Սարեանը միշտ աստուածային էր
Սէր բաշխող մարդիկ յատուկ փայլ մը կ՚ունենան։ Նախորդ շաբաթ, երբ խմբագրատան դռնէն մտաւ Տիգրան Մաթուլեանի դէմքին վրայ ահա այդ փայլն է, որ նշմարեցի։ Քանի յառաջացաւ մեր զրոյցը անդրադարձայ, որ այդ փայլը ինծի ալ փոխանցուած էր։ Գիտեմ որ բարիքը բաշխելով կը շատանայ, ինչպէս լոյսը։ Այդ պահուն այնպէս կարծեցի, որ ես ալ Մաթուլեանի պլպլացող մոմի լոյսէն բաժին մը վերցուցած եմ իմ սրտիս։
Հայաստանէն ժամանած գեղանկարիչ Տիգրան Մաթուլեան «Անխօս Հեքիաթներ» խորագրեալ ցուցահանդէսի շրջանակով ու 32 պաստառներով Յունաստանի հիւպատոսարանի «Սիսմանոկլիոյ Մեկարօ» շէնքին մէջ կը ներկայանայ պոլսեցի արուեստասէրներուն։ Ցուցահանդէսը կազմակերպուած է «Փարոս» պարբերականի կողմէ եւ տեղադրութիւնն ալ ստանձնած է այս պարբերականի խմբագիր Մայտա Սարիս։ Ցուցահանդէսի հանդիսաւոր բացումը կատարուեցաւ 21 Փետրուարին եւ այցելուներ պիտի ընդունի մինչեւ 9 Մարտ։
ԼՈՒՍՅԷՆ ՔՈՓԱՐ
Լուսյէն Քոփար- Եթէ ուզէք սկսինք արուեստի ուսումով։
Տիգրան Մաթուլեան- Ուսումնարանը աւարտելէ ետք Լաթվիա գացի։ Այնտեղ երկու տարի նկարիչի արուեստանոցի մէջ հմտացայ։ Ինծի համար արուեստի երկրորդ դպրոց մը եղաւ, ուր ծանօթացայ Եւրոպական նկարչութեան ոճին։ 1991 թուէն այս կողմ ես զիս կը ներկայացնեմ գեղանկարիչ։ Այդ տարիներուն արդէն իմ գործերը կը ցուցադրուէին իբրեւ ժամանակական արուեստ։
Լ.Ք.- 2011-ին մասնակցած էիք «Իսթանպուլեան Ընտրանի» ցուցահանդէսին, ուր կը ներկայացուէին ձեր գործերէն նմոյշներ եւս։ Իսկ այս Պոլսոյ մէջ ձեր առաջին անհատական ցուցահանդէսն է։ Յաջորդող անհատական ցուցահանդէսներ ալ ունեցա՞ծ էք։
Տ.Մ.- Այս, Երեւանի մէջ 2012-ին անհատական ցուցահանդէս մը բացի։ Երկյարկանի տարածքի մը վրայ ցուցադրուեցան իմ գործերը։ Աւելի ետք ուրիշ նկարիչներու հետ խառն ցուցահանդէսներու մասնակցեցանք։ Այս տարի մտադիր ենք Երեւանի մէջ աղջկանս հետ միասնաբար ցուցահանդէս մը սարքելու, ուր ինք կը ներկայացնէ քանդակները ու ես ջրաներկ գործերս։
Լ.Ք.- Ցուցահանդէսներու հասոյթէն որոշ բաժին մը կը տրամադրէք կարիքաւորներուն։ Այս խնդիրը քիչ մը կրնա՞ք մանրամասնել։
Տ.Մ.- Առաջին անգամ Լոս Անճէլըսի ցուցահանդէսէն գոյացած գումարէն բաժին մը նուիրած էի, այդ քաղաքի տկար աշակերտներուն յատուկ դպրոցին։ Քաղաքապետը պատուագիր մը շնորհեց այս առթիւ։ Նոյնը կրկնուեցաւ Նիւ Ճըրզիի մէջ, ուր ես ու աղջիկս հայկական դպրոցին նպաստած էինք։ Հայաստանէն եկած նկարիչի մը ամերիկեան հաստատութիւններուն օժանդակելը կրնայ ոմանց համար տարօրինակ թուիլ։ Բայց պիտի ըսեմ, որ բարեգործութեան զանազան միջոցներ կան։ Բարեգործութիւնը ո՛չ թէ նիւթական, այլ հոգեւոր զգացում է։ Նախ պէտք է ունենաս բարիք ընելու տրամադրութիւնը, նիւթականը ապա ձեւով մը կը ճարուի։
Լիբանանի մէջ յայտնի քունկֆուի մասնագէտ մը գիտեմ, որուն հետ շատ հետաքրքրական աշխատանք մը տարինք։ Հայաստանի սահմանամերձ տարածքի երիտասարդները մարմնամարզութեան ուղղելով հեռու պահեցինք սխալ սովորոյթներէ։ Ցուցահանդէս մը կատարեցինք, որուն եկամուտով գիւղերու մէջ դպրոցներ հիմնուեցան։ Իմ լիբանանցի բարեկամս այդ դպրոցներու մէջ քունկֆուի մարզումներ կատարեց ու իր պատրաստած տղաքը անցեալ տարի Փեքինի մէջ քունկֆուի մրցումներուն մասնակցեցան եւ վերադարձան բազմաթիւ մետայլներով։
Արդարեւ Պոլսոյ այս ցուցահանդէսի հասոյթէն ալ բաժին պահուած է Գալֆայեան որբանոցին։
