Türkiye’ye karşı üçlü ittifak
MICHALIS SARLIS - ATİNA
[email protected]
Hristofyas yönetiminin Kıb-rıs yakınlarındaki 12. parselde yapılan doğalgaz sondaj araştırmalarıyla ilgili kamuoyuna açıklama yapmasından birkaç gün önce açıklanan Yunanistan, Kıbrıs ve İsrail’den oluşan Yeni Akdeniz İttifakı’nın önümüzdeki haftalarda Türkiye’yi tedirgin edecek atılımlara imza atacağı bekleniyor.
Lefkoşa ikinci ve en önemli aşama olan doğalgaz işletmesine başlayabilmek için mümkün olan en iyi sondaj sonucunu umuyor. Öte yandan Atina üstündeki vahşi ekonomik kriz baskısı altında, İsrail ile olan bu çok boyutlu yeni stratejik ittifaka yoğun yatırım yapıyor. Mısır’daki ve Suriye’deki olayların ardından endişeli olan Tel Aviv ise, Arap Baharının yarattığı belirsiz sismik dalgaya karşı bölgede yeni partnerler kazanmayı umuyor.
Ayalon’un Atina ziyareti
İsrail Dışişleri Bakan Yardımcısı Dani Ayalon’un geçen haftaki Yunanistan ziyareti ve Yunanistan Dışişleri ve Savunma bakanları Stavros Dimas ve Dimitris Avramopoulos ile yaptığı görüşmeler, Tel Aviv ve Atina arasında yeni tesis edilen güçlü bağları gösteriyor. Atina’da büyük önemle takip edilen görüşmeler sırasında Yunanistan ve İsrail ittifakının iki temel meselesi olarak enerji ve savunma konuları tartışıldı.
Ayalon, Yunan gazetesi Ta Nea’ya yaptığı açıklamada “Kıbrıs ve İsrail sularında bulunması olası tüm doğalgazdan faydalanmak istiyoruz. Birlikte hareket ederek kazancımızı iki katına çıkarabiliriz” dedi. Bu açıklamayla Ayalon, bölgedeki sondaj çalışmalarından rahatsızlık duyan Ankara’ya da dolaylı bir mesaj vermiş oldu.
Aslında, Ayalon’un Atina ziyareti tesadüf değil. Önümüzdeki birkaç gün içinde, en geç Aralık ayının ortasında, Lefkoşa’nın 12. parseldeki arama çalışmalarının sonuçlarına ilişkin açıklama yapması bekleniyor ki bu bölge Kıbrıs’ın güney kıyısında ve İsrail’in Leviathan ve Taram bölgelerine sadece 34 km uzaklıkta. Sondaj araştırmalarının sonuçlarına ilişkin açıklama Tel Aviv’de, Lefkoşa ve Atina’da dört gözle bekleniyor.
Teksas merkezli Amerikan enerji şirketi Noble’ın araştırmasına göre 12. Parselde yaklaşık olarak 3 ile 9 trilyon metreküp arasında doğalgaz rezervi olduğu tahmin ediliyor. Fakat altını çizmek gerekir ki bu rakam daha fazla da olabilir. Noble enerji sektöründe sondaj çalışmalarına ilişkin muhafazakâr tahminler yapan bir şirket.
Son birkaç haftadır Kıbrıs ve İsrail yeni Büyük Akdeniz Oyununa ilişkin duydukları kararlılığı yinelemek için inisiyatif alıyorlar. On gün önce Kıbrıs lideri Dimitris Hristofyas ‘Güvercin’ adı verilen 12. Parseldeki doğalgaz sondaj kulesini ziyaret etti ve konuşmasında Ankara’ya hitaben “Benim buradaki varlığım Kıbrıs Cumhuriyeti’nin uygulamaya kararlı olduğu egemenlik haklarını vurgulamaktadır’ dedi.
Tel Aviv ise Leviathan ve Taram bölgesinde güvenlik önemlerini arttırıyor. İsrail ordusuna mensup bir yetkilinin “İsrail Doğu Akdeniz’deki her türlü güçlüğün üstesinden gelmeyi başarıyor” şeklindeki açıklaması ise sadece Ankara’ya değil Beyrut’a ve Lübnan’daki Hizbullah’a da mesaj niteliği taşıyor.
Bu arada, Kıbrıs ve İsrail savunma ortaklığı da ilerliyor. İsrail Hava Kuvvetleri, yakın zamanda Lefkoşa hava sahasında tatbikat yapıldığını teyit etti.
Stratejik Enerji Birliği
Türkiye ve İsrail arasında Mavi Marmara olayının ardından kopan bağlar ve Arap Baharının etkisi ile bölgedeki ülkeler arası ilişkiler radikal biçimde yeniden şekillendi. Doğu Akdeniz havzasında gaz ve petrol yatakları keşfi, Yunanistan, Kıbrıs ve İsrail arasındaki üçlü ittifakı hızlandırdı. Tel Aviv, Kıbrıs ve Yunanistan üzerinden Avrupa’ya enerji ihraç eden lider ülke olmayı planlıyor. İsrail Dışişleri Bakan Yardımcısı Dani Ayalon’un Atina ziyaretinden bir gün önce Jerusalem Post gazetesine verdiği demeç bu bağlamda dikkat çekici: ‘Yunanistan doğalgaz-petrol aramaları ve Doğu Akdeniz’de bize yakınlığı nedeniyle stratejik öneme sahip bir ülke. Atina’ya, Yunanistan ve Kıbrıs’ın İsrail’in Avrupa’ya gaz ihraç edeceği dağıtım merkezleri olmaları yönünde konuşmak için gideceğiz.”
