Seçime doğru Ermenistan: Yarış Paşinyan ve Koçaryan arasında

Erken seçimlere 22 parti ve 4 ittifak olmak üzere toplam 26 siyasi güç katılıyor. Bu bir rekor. 2018 seçimlerine 11 parti ve ittifak katılmıştı.

Asıl mücadelenin iktidarda olan ve Nikol Paşinyan’ın yönettiği ‘Sivil Sözleşme’ Partisi ile Ermenistan’ın ikinci Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan’ın yönettiği muhalif ‘Ermenistan’ ittifakı arasında olması bekleniyor.

Seçimler Azerbaycan ile sınır ihlali geriliminin yaşandığı bir dönemde ve geçen yılki Karabağ savaşı mağlubiyetinin gölgesinde gerçekleşecek.

Geçtiğimiz haftasonu Azerbaycan'ın esir olarak tuttuğu 15 Ermenistanlı askeri, mayın haritaları karşılığında iade etmesi, genel atmosferde bir yumuşamaya yarattıysa da mağlubiyetin yarattığı  gergin atmosfer sürüyor. 

Önümüzdeki günlerde Bakü'ye bir ziyaret gerçekleştirecek Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın İkinci Karabağ Savaşı'nda Azerbaycan'ın kontrolüne geçen Şuşi'yi (Şuşa) ziyaret edecek olmasının da seçim gündeminde yer bulmamı muhtemel. 

Paşinyan'ın en önemli rakibi , Eski Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan liderliğindeki Hayastan (Ermenistan) İttifakı . 

Ülkede 2.581.093 kayıtlı seçmen ve ülke genelinde 2.008 seçim bölgesi var. Parlamento'daki  105 sandalye için 2.621 aday yarışacak.

"İstikrar zor görünüyor"

Analist Diana Yayloyan Agos için yaptığı değerlendirmede şunları söylüyor: 

"Ermenistan’ın 2020’deki Dağlık Karabağ yenilgisinin ve 10 Kasım 2020’deki ateşkes antlaşmasının imzalanmasının ardından 2021 Temmuz ayında yapılacak olan seçimler oldukça sert bir siyasi ortamda gerçekleşecek. En önemli sorunlardan birisi olan Ermeni savaş esirleri sorunu savaşın üzerinden altı ay geçmesine rağmen hala tam olarak çözülmedi. Aksine 12 Mayıs’ta yüzlerce Azerbaycanlı askerin Sünik bölgesindeki Ermenistan topraklarına girmesiyle birlikte yeni bir kriz daha eklendi. Savaş sonrası ontolojik güvensizlik, geleceğe dair duyulan endişe ve korku karşısında Ermenistanlıların büyük çoğunluğu için ülkenin ulusal güvenliği en yüksek önceliğe sahip. Savaş sonrası hükümetin siyasi krizi yönetememesi başbakan Paşinyan’a verilen desteğin önemli ölçüde düşmesine yol açtı."

"Gelecek seçimleri emsalsiz kılan ise rekor sayıda siyasi gücün katılıyor olması -ülkenin eski liderlerinin de içinde olduğu 22 parti ve 4 blok var. İlk cumhurbaşkanı Levon Ter-Petrosyan Ermeni Ulusal Kongresi’ne önderlik ediyor. İkinci cumhurbaşkanı Robert Koçaryan, Ermeni Devrimci Federasyonu (Daşnaksutyun Partisi) ve daha küçük Ermenistan'ın Dirilişi ile birlikte Ermenistan İttifakı’na önderlik ediyor. 2018 Mayıs ayında Paşinyan tarafından iktidardan alınan Ermenistan’ın üçüncü cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan ise parti listesinde olmamasına rağmen başkanı olduğu Cumhuriyet Partisi seçimlere Sarkisyan’ın kampanyalarda aktif rol aldığı Onur Duyuyorum [Պատիվ ունեմ դաշինք] bloğuyla katılıyor. Başbakan Nikol Paşinyan ise Sivil Sözleşme Partisi’ne önderlik ediyor. Seçimlere yalnız katılacak diğer iki partiden birisi Gagik Tsarukyan’ın Ermenistan Refah Partisi (şu anda parlamentodaki en büyük muhalefet partisi), diğeri ise Edmon Marukyan’ın Parlak Ermenistan Partisi (parlamentoda olan bir başka parti)."

Yayloyan'a göre seçim sonrasında siyasi istikrar zor görünüyor:

"Paşinyan’ın Sivil Sözleşme Partisi’nin rakipleri arasında Koçaryan’ın bloğu en yüksek şansa sahip gibi gözüküyor. MPG Gallup’ın anketlerine göre Haziran ayının başında Paşinyan’ın partisinin desteği %22.4 oranında gözükürken, Koçaryan bloğuna verilen destek iki katına çıkıp %20.6 oranına ulaşmış. Seçmenlerin büyük bir kesiminin kararsız kalmaya devam etmesi seçim sonuçlarını tahmin etmenin zor olacağı anlamına geliyor. Paşinyan’ın politikaları ile hayal kırıklığına uğramış eski destekçilerinin çoğu Koçaryan’ın bloğuna da oy vermek istemiyorlar. Ana muhalefet bloğu kararsız seçmenleri kendileri için oy vermeye ikna edebilirlerse bu seçimler için dönüm noktası olabilir. Seçim kampanyasına çok az zaman kalmış olmasına rağmen Ermenistan-Azerbaycan sınırındaki veya herhangi bir başka siyasi sorun seçimin sonuçlarını değiştirebilir. Seçim sonrası senaryolar çizmek hala zor, ancak Paşinyan ve ana muhalefet bloğu arasındaki yüksek kutuplaşma ve siyasi husumeti göz önüne alacak olursak seçimler Ermenistan’a beklenen siyasi istikrarı getirmeyebilir."

"Düşmanlık atmosferi kaygı verici"

Amerikan Ermeni Assamblesi Bölge Analisti Alin Ozinian da atmosferdeki gerginliğe dikkat çekiyor:

“Geçen yıl yaşanan Dağlık Karabağ'da yaşanan savaş ve yenilgi ile başlayan ciddi bir siyasi krizi sona erdirmeyi amaçlayan 20 Haziran seçimlerinin bu krizi bitirip bitirmeyeceğinin yanı sıra yeni krizlere yol açıp açmayacağı henüz belli değil.

Tüm muhalifler yenilgiden Paşinyan'ı sorumlu tutuyorlar. Sadece ilk cumhurbaşkanı Levon Ter-Petrosyan bu yenilgide ve ordunun zayıflığında eski liderlerin de sorumluluğu olduğunun altını çiziyor.
Seçim öncesinde Ermenistan’da en kaygı verici durum bana göre siyasi atmosferdeki kalitesizlik, ucuzluk ve düşmanlık. Yaklaşık 2 yıldır daha önce görülmemiş şekilde kutuplaşan Ermenistan siyasi güçleri ve halkı, dış ve iç politika üzerinden değil kişisel saldırı ve hakaretler üzerinden bir savaşa girişmiş durumda.

Diğer yandan Robert Koçaryan’ın  ve birleştiği Taşnaksutyun seçimin ardından Paşinyan'ın oylarına itiraz edeceği şimdiden aşikar. Bu halkta ek bir gerginlik yaratıyor.”