Sen misin domuz çiftliği kurmaya çalışan…
Avrupa Birliği (AB) uyum yasaları çerçevesinde 2006’da yapılan kanun değişikliği domuz etini ‘kırmızı et’ statüsüne sokmuştu. Yaban domuzu, at, kuş, tavşan gibi hayvanların etlerinin de bu statüye girmesiyle birlikte bu alanda üretim yapacakların önünün açılması bekleniyordu. Kanun değişikliğini önemli bir fırsat olarak gören yatırımcı Gencay Tunç da (Garabed Varujan Husigyan), domuz ürünleri üretmek için aynı yıl Bolu’da büyük bir domuz çiftliği ve üretim tesisi kurdu. Bu girişimiyle Türkiye’de bu alanda bir ilke imza atan Gencay Tunç, akıl almaz bürokratik engellere takıldı ve inşası tamamlanmış olan tesisini bir türlü açamadı.
Tamamlanmış olan tesis Dünya Bankası’nın ‘Tarım Projeleri’ yarışmasında birincilik elde ederek 125 bin dolarlık destek almıştı. Tesisin ağırlıklı olarak yurtdışı piyasasına yönelik olarak çalışmasının öngörüldüğünü ve Bolu’da kayda değer bir istihdam yaratabilecek olduğunu söyleyen Tunç, Dünya Bankası kredisini alamadığı gibi, kişisel birikimlerini de kaybetti. Uğradığı haksızlığa karşı dört yıl boyunca hukuk mücadelesi veren ancak hiçbir ilerleme kaydedemeyen ve oğlunun eğitimi nedeniyle 2009’da Amerika’ya yerleşen yatırımcı, mücadelesine kaldığı yerden devam etmek üzere Mart ayında Türkiye’ye döndü. Gencay Tunç; Mengen’in Gökçesu Beldesi’nde fabrika için yedi bin metrekarelik bir arazi satın aldıktan sonra yaşadıklarını Agos’a anlattı.
Hayatı altüst oldu
2005 yılında 350 bin dolar yatırımla Türkiye’nin ilk entegre domuz eti işleme tesisini açmak için çalışmalara başlayan Tunç’un başına gelmeyen kalmamış. Projenin yapım aşamasında birçok kişinin desteğini alan yatırımcı, onay sürecinde büyük sıkıntılar yaşadığını anlatıyor. Onay işlemleri için uğraşırken garip bir trafik kazası geçirdiğini ve evinin tarandığını belirten Tunç, Türkiye’yi terk etme kararı aldığını söyledi. Sesini duyurabilmek için arabasını yakan ve bir süre açlık grevi bile yapan Gencay Tunç başından geçen olayları şöyle anlattı:
“2006 yılının Ekim ayında AB uyum yasaları kapsamında değişiklikler yapıldı, domuz eti ‘kırmızı et’ kodeksine eklendi. Uzun yıllardır avcılık yaptığım için, bunun bir fırsat olabileceğini düşündüm. Daha önce domuz vurulduğunda, olduğu yerde bırakılıyordu. Bu aynı zamanda millî servet kaybıydı. Ben bu millî serveti değerlendirmeyi düşündüm; bir proje üretip domuz etini işleyerek ihraç etmeye karar verdim. Türkiye’de en fazla domuz Bolu’da olduğundan, bu projeyi orada yapmak için araştırmalara başladım. Bolu Tarım İl Müdürlüğü’nden Teoman Bozoğlu, projemi olumlu karşıladı ve bana Dünya Bankası’na başvurmamı tavsiye etti. Başvurumuz birinci oldu ancak bu birincilikle hak ettiğimiz hibeyi alamadık, çünkü fon, tesis işlemeye başladığı zaman yatırılacaktı; izinler bir türlü alınamadı. 2007 yılına kadar Bayındırlık’tan imar izni bekledik ve süreç tamamlandı. Ancak ne olduysa bundan sonra oldu. Tüm işlemlerimiz tamamken, Bolu Tarım İl Müdürü Mehmet Altun “Ankara’dan izin çıkmadığını” söyledi. Her şey tamamlanmış, bina yapılmış, makineler alınmış, bir dünya masraf yapılmışken, İl Tarım Müdürlüğü’nden izin çıkmadığını öğrendik.
Tarım Müdürü’yle her şey yolunda gidiyor zannederken ortaklarımla farklı, benimle farklı konuştuğunu fark ettim. Olaylar büyüyünce ortaklarım beni yarı yolda bıraktı. Tabii bu süre içinde çok tehdit aldım, onay alacağım gün trafik kazası geçirdim, Bolu’daki evim tarandı. Tam dört yıl bu projenin peşinde koştum ve olan sadece bana oldu. 2009’da Amerika’ya gitme kararı aldım, çünkü hiçbir maddi gücüm kalmamıştı, yıpranmıştım ve can güvenliğim yoktu. Orada bir hayat kurdum ve oğlumu orada okuttum. Oğlum halen ABD’de; hayatını orada sürdürecek. Bense burada yarım kalan hukuk savaşım için geri döndüm. Bolu Tarım İl Müdürü Mehmet Altun’un şahsi olarak projeye izin vermediğini düşünüyorum.”
Döndü ve gözaltına alındı
Amerika’dan Mart ayında Türkiye’ye dönen Tunç, İstanbul’a adım atar atmaz gözaltına alındı. Bolu Tarım İl Müdürü Mehmet Altun’un şikâyeti üzerine gözaltına alındığını iki gün sonra öğrendiğini söyleyen Tunç, o anları ve sürece ilişkin kararlılığını şöyle anlattı: “İstanbul’a döndüğüm akşam, havaalanında gözaltına alındım. Polisin dediğine göre Ulusal Yargı Portalı’nda bir suçum görünüyormuş. İki gün gözaltında tutulduktan sonra ifadem alındı ve mahkemeye çıkarıldım. Hâkim karşısına çıkana kadar ne için gözaltına alındığıma dair hiçbir bilgi verilmedi. Hâkim, a dönemin Bolu Tarım İl Müdürü’nü ölümle tehdit ettiğimi söyleyince her şey anlaşıldı. Başımdan geçen süreci anlattım ve o sırada telefonumda sakladığım belgeleri hâkime gösterince, ânında serbest bırakıldım.
Esas mağdur benken, etrafımdaki herkes kendisi mağdurmuş gibi davranıyor. Bana yaşattıklarının hesabını vermek zorundalar. Bu benim için bir onur meselesidir. Hukuksal olarak elimden gelen mücadeleyi vereceğim.”
