liste var. Diğer ülkelerde ise genelde yazılım firmalarının geliştirdiği filtreleme sistemleri kullanıldığı için bu iş ağırlıklı olarak özek sektörün elinde. Fakat, Türkiye’de olduğu gibi başka ülkelerde de aynı boyutta olmasa dahi mahkemeler aracılığı ile erişim engelleme kararları verilebiliyor. Mesela bazı ülkelerde korsan yayın yapan, film, dizi veya müzik indirimini kolaylaştıran sitelere de erişim engelleniyor. Türkiye’de de aynı durum söz konusu.

İnterneti yasaklayan hackerlar mı?

Hayır. Bunun cevabını yukarıda bulabilirsiniz.

Yasaklı sitelere neden girilmiyor?

Bu sorunun cevabı daha teknik. Bir kere bir sitenin erişime engellenmesine karar verildiği zaman, o sitenin DNS ve IP adreslerine engelleme yapılıyor. Dolayısı ile o adresi ‘web browser’ımıza yazdığımız zaman o sitenin engellendiği bilgisi ile karşılaşıyoruz. Tabii ki bu yasakların da VPN gibi teknolojiler kullanılarak aşılması mümkün.