“Savaşın Sonunu Yalnız Ölüler Görmüştür”
ELİF ATALAY
[email protected]
Bu yıl 1.Dünya Savaşı’nın 100.yılı olması nedeniyle bu savaşa katılmış veya süreçlerinden etkilenmiş bütün ülkelerde çeşitli etkinlikler düzenlenirken, 4.Uluslararası Çanakkale Bienali konuya daha fazla dikkat çekip önemli düşün ve bilgi çıktılarına ulaşmayı hedefliyor. Büyük göçlerin yarattığı kültürel travmalar da Bienal’in konuları arasında.
17 Eylül – 2 Kasım tarihleri arasında düzenlenecek olan 4.Uluslararası Çanakkale Bienali, kentin tarihsel belleği ile kesişen 1.Dünya Savaşı’nın 100. yılına odaklanıyor.
Bienal, 1.Dünya Savaşı’nın günümüze değin sürmekte olan siyasal, toplumsal, kültürel olay ve etkilerini, sanat ve kültür üretimleri aracılığıyla irdelemeyi ve yorumlamayı amaçlıyor. Çanakkale’nin Troya ile başlayan ve Gelibolu Savaşları’na uzanan bir çizgide savaşlarla anılan bir kent olması dolayısıyla, hem kentin ve kentlinin ‘savaşlar kenti’ kimliğine daha geniş bir perspektiften ve mesafe alarak bakmasını sağlayacak sanatsal ve düşünsel bir alan açmak; hem de kentin güçlü sivil toplumunun ve yerel yönetiminin ortaklaştığı barış kültürü vizyonunu ulusal ve uluslararası bağlamlarda görünür kılmak hedeflenecek.
Bienal’de gerçekleşecek sergiler 1914’deki siyasal travmaya, insan trajedisine ve sonuçlarına olduğu kadar, yüzyıl boyunca savaşların yarattığı temel değişimlere görsel sanatlar yoluyla odaklanacak.
Bienal’de irdelenecek konular arasında; yeni sınırlar ve göç hareketleri, Osmanlı ve Rus coğrafyasındaki kültürlerin birbirinden kopuşu ve bu kültürlerin yeni süreçle dönüşümleri yer alıyor. Ayrıca, yeni ekonomik sistemlerin ve modernizmlerin ortaya çıkışı, Avrupa’nın ve Sovyetler’in kültür kolonizasyonu, iki kutuplu dünyadan, küresel dünyaya geçişteki kopuşlar ve oluşumlar da Bienalin’in konuları arasında.
Bienalin bu yılki başlığı ise yine kentin antik çağ belleği ile orantılı olarak Platon’dan alıntı: “Savaşın Sonunu Yalnız Ölüler Görmüştür”
4.Uluslararası Çanakkale Bienali; Eski Ermeni Kilisesi, Korfmann Kütüphanesi, Er Hamamı (Selanik Müzesi), Çimenlik Kalesi, Arkeoloji Müzesi, Yahudi (Palamut) Depoları gibi kentin tarihi mekanlarının yanında Kordon, İskele bölgesi gibi çeşitli kamusal alanlarına da yayılacak.
'Görsel sanatların en önemli işlevi resmi ideolojilerle örtülmüş belleği irdelemek '
Çanakkale Bienali Genel Sanat Yönetmeni Beral Madra
“Bienal, Çanakkale gibi resmi tarih görüşü açısından önemli olan bir kentte, bu görüşten tümüyle bağımsız, özgür bir içerik ve biçimle düzenlenmektedir; dolayısıyla bizler sergi ekibi olarak sanatçıların yorumlarına bağlıyız. Henüz sanatçıların listesini açıklamadık; ancak Ermenistan'dan çok değerli, saygın ve önemli bir sanatçı davetimizi kabul etti. Merakla bekleyeceğiz ve bu yorumları en iyi şekilde göstermeye çalışacağız. Bienalin konusu savaş ve savaşın bireyler ve toplumlar üstünde etkileri, büyük göçlerin yarattığı kültürel travmalar ya da evrimler, 100 yıl boyunca yetkeci ideolojiler ve demokrasi arasındaki çatışkı ve uzlaşmalara odaklanıyor. Bu konular içinde 1915 olayları olduğu gibi 100 yıl boyunca ve özellikle de günümüzde yaşanan bütün toplumsal kıyımlar ve yıkımlar da sanatçılar tarafından yorumlanabilir. Bienaller işte özellikle bu güçlü bireysel görüşlerin günümüze özgü görsel sanat teknikleri ve biçimleriyle bir arada topluma gösterilmesini sağlıyor. 20.yy'dan günümüze görsel sanatların en önemli işlevi de resmi tarihleri ve ideolojilerle örtülmüş belleği irdelemek ve o tarihlerin imlediği olayları farklı konum ve duruşlardan yeniden yorumlamak, göstermek ve toplumlara özgür düşünce” ve ifade olanağı sağlamak olmuştur. Çanakkale Bienali'nin de işlevi, bu olanağı sürdürmek ve uygulamak olacaktır.”
