Taksim Meydanı’nda esnaf yerinden ediliyor
UYGAR GÜLTEKİN
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın tepkilere rağmen yapılmasını istediği Taksim Meydanı projesi adım adım uygulamaya konuluyor. Proje hakkında Mimarlar Odası’nın açtığı yürütmeyi durdurma davası devam ederken projenin ilk etabı yakın zamanda uygulanmaya başlıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Taksim Gezi Parkı’nın altında bulunan esnafa dükkanları tahliye edin tebliği gönderdi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi, tarafından gönderilen tebligatta Ulaşım Koordinasyon Merkezi’nin Taksim Meydanı Yayalaştırma Projesi kapsamında sözleşmelerin yenilenmeyeceği belirtildi. Kiracıların sözleşmelerinin bitim tarihinde derhal kiralanan yerlerin boşlatılması aksi halde zorla çıkartılacakları belirtildi.
Esnafların kira sözleşmeleri son bir yıldır yenilenmiyordu. Sözleşmelerin süresinin dolması ile birlikte esnaf tahliye etmek zorunda kalacak. Ancak yakın zamanda devredilen işletmeler var. Devredilen işletmeler devir sırasında kontratlarını yenilemiş esnafa tahliye konusunda bilgi verilmediği belirtiliyor.
Yıllardır kiracılık yapan işletmeler karar tepkili. Bundan 3 yıl önce Belediye ile görüşme yapıldığını ve belediyenin kendilerine proje hakkında bilgi verdiklerini ancak daha sonra kendilerine hiçbir bilgi verilmediği söyledi. Esnaf bir süredir Büyükşehir Belediyesi ile görüşme yapmak istiyor. Belediye’de hiçbir muhatap bulamadıklarını belirten esnaf son olarak Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş’tan randevu istedi. Yeni projede Gezi parkının üstünde bir alışveriş merkezi yapılmak istendiğini belirten esnaf, alışveriş merkezi içinde kendilerine yer de gösterilmemesinden şikayetçi.
Esnafın son bir yıldır kiralarında da büyük oranda artış oldu. 3 ila 5 bin lira arasında değişen kiralar son sözleşmelerle birlikte 6-10 bin lira arasına çekildi.
Mağdur duruma düşürüldüklerini belirten esnaf yaptıkları onca yatırımın ve işletmelerin kapanması durumunda işçilerin tazminatları başta olmak üzere çok ciddi zarara uğrayacaklarını savunuyor. Bir süredir düzenli olarak temizlenen kaldırımların artık temizlenmediğini ve seyyar satıcılara izin verilerek meydanın kötü gösterilmek istendiğini söyledi.
Esnaf talepleri yerine getirilmez ise eyleme yapmaya hazırlanıyor.
İstanbul için büyük bir haksızlık
Taksim Meydan Projesi’ni değerlendiren Mimar Korhan Gümüş, projeyi hazırlayan İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin kamu görevini yerine getirmeyerek alternatif olan fikirlere kapıların kapatıldığını söyledi. Gümüş eleştirilerini şöyle dile getirdi;
“Doğrudan projeleri ihale yoluyla elde etme yöntemini uyguladı. Oysa bu tür bir şehircilik ve mimarlık projesinin çimento, kereste satın alır gibi ihale ile elde edilmesi mümkün değil.
Halkın katılımı ve alternatifleri tartışmak için halk katılımı toplantıları düzenlemedi. Proje kapalı kapılar ardında geliştirildi.
Merkezi yönetimin onayları ile proje yönlendirildi, yerel karar, istişare mekanizmaları çalıştırılmadı.
Proje ulaşım, kışlanın yeniden inşası ve kentsel tasarım olarak ayrıştırıldı ve ekipler ayrı çalıştı. Projenin bütünlüğünü ve yönetimini sağlayacak bir organlaşma oluşturulmadı. Kültür Vadisi ile ilişki koparıldı.
Geçmişten gelen siyasal bagajla hesaplaşılmadı. Kamu sahasına damga vurma isteği öne çıktı. Yeni bir deneyim gerçekleştirmek yerine müzakere özürlü bir süreç tercih edildi.
Tünel projesi ile Taksim'e yayaların erişimini engelleyecek, kentin merkezini bir otoyol kavşağına çevirecek ve sorunlar yaratacak bir ulaşım projesi tercih edildi'
İstanbul gibi bir kentte bu tür bir proje yönetiminin son derece yetersiz olduğuna dikkat çeken Gümüş, “Bu proje bir kötü yönetim örneği olarak geleceğe taşınacak. Bu uygulamanın sorunları daha sonra tartışılacak. İyi bir yönetim alternatiflerin ortaya konmasını sağlayacak ve yeni bir kentsel deneyim yaşanmasını sağlayacak yöntemler uygular. İstanbul'un en önemli kamusal mekanın bu tür bir yöntemlerle ele alınması kente karşı büyük bir haksızlık” diye konuştu.
Proje neyi öngörüyor
Taksim trafiğini yer altına indiren ve Topçu Kışlası'nı yeniden inşasını öngören projede, İBB'nin verdiği ilk bilgilere göre dalış tüneli, Tarlabaşı-Harbiye yönünde 400 metre, Harbiye-Tarlabaşı yönünde 320 metre uzunluğunda olacak.
Altgeçit Tarlabaşı Bulvarı'ndaki mevcut araç otoparkından başlayacak, restitüsyonu yapılacak olan Taksim Topçu Kışlası'nın bitimine kadar devam edecek.
Anıt etrafındaki trafik, otobüsler ve duraklar meydandan kaldırılacak. Tarlabaşı'ndan gelen bir araç kesintisiz şekilde Harbiye, Taşkışla, Dolmabahçe yönüne gidebilecek. Gümüşsuyu ve Sıraselviler ulaşımı, Mete Caddesi üzerinden AKM ve The Marmara Otel önünden yüzeyden sağlanacak.
