Türkiye, CIVICUS İnsan Hakları İzleme Listesi’ne alındı
Türkiye, CIVICUS - World Alliance For Citizen Participation İnsan Hakları İzleme Listesi’ne dahil edildi. Kararın nedeni ise sivil hak ve özgürlüklere yönelik baskıların artması olarak ifade edildi.
Kararı, “Hükümetin muhalefete ve toplumsal eylemlere yönelik sert müdahalesi, kitlesel tutuklamalar ve sansür uygulamalarının artması” olarak açıkladı.
Karar, şu üç madde ile paylaşıldı: “Haklara yönelik bu sert saldırılar; protestocuları, gazetecileri, avukatları ve LGBTQİ+ topluluklarını hedef alan şiddet, sansür, tutuklamalar ve yıldırma politikalarını içeriyor.”
CIVICUS, kararı değerlendirdiği bir açıklama yaptı. Açıklamada, CHP'nin Cumhurbaşkanı adayı ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı (İBB) Ekrem İmamoğlu'nun 19 Mart’ta gözaltına alındığı, 23 Mart’ta da tutuklanması ile Saraçhane’de başlayan kitlesel eylemlerde çok sayıda kişinin polisler tarafından darp edilerek gözaltına alınıp tutuklanması ele alındı.
“Türkiye’de son on yılın en büyük protesto dalgasını tetikledi”
Eylemler ve sonrasındaki süreçte yaşanan baskı ve uluslararası sivil toplum kaynakları tarafından yapılan araştırmalar sonucu paylaşılan raporlara yansıyan hak ihlalleri, İmamoğlu’nun tutuklanması ve diplomasının iptal edilmesi, “Türkiye’de son on yılın en büyük protesto dalgasını tetikledi” şeklinde değerlendirildi.
Açıklamada, şunlar paylaşıldı: “İki milyonu aşkın kişinin katıldığı barışçıl gösterilere polis, gaz bombası ve plastik mermiyle müdahale etti; çok sayıda kişi yaralandı ve hastanelere kaldırıldı. Protestoculara uygulanan kötü muamelelerin yanı sıra gözaltına alınan kadınlara çıplak arama uygulaması yapıldığı ifade edildi.
Nisan ayında aralarında İzmir Barosu eski başkanının da bulunduğu yüzlerce avukat, protestoculara hukuki destek verdikleri gerekçesiyle tutuklandı. Resmî rakamlara göre iki binden fazla kişi gözaltına alındı. 1 Temmuz’da CHP’nin, İmamoğlu’nun tutukluğunun 100. gününde Saraçhane’de düzenlediği miting, polisin şiddetli müdahalesiyle dağıtıldı. Aynı süreçte CHP’li birçok belediye başkanı ve parti yöneticileri başta olmak üzere yüzlerce isim gözaltına alındı veya tutuklandı.”
Onur Yürüyüşü gözaltıları ve tutuklamaları
Ayrıca kararda, 33’üncü İstanbul Onur Yürüyüşü ve Trans Onur Yürüyüşü’nün de bu yıl yine polisler tarafından engellendiğini ve yürüyüşe ilk kez katılan üç kişinin gözaltına alınıp tutuklandığı ve aralarında çocukların bulunduğu 90’dan fazla kişinin gözaltına alındığı yer aldı.
İktidarın, medya üzerindeki baskıyı da artırdığının belirtildiği açıklamada, “Mart sonunda düzenlenen şafak baskınlarında 11 gazeteci gözaltına alındı, 12 gazeteciye saldırıldı. Bir BBC muhabiri sınır dışı edilirken İsveçli bir gazeteci yedi hafta gözaltında tutuldu. Ayrıca sosyal medya erişimi 42 saat boyunca kesildi, bağımsız haber siteleri engellendi ve 700’den fazla muhalif X hesabı kapatıldı” denildi.
CIVICUS, Türkiye’yi “baskı altında” kategorisinde değerlendirdi. Bu değerlendirmeye dair, “Bu, sivil alanın ciddi biçimde kısıtlandığı, eleştirilerin gözetim, hapis ve şiddet riski taşıdığı anlamına geliyor. Sivil toplum kuruluşları, faaliyetlerini yürütürken sürekli kapatılma veya kriminalize edilme tehdidi altında. Türkiye, bu listede Kenya, El Salvador, Endonezya, Sırbistan ve ABD gibi ülkelerle birlikte yer aldı” ifadeleri kullanıldı.
Kaynak: CIVICUS, Euronews
