Seçim sandığı sırasını bekliyor
Türkiye’deki azınlık vakıfları, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından çıkartılan bir yönetmelikle seçim yapabiliyor. Ancak seçimleri düzenleyen yönetmelik, yarattığı sorunlar nedeniyle 19 Ocak 2013’te yürürlükten kaldırılmıştı. Yönetmelik olmadığı için yaklaşık dört yıldır seçim yapamayan azınlık vakıflarının neredeyse tamamında, yöneticiler, görev süreleri dolmuş olduğu halde görevini sürdürüyor, vakıfların geleceğiyle ilgili önemli kararların altına imza altına atıyor, çok değerli mülklerle ilgili işlemler yapıyor. Seçimlerin yapılamıyor olması, azınlık vakıflarının en acil çözüm bekleyen sorunlarından biri. Sık sık hükümetin de gündemine gelen bu konuda halen somut bir adım atılmış değil.
Vakıflar Genel Müdürlüğü’nden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Veysi Kaynak, 2 Şubat Perşembe günü konuk olduğu Anadolu Ajansı Editör Masası’nda, azınlık vakıflarına ilişkin yasa ve yönetmeliğin hazır olduğunu, Meclis takvimine göre gündeme alınacağını duyurdu.
‘Türkiye'de azınlık yoktur’
Kaynak, ‘azınlık vakıfları’ statüsünün Lozan Anlaşması'ndan beri varlığını sürdürdüğünü anımsatarak, “Yahudi, Ermeni, Süryani kardeşlerimizi asla bir azınlık olarak görmüyoruz. Türkiye'de azınlık yoktur. Azınlık vakfı, Lozan’dan kaynaklanan bir hukuki tabirdir” dedi.
Kaynak, AKP iktidarları döneminde, azınlık vakıflarıyla ilgili olarak, el konan malların iadesi gibi önemli faaliyetlerde bulunulduğunu belirterek, bu vakıflarda seçimlerin, birkaç yıldır bazı problemler nedeniyle yapılamadığını kaydetti.
Azınlıkların nüfusunun azaldığına, cemaatlerin yeterli üyesinin kalmadığı yerlerde seçim zorlukları bulunduğuna işaret eden Başbakan Yardımcısı Kaynak, “Bu hususta yazdan beri çalışma yapıyoruz. 15 Temmuz darbe girişimi olmasaydı, meseleyi belki şimdiye kadar çoktan çözmüş olacaktık. Yasa tasarımız, yönetmelik taslağımız, her şeyimiz hazır” dedi.
Kaynak, çalışmaların azınlık vakıflarının temsilcileriyle beraber yapıldığını ve önemli ölçüde mutabakatın sağlandığını da vurguladı.
Önce seçim
Vakıf seçimlerini düzenleyen yönetmeliğin yürürlükten kaldırılması ve yerine yenisinin bir türlü oluşturulamaması, vakıflarda ciddi problemlere neden oluyor. Azınlık toplumlarının nüfuslarının giderek azalması, sorunların başında yer alıyor. Son dönemde bazı vakıflar çok dar bir nüfusla seçim yapmak zorunda kalıyordu. Vakıfların birleştirilmesi, seçmelerin birleştirilmesi, seçim çevrelerinin genişletilmesi gibi pek çok değişiklik yapılması talep ediliyordu.
Vakıf temsilcilerinin baskıları sonucunda, başta vakıf seçimleri olmak üzere vakıfların pek çok sorununa çözüm bulunabilmesi için, azınlık vakıflarıyla ilgili bir yasa çalışması yapıldı.
Azınlık vakıfları, Osmanlı döneminde kurulan vakıflardan olduğu için, Cumhuriyet döneminde Medeni Kanun’la kurulan vakıflar gibi bir vakıf senedi yok. Meclis gündemine gelmesi beklenen yasa taslağıyla, vakıfların, başta seçim olmak üzere pek çok konuda karşı karşıya kaldığı muğlaklığı ortadan kaldırmak üzere vakıf senedi yazılması sağlanacak. Bu senetler, mahkemelerin onayının ardından yürürlüğe girecek.
Üç bölgeli seçim
Vakıf senedinin yazılmasında görev ve karar alacak olan yönetimlerin meşruiyetinin sağlanması için, yasal değişiklik öncesinde vakıflarda seçim yapılması isteniyordu. Bunun için seçim yönetmeliğinin çıkartılması gerekiyor. Yasanın Meclis gündemine gelmesiyle beraber seçim yönetmeliğinin de çıkartılması bekleniyor. Yönetmelikte, seçim çevrelerinin, her cemaatin ihtiyacına göre ayrı ayrı düzenlenmesi gündemde. Rum vakıflarının, seçim çevrelerinin İstanbul genelindeki Rumların tamamını kapsayacak şekilde düzenlenmesi, Ermeni vakıflarının ise üç bölge sistemiyle seçim yapmasının sağlanmasıyla ilgili düzenleme yapılması ve yeni yönetmelikte, seçim tertip heyetlerinin vakıf yönetimlerinden bağımsız olmasının da bir koşul olarak yer alması bekleniyor.
