Vatikan'da 959 yıl sonra ilk Ortodoks Patriği
13 Mart’ta Katolik Kilisesi’nin dini önderliğine seçilen Papa Francesco’nun bugünkü göreve başlama töreni tarihi bir buluşmaya da sahne oluyor. Katolik Kilisesi ile Ortodoks Kilisesi’nin 959 yıl önce ayrılmasından bu yana ilk kez Ortodoksların ruhani lideri Ekümenik Patrik Bartholomeos, Papa’nın göreve başlaması için Vatikan’daki San Pietro Meydanı’nda düzenlenecek törene katılıyor.
İstanbul Patikhanesi’nden yapılan açıklamada, Katolik Kilisesi ile Ortodoks Kilisesi’nin 1054’te ayrılmasının ardından Patrik Bartholomeos’un, bir Papa’nın göreve başlama törenine katılan ilk Ortodoks önder olacağı vurgulandı. Patrikhane Sözcüsü Peder Dositheos Anagnostopulos, Patrik Bartholomeos’un törene katılmasının iki kilise arasındaki artan diyaloğun meyvesi olduğunu söyledi.
Patrik Bartholomeos’a, iki kilise arasındaki diyalog çalışmalarını yürüten “Teolojik Diyalog için Uluslararası Ortak Komisyon” başkanı Ioannis Ziziulas da eşlik ediyor. Papa, ayrıca yarın aralarında Bartholomeos’un da bulunduğu diğer kilise temsilcilerini kabul edecek.
Türkiye'yi Bekir Bozdağ temsil ediyor
Törene ayrıca, ABD’nin ilk Katolik Başkan Yardımcısı Joe Biden, Almanya Başbakanı Angela Merkel, Arjantin Devlet Başkanı Cristina Kirchner, Brezilya Devlet Başkanı Dilma Rousseff, AB Başkanı Herman Van Rompuy, Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barrosso, Fransa Başbakanı Jean Marc Ayrault, İspanya Başbakanı Mariano Rajoy, Belçika Kralı Alberto II ve Kraliçesi Paola, Monaco Prensi Alberto II gibi liderler de katılıyor. Törene katılan en tartışmalı isimse insan hakları ihlalleri nedeniyle hakkında AB ülkelerine seyahat yasağı olan Zimbabve Devlet Başkanı Robert Gabriel Mugabe. Türkiye’dense törene Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ katılıyor.
‘Papa’ya Ortodokslar adına hitap edeceğim’
Papa Francesco’nun görevine başlamadan önce Vatikan’a davet ettiği Ekümenik Patrik Bartholomeos, Roma yolculuğu öncesi değerlendirmelerde bulundu. Papa’nın tahta geçme törenine bir İstanbul Patriği’nin ilk defa katıldığına dikkat çeken Bartholomeos, “Eskiden hep temsilci gidiyordu. Bu sefer şahsen katılıyorum. Bu gösteriyor ki iki kilisenin arasındaki ilişkiler bizim tarafımızdan da Roma tarafından da çok önemseniyor. Ümit ediyoruz ki yeni Papa’nın döneminde bu ilişkiler, birliğe ve beraberliğe doğru atılan adımlar, pekiştirilecek ve güzel gelişmeler olacak. Bu umutla gidiyoruz. Çarşamba sabahı Papa hazretleri özel olarak kabul edecek. Bütün Ortodokslar adına kendisine ben hitap edeceğim” diye konuştu.
Herkesin gönlünü kazandı
Yeni Papa döneminde dostane ilişkilerin daha da gelişmesini arzuladığını kaydeden Bartholomeos, “Bu konuda ümitliyiz. Papa hazretleri ilk günden beri mütevazi tutumuyla herkesin gönlünü kazanmıştır. İçimden geldi seve seve gitmek istedim. Duyduğuma göre İstanbul Patrikhanesi’nin kararı Batı’da çok takdir edilmiştir. Özellikle Roma’da bizi büyük bir sevinçle bekliyorlar ve görüşmelerimizin çok iyi geçeceğine inanıyorum” dedi.
‘Düşmanlık ortadan kalktı’
NTV’ye de değerlendirmelerde bulunan Patrik Bartholomeos, kiliselerin ayrılmasının yalnız dini veya ilahi sebeplerden kaynaklanmadığını, dönemin siyasi ve psikolojik durumunun da etkili olduğunu belirtti. Son dönemlerde Ortodoks Patrikhanesi’nin 6. Paul, 2. Jean Paul ve 16. Benedict tarafından ziyaret edilmesinin eski husumetleri ortadan kaldırdığını söyleyen Bartholomeos, “Her iki taraftan önemli ilahiyatçılar tarafından yürütülen bir diyaloğumuz var. Bu diyaloğun merkezinde tartışılan konu Papa’nın Hristiyan kilisesinin içindeki yeri ve rolüdür. Roma Episkoposu’nun konumu 10 asır boyunca biz Ortodoksları ve Katolikleri ayıran en önemli konudur” dedi.
Papa’nın konumu yüzünden ayrılmışlardı
Hıristiyanlık içindeki bölünmeler Roma İmparatorluğu’nun bölünmesine kadar dayandırılsa da Katolik ve Ortodoks kiliselerinin kesin ayrılığı 1054’te gerçekleşti.
“Büyük Ayrılık” olarak da bilinen bu kopuşun ardında, başta Papa’nın konumu olmak üzere siyasi ve dini konulardaki görüş farklılıkları yer alıyordu. 1054’te iki kilise karşılıklı olarak birbirini aforoz etti. İki kilise arasındaki düşmanlık, 1204’te 4. Haçlı Seferleri sırasında Haçlı ordusunun İstanbul’daki Ortodoks kiliselerini tahrip etmesi ve rahipleri öldürmesiyle zirveye ulaştı. En önemli diyalog girişimi ise 1965’te Papa 6. Paolo ile Patrik 1. Anthenagoras’ın aforoz kararını kaldırmasıydı. 1995’te de Papa 2. Jean Paul ve Patrik Bartholomeos birlikte bir komünyon ayinine katıldı. 1999’da da Papa 2. Jean Paul, Romanya’ya giderek Büyük Ayrılık’tan bu yana bir Doğu Ortodoks ülkesini ziyaret eden ilk Papa oldu. Ortodoks ve Katolik kiliseleri arasındaki yakınlaşma son yıllarda artmış, Patrik Bartholomeos Vatikan’ı birkaç kez ziyaret etmişti. 2005’te eski Papa 2. Jean Paul’ün cenazesine katılan Bartholomeos, 2006’da da Papa 16. Benediktus’u İstanbul’da ağırlamıştı. Halen Katolik ve Ortodoks kiliseleri arasında diyaloğun sağlanması için oluşturulmuş bir ortak komite çalışmalarını sürdürüyor.
(Kaynak: Milliyet)
