Türkiye Ermeni basını ve edebiyatında bir çağ kapandı: Rober Haddeciyan hayata veda etti

Gazeteciliğin yanısıra Ermenice edebiyatın en önemli ve üretken yazarlarından olan Robar Haddeciyan  26 Ocak 1926’da İstanbul Bakırköy’de dünyaya geldi. Ailesinin Kurtuluş’a taşınmasının ardından Pangaltı Mıkhitaryan Ermeni Okulu’na kaydolarak liseye kadar bu okulda eğitim gördü. 1944’te mezun olduktan sonra bir yıl İstanbul Üniversitesi Fizik-Matematik bölümüne devam etti, daha sonra geçiş yaptığı Edebiyat Fakültesi Felsefe-Psikoloji Bölümü’nden 1950’de mezun oldu. Askerliğini yedek subay olarak Ankara ve Ağrı’da tamamladıktan sonra Süzan Tamikyan’la evlenerek büyük bir tekstil firmasının temsilcisi olarak çalışma hayatına atıldı.

Daha okul yıllarında edebiyat yeteneğiyle dikkat çeken Haddeciyan, öğretmenlerinin de teşvikiyle 1946’da “Paraskhal” [Kelime Yanlışı] adlı öyküsünü Aniv [Tekerlek] aylık dergisine gönderdi. O tarihten itibaren kendisini tamamen Ermenice edebiyata adayarak Zahrad, Zareh Khrakhuni ve Varujan Acemyan’la birlikte günlük Ermenice Marmara gazetesinin edebiyat sayfalarını hazırlamaya başladı. 1940 yılında Suren Şamlıyan tarafından kurulan Marmara’nın yayın yönetmenliğini ve tüm sorumluluğunu 1967'de üstlenerek günlük toplumsal meselelere dair köşe yazılarının yanı sıra çeviri çalışmalarında bulundu. Haddeciyan gazetenin tüm sorumluluğunu üstlendiğinde Marmara'yı Suren Şamlıyan'ın kızı ve damadı Seta ve Bedros Zobyan yönetmekteydi. Marmara 1976'da ofset baskıya geçerek önemli bir aşama kaydetti. 

1983’te en önemli eseri kabul edilen Arasdağı [Tavan] yayımlandı. Vasdag [Kazanç] 1976’da, Arasdağı da 1983’te merkezi ABD’de bulunan Alek Manukyan Vakfı Edebiyat Fonu’nun birincilik ödülüne layık görüldü.

Edebiyat bilimci Suren Tanielyan’ın  çalışması sayesinde Ermenistan’da da geniş kitlelerce tanındı.

2001’de Ermenistan Gazeteciler Birliği’ne üye olarak kabul edilen Haddeciyan, aralarında Ermenistan Kültür Bakanlığı Altın Madalyası, Ermenistan Devleti Movses Khorenatsi Madalyası, Erivan Devlet Üniversitesi Altın Madalyası, Ermenistan Gazeteciler Birliği Altın Kalem Ödülü, S. Mesrob Maşdots Ödülü, Surp Sahak Surp Mesrob Madalyası’nın da bulunduğu sayısız ödüle layık görüldü.

Haddeciyan için 10 Eylül Çarşamba günü saat 13.00'te Beyoğlu Üç Horan Kilisesi'nde ulusal cenaze töreni düzenlenecek. 

Rober Haddeciyan  2024'te eşi Suzan Haddeciyan'ı kaybetmişti ve son zamanlarda gazeteyi oğulları Ari ve Ayk Haddeciyan yönetiyordu. 

Gazete gelişmeyi duyurduğu haberinde şu ifadelere yer verdi:

"Toplumumuzun hâlâ Ermenice konuştuğu, Ermeni basınının evlerde gururla okunduğu yılların vazgeçilmez tanığıydı.
Marmara binlerce okuyucuya sahipti, onlar için gazete ekmekti, Rober Haddeciyan'ın yazıları ise kutsal emanet... Sözümüz, savunduğunuz değerlere sarsılmaz inançla bağlı kalmak. Göksel yolculuğunuz ışıklarla aydınlansın."

Agos olarak Haddeciyan ve Marmara ailesine başsağlığı diliyoruz. 

(Yaşamöyküsü: Aras Yayıncılık, Agos)