“Soykırım gerçeğine değer biçilemez ve satılık değildir”
ANF STOCKHOLM - Açılışı önümüzdeki yıl yapılacak olan Kanada İnsan Hakları Müzesi’nde “Soykırım” kelimesini yaratan Raphael Lemkin’e adanmış bir bölüm de bulunacak. Bu bölümde Ermeni Soykırımı'nı yaşayanların tanıklıkları yer alacak, Ermeni-Süryani soykırımını anlatan resim ve belgeler de sergilenecek.
Türk yetkililer ise Kanada Hükümeti ve Müze yetkililerini etkileyerek Müze’de Ermeni soykırımına yer verilmesini engellemek için baskı yapmaya başladı. Türkiye’nin Kanada Büyükelçisi Tuncay Babalı serginin iki ülke arasındaki ilişkileri zedeleyebileceği uyarısında bulundu. Kanada Hükümeti’nin Ermeni soykırımını kabul etmesinin Türkiye ve Kanada arasındaki ticari ilişkilere zarar verdiğini, günümüzde 2,5 milyar dolar olan ticaret hacminin 10 ve 15 milyar dolara çıkabileceğini söyledi.
Bunun gerçekleşebilmesi için de Türkiye’nin Kanada’dan bir jest ve “geçmişte olanlarının geride bırakılmasını” beklediğini ifade etti.
Kanada İnsan Hakları Müzesi’nin (CMHR) Şefi Clint Curle bu baskılara sert tepki gösterdi. Curle, “Osmanlı’nın son dönemlerinde Ermenilerin öldürmelerini soykırım olarak adlandırmamız Türkiye Kanada arasındaki çok karlı ticari ilişkilerimizi zedeleyebilir, ancak Kanada 1,5 milyon Ermeni’nin katledilmesini soykırımdan başka bir şey olarak adlandırmayı düşünmüyor” diyerek müzelerinde Ermeni soykırımı bölümüne yer vereceklerini söyledi.
İsveç-Ermeni Federasyonu da yapmış olduğu bir açıklama ile Türk yetkililerin Kanada üzerinde baskı kurma girişimlerine tepki gösterdi. Soykırımın 100. yıldönümü yaklaşırken bazı ülkelerin 1915’te ahlaki bir jestle Ermeni soykırımını kabul etmelerinden korkan Türkiye’nin bunu engellemek için çabalarını yoğunlaştırdığını belirtti.
Ermeni soykırımının üzerinden 100 yıl geçmesine rağmen sorunun hala güncel olduğu belirtilen açıklamada Clint Curle’nin “Etnik homojenliğin sağlanması adına tarihi suçun inkarının sürmesi konuyu günümüzün insan hakları sorunu haline getiriyor” sözlerine dikkat çekildi.
“Soykırım gerçeğine değer biçilemez ve satılık değildir” başlıklı açıklamada “Paha biçilemeyecek gerçekler ticari anlaşmalar ve ekonomik çıkarlar uğruna karartılamaz. Ermeni Federasyonu olarak Müze’nin cesur ve prensipli tutumunu alkışlıyor, İsveç ve diğer ülkelere aynı tutumu takınarak gerçekleri savunmaları, Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Türkiye’sinin yaptığının gerçek adını Soykırım olarak koymaları çağrısında bulunuyoruz” ifadelerine yer verildi.
