Trans birey Lilit Martirosyan Ermenistan’da güvende değil
Lilit Martirosyan Ermenistan Parlamentosu’nda yaptığı konuşmaya “Lütfen beni Ermenistan’daki lezbiyen, gey, biseksüel, transseksüel ve interseks (LGBTİ) topluluğunun temsilcisi olarak görün ve uğradığımız ayrımcılıkları dinleyin” diyerek başladı. Martirosyan, 2015 yılına kadar trans bireylere karşı 283 kayda geçmiş suç olduğunu belirtti. “Bunun benim için anlamı, Ermenistan’da sizin ve benim kapı komşum olan 283 suçlu var demek. Kim bilir, belki 284’üncüsü de yarın suç işleyecek” dedi.
Martirosyan konuşmasında, Ermenistan’da LGBTİ bireylerinin sözlü ve fiziksel taciz dışında, boğazlarının kesildiğini, canlı canlı yakıldıklarını, sosyal, tıbbi, yasal, ekonomik alanlarda damgalanma ve ayrımcılığa maruz kaldığını dolayısıyla büyük bir işsizlik, fakirlik ve korku içinde yaşadıklarını anlattı. Ses getiren konuşmanın farklı dillere tercüme edilen videosu dünya çapında paylaşıldı.
Martirosyan’ın konuşması alkışlar alsa da, hemen ardından Parlamento sözcüsü Paşinyan’ın muhalifi Naira Zohrabyan, “Konumuz insan hakları ve çocuk hakları idi. Meclis gündemini kimse değiştirilmez. Bu önce bana sonra, meclise saygısızlıktır.” diyerek konuya tepki göstermek isteyenlerin ekmeğine yağ sürdü. Zohrabyan’ın rahatsız edici tonu, partilileri tarafından alkışlandı.
Ölüm tehditleri alıyor
Lilit Martirosyan konuşmasını yaptığı günden bu yana sosyal medya üzerinden ölüm tehditleri alıyor.
Martirosyan The Guardian gazetesine verdiği söyleşide, Ermenistan’da ilk kez bir trans bireyin, yaşanan şiddet hakkında sesini yükselttiğini söyledi ve ardından yaşananları anlattı. Martirosyan, “Elinde bıçak olan bir transfobik adam meclise gelip beni öldüreceğini, bana benzeyen diğer trans bireylerin de öldürülmesi gerektiğini söyledi. Facebook ve e-mail üzerinden beni bulup öldüreceklerini söyleyen birçok kişiden mesajlar alıyorum” dedi.
Birleşmiş Milletler’den de konuya ilişkin bir açıklama geldi. BM, son dönemde Ermenistan’da LGBTİ aktivistlerine yönelik nefret söyleminde artış olduğunu belirtti ve “Bu nefret söylemi konusunda endişe duyuyoruz. Herhangi bir gruba veya bireye karşı şiddete, tehditlere ve ayrımcılığa tahammülümüz yoktur” dedi.
Olaylar esnasında yaşanan belki de en olumlu şey ise protestolara katılan din adamı Der Ğazar Kahana Petrosyan’ın belirli bir süreliğine din adamlığından men edilmesi oldu. “LGBTİ faaliyeti içine girenler yakalanmalı ve 4 yıl hapis cezasına çarptırılmalıdır” diye Ermenistan Parlamentosu önünde slogan atan din adamı hakkında yapılan kilise açıklamasında “Ermeni Havariler Kilisesi daha önce açıkladığı gibi hiç kimseyi yargılamaz. Herkesin Tanrıya inanmaya, tövbe etmeye, af dilemeye hakkı vardır. Fakat dinimiz ve kilisemiz insanlardan nefret etmeyi ve diğerlerine karşı suç işlemeyi savunanları haklı göremez” denildi.
Martirosyan, Başbakan Paşinyan’a açık bir mektup yazarak hakkında hakaret ve ölüm tehditlerinde bulunanlar için polise verdiği kanıtların ve şikayetlerin reddedildiğini söyledi. Martirosyan açık adresinin sosyal medyada dolaştığını kendini güvende hissetmediğini belirterek Paşinyan’dan gerekli adımları atmasını istedi. Öte yandan kimi iddialara göre ise bu tepkileri Paşinyan'a iktidarı kaptıran muhalefet el altından destekliyor. Amaç, Paşinyan Hükümeti'ni itibarsızlaştırmak.
Gelişme yok
Kadife Devrim’den sonra Ermenistan’da LGBTİ hakları konusunda ilerleme yaşanılacağı düşünülürken, bir adım yol dahi alınmadığı aşikar. LGBTİ hakları için çalışan dernek ve insan hakları savunucularına yapılan hakaret ve suçlamalar ise hiç yabancı değil. “Bunlar dış güçlerin oyunu, bunların hepsi Sorosçuların ülkemizi ele geçirmek, Ermeni kültürünü yok etmek için oynadıkları oyunlar” diyen “milliyetçi” güruha karşı gelebilmek ve insan haklarını, Ermenistan demokrasisinin ayrılmaz bir parçası kabul ettirmek için hükümet ve sivil toplumun yapması gereken çok iş var.