Իմ կեանքիս նպատակը երախաներուն օգնել է։ Միշտ կ՚երթամ յատուկ հիւանդանոցներ կամ դպրոցներ, կ՚օգնեմ, կը նկարեմ անոնց համար։ Մէկ մէկ կը հարցնեն։ «Դժուար չէ՞ որ այդ երախաներուն մօտ կ՚երթաս»։ Կը պատասխանեմ, թէ սկիբզը դժուար էր, բայց հետզհետէ հարազատ գործ մը դարձաւ ինծի համար։ Ժամանակի ընթացքին փոխադարձաբար կը ճանչնանք զիրար ու կը դառնանք հարազատներ։
Աշխարհի բոլոր երկիրներուն օգնութեան կարօտ երախաներուն իմ գործերով զօրակցիլ կ՚ուզեմ։ Ֆիլմ մը նկարած եմ, ուր ինծի հետ աշխատած են երախաներ, որոնք յաղթած են լէօքեմիա հիւանդութիւնը։ Ահա այդ բուժուած երախաները ինձ հետ նկարեցին բուժման կարիք ունեցող այլ երախաներու համար։ Եւ այդ աշխատութեան բոլոր հասոյթը տրամադրեցինք լէօքեմիայէ տառապող երախաներու բուժման համար։
Համոզուած եմ, թէ Աստուած մարդուն ստեղծեց, որ բարիք կատարէ։ Այստեղ ալ որոշեցի գոյացած հասոյթի 20 տոկոսը յատկացնել այդ մանկատան, որ սիրտս հանգիստ ըլլայ։ Իմ ուղին այսպէս է։ Օգնութեան շատ կամ քիչը չկայ, Կայ հոգով հանգիստ մարդ։
Լ.Ք.- Իսկ ինչպէ՞ս կը բնութագրէք ձեր գեղարուեստական ոճը։
Տ.Մ.- Մանկութեան տարիներուս զիս տարին նկարչական աշխատանոց մը։ Բոլորը կը նկարէին։ Արուեստանոցի մէջ շատ խիտ մազերով ծեր մարդ մը նստած էր։ Մօտեցայ ու միամտօրէն հարցուցի. «Դուն Աստուա՞ծ ես»։ «Չէ՜ ես Սարեանն եմ» ըսաւ ու պաչեց ինձ։ Մինչեւ օրս կը հաւատամ, թէ իրեն մօտ աստուածային բան մը կար։
Արուեստի մէջ ազնուութիւն կայ։ Ազնւութիւն, եթէ չկայ խաբկանք է։ Երախայ ու մայրիկի յարաբերութեան նման է։ Գիտելիքը ամէն մարդ ալ կրնայ ունենալ։ Հայերէն գրել կարդալ բոլոր Հայաստանցիներն ալ գիտեն, բայց ամէն մարդ Չարենց կամ Սարեան չի կրնար դառնալ։ Բոլորս կրնանք նկարել, բայց նկարիչ դառնալ ուրիշ բան է։
Լ.Ք.- Հիւրեր կ՚ունենա՞ք Երեւանի ձեր աշխատանոցը։
Տ.Մ.- Այո, ուսանողներուն հետ խօսիլ շատ կը սիրեմ։ Մէկ-մէկ իմ մօտս կու գան, գետին կը նստին ու միասնաբար կը զրուցենք։ Մտահոգութիւնս այն է, որ եթէ ես այսօր իրենց չըսեմ ամէն բան, կարելի է վաղը ինքզինքս մեղաւոր զգամ։ Եթէ չհաւատաս հայաթը խաղացող երախան վաղուան Միքելանժէլոն է, ուրեմն դուն իրաւունք չունիս իր մասին խօսելու։ Պիտի հաւատաս որ այլ երկրի մէջ այդ աղքատի երախան, որ կը խաղայ, ան վաղուան Լէոնարտօ Տա Վինչին է։ Որովհետեւ իրեն Աստուած ստեղծել է, չես գիտեր անոր մասին, որ վաղը ինչ պիտի ստացուի։
Լ.Ք.- Դուք Հայաստան-Ատրպէյճան պատերազմի շրջանին բաներ մը նկարեցի՞ք։
Տ.Մ.- Ես կը սիրեմ Հայաստանը, կը սիրեմ իմ ազգը, կ՚ուզեմ բոլոր ազգերը համերաշխ ապրին։ Չեմ ուզեր պատերազմ ըլլայ, որովհետեւ պատերազմը կը ստեղծեն ծերերը, բայց կը մահանան երախաները։
Այս, Հայաստան-Ատրպէյճան պատերազմի շրջանին շատ բաներ նկարած եմ։ Բայց ո՛չ ողբ։ Ողբ չեմ նկարեր։ Ո՛չ ալ պատերազմ։ Պատերազմը վատ բան է, չի կարելի նկարել։ Ես այն ժամանակ նկարեցի ծաղիկներ, ուրախ բաներ։
Լ.Ք.- Ուշագրաւ է կնոջ կերպարը ձեր գործերուն մէջ։ Յատուկ պատճառ մը ունի՞ք։
Տ.Մ.- Ես կանանց շատ կը նկարեմ։ Իմ ամբողջ նկարչութիւնը հիմնուած է կանանց կերպարի վրայ։ Աստուած այնքան գեղեցիկ ստեղծած է կինը, որ յանկարծ եթէ կարենար քիչ մը աւելի գեղեցիկ ստեղծել, հաստատ չէր թողուր Ադամին, իրեն կը պահէր։ Չէր իջեցներ ներքեւ։ Ես կնոջ կերպար մը չէ որ կը նկարեմ, այլ զգուշութեամբ կը հաւաքեմ կնոջ յատուկ մասնիկներ։ Իւրաքանչիւրը կը զարդարեմ եւ այսպէսով կը ստանամ իւրօրինակ հեքեաթ մը։
