Sınır damgasından Ağrı Dağı görselini kaldıran Paşinyan hükümetine dava

Ermenistan’daki siyasi partilerden “Aydınlık Ermenistan Partisi”nin lideri Edmon Marukyan, hükümetin sınır geçişlerinde pasaport mühürlerinde kullandığı Ağrı Dağı’nın görselini kaldırma kararının iptali için Ermenistan hükümetine dava açtı. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın eski müttefiki olan Edmon Marukyan, 2022-2024 yılları arasında hükümette büyükelçilik statüsünde görev yapmıştı.

Ermenistan hükümeti 11 Eylül’de aldığı kararla birlikte 1 Kasım’dan itibaren kullanılacak sınır geçiş pasaport mühürlerinden Ağrı Dağı görselinin kaldırılmasına karar vermişti. Verilen karar tepkilere neden olmuş, 18 Eylül’de Başbakan Paşinyan yaptığı açıklamada, Ağrı Dağı görselinin Türkiye’nin talebiyle kaldırıldığı iddiasını da kesin dille reddetmişti. Başbakan Paşinyan, YouTube üzerinden yaptığı bir konuşmada, Marukyan’ın ayrıca mahkeme karar verene kadar uygulamanın askıya alınması için “geçici bir tedbir” talebinde bulunduğunu açıkladı.

Marukyan ise kaldırılma kararının Anayasa’nın 21. maddesine aykırı olduğunu belirtiyor. Söz konusu maddeye göre Ermenistan’ın devlet arması, “Nuh’un Gemisi ile birlikte Ağrı Dağı’nı ve tarihî Ermeni krallıklarının dört armasını taşıyan, bir kartal ve bir aslan tarafından desteklenen” bir simge olarak tanımlanıyor.

Ağrı Dağı'nı kaldırdıktan sonra ne gelecek?

Marukyan, hükümeti kararın gerçek nedenini açıklamaktan “utanmakla” suçladı ve bazı üst düzey yetkililerin Paşinyan ve Güvenlik Konseyi Sekreteri Armen Grigoryan dahil Ağrı Dağı’nın ulusal bir sembol olarak “meşruiyetini” sorguladıklarını öne sürdü.

Paşinyan ise 18 Eylül’de yaptığı açıklamada, Ermenistan’ın devlet sembollerini ve stratejisini “uluslararası alanda tanınan sınırları” temel alarak oluşturması gerektiğini, bunun “Ermeni devletinin kalıcılığı” açısından önemli olduğunu söyledi. Grigoryan da benzer şekilde, resmî sembollerin “komşu ülkelerde duygusal tepkilere yol açmaması” gerektiğini savundu.

Marukyan buna karşılık, Paşinyan dış baskı olmadığını söylese de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in daha önce Ermenistan’ın armasında Ağrı Dağı’nı kullanmaktan vazgeçmesi gerektiğini söylediğini hatırlattı.

Marukyan, “Eğer Ağrı Dağı'nın sınır geçiş mühürlerinden kaldırılmasına izin verirsek, aynı mantık daha sonra devlet armasına da uygulanabilir” uyarısında bulundu. “Ağrı dağını kaldırmak, Anayasa ve yasada değişiklik gerektirir, peki biz vatandaşlar olarak buna göz yummaya hazır mıyız?” diye sordu.

Ne olmuştu?

Ermenistan-Türkiye normalleşme süreci kapsamında 12 Eylül’de Türkiye Özel Temsilcisi Büyükelçi Serdar Kılıç, kara sınırını geçerek ilk defa Yerevan’da Ermenistan Özel Temsilcisi Ruben Rubinyan ile bir görüşme gerçekleştirmişti. Bu görüşmeden birkaç gün sonra Ağrı Dağı görseli, Ermenistan vize damgasından kaldırılmış ve Ermenistan’da ciddi tepkilere neden olmuştu. Başbakan Paşinyan, bu kararın gündeme yeni gelmediğini, Türkiye tarafıyla görüşme planı ortada yokken bu karar üzerine çalıştıklarını belirtti. Türkiye ile normalleşme süreci görüşmesi kapsamında vize damgasından Ağrı Dağı’nın çıkarılması konusunun tartışılmadığını ve bu konunun tartışamaya da açık olmadığını özellikle söyledi.