Sanat yapmak çocuk oyuncağı!
Yaz tatiliyle birlikte, İstanbul’daki müzeler ve sanat kurumları, çocuklara yönelik eğitim programlarına ağırlık verdi. İstanbul Modern, Pera Müzesi, Sakıp Sabancı Müzesi, Elgiz Müzesi ve Borusan Contemporary’nin çocuklar için düzenlediği çeşitli etkinlikleri inceledik. Bunları düzenleyenlere, programların nasıl işlediğini ve ne gibi etkileri olduğunu sorduk.
İstanbul Modern, çocuklara sanat dolu bir yaz yaşatmak düşüncesiyle, 7-12 yaş aralığına yönelik, günlük ve haftalık atölyeler düzenliyor. Müze koleksiyonundan seçilmiş eserleri içeren ‘Geçmiş ve Gelecek’ sergisi kapsamında düzenlenen ‘Müze Çantam’; Naile Akıncı’nın İstanbul Modern Koleksiyonu’ndaki ‘Eyüp’ adlı resmine odaklanan ‘Naile Akıncı’nın İzinde, Tophane’ye Tophane’den Bakmak’; ‘YAP İstanbul Modern: Yeni Mimarlık Programı 2014-2015’ sergisine paralel ‘Yapboz Binalar’ etkinlikleri hem ücretsiz, hem de pazartesi hariç, haftaiçi her gün yapılıyor. Müzenin engelli çocuklar ve sanat eğitiminde fırsat eşitliğinden uzak anne ve çocuklar için hazırladığı özel programlar da var. 28 Ağustos’a kadar sürecek olan atölyeler, uzmanların yanı sıra Gökçe Süvari ve Nermin Er gibi sanatçıların katılımıyla renkleniyor. Bu etkinliklerde çocuklar müze kavramıyla tanışıyor, kendi hayali müzelerini ve koleksiyonlarını oluşturuyor, kostümler tasarlıyor, resim ve kolajlar yapıyor, hatta disiplinlerarası çalışmalar üretiyorlar. Yaz sanat atölyelerine günlük katılım ücreti 90 TL, haftalık katılım ücreti ise 405 TL’den başlıyor.
İstanbul Modern Eğitim ve Sosyal Projeler Müdürü Neslihan Varol Akçe, düzenledikleri programların “çocukların sanat yapıtlarını okumalarına, yaratım süreçlerini çözümlemelerine, sanatsal ifade becerilerini geliştirmelerine, hatta sanatçılarla tanışmalarına olanak sağlayan, farklı deneyimler sunduğunu” belirterek, Eylül ayından itibaren İstanbul Bienali kapsamında çağdaş sanat üretimlerine odaklanan atölyeler düzenlemeye devam edeceklerini söylüyor. Akçe, aileleri çocuklarıyla birlikte ağırladıkları haftasonu etkinliklerinde ise, çocuklar resimden heykele, yerleştirmeden tasarıma farklı uygulamalarla kendilerini geliştirirken, ailelerin çocuklarının sanatsal gelişimlerine nasıl yardımcı olabileceklerini keşfettiklerini vurguluyor.
Önce sergi turu, sonra uygulama
Pera Müzesi’nin çocuklara yönelik eğitim programı yıl boyunca devam ediyor. Atölyeler, perşembe ve cuma günleri, en az 10, en fazla 25 kişilik okul gruplarının katılımıyla düzenleniyor. Özel okullardan kişi başı 15 TL katılım bedeli talep ediliyor, devlet okullarından gelenler için ise tüm etkinlikler ücretsiz. Etkinlikler, müzedeki sergiler ve koleksiyonlarla ilişkilendiriliyor. Sergileri uzmanlar eşliğinde gezen çocuklar ilgilerini çeken eserlerin ve objelerin resimlerini çiziyor; kil, hamur gibi malzemelerle heykeller, seramik fincanlar üretiyor, ‘Kesişen Dünyalar’ sergisindeki oryantalist resimleri kendi üsluplarıyla yorumluyorlar. Bu uygulamalarla sanat eserlerinin dokunulmazlığı bir anlamda ortadan kalkıyor, çocuklarla eserler arasında gerçek bir ilişki kurulmuş oluyor.
Sakıp Sabancı Müzesi çocuklara sıra dışı bir yaz okulu vaat ederek, onları müzenin bahçesinde kamp kurmaya davet ediyor. Kampçılar, her gün düzenlenen aktivitelerle, sanatı farklı yönleriyle deneyimleme imkânı bulacak. 8-11 yaş aralığındaki çocuklar için, 3-28 Ağustos tarihleri arasında yapılacak olan bu etkinliğin günlük katılım ücreti 75 TL. Müze ayrıca, güncel sergilerine paralel atölyeler de düzenliyor. Örneğin ‘Kitap ve Hat Sanatları Koleksiyonu’ ile ilişkili atölyede, çocuklara kitap süsleme sanatının temel kuralları, eğlenceli ve uygulamalı yöntemlerle anlatılacak. ‘Tipografik Denemeler’ atölyesinde ise, ortaokul ve lise öğrencileri, tipografi, kaligrafi ve hat sanatı arasındaki benzerlikleri inceleyerek kendi harflerini tasarlayacaklar. Müzenin haftasonu programı da zengin. Çocuklar, ‘Müzede Bilimsel Deneyler’ başlıklı atölye kapsamında, nem, ısı, ışık gibi etmenlerin sanat eserleri üzerindeki zararlı etkilerini deneylerle gözlemleyecek ve eserlerin korunmasıyla ilgili bilgi edinecekler. Müzede, yaz okulu dışındaki bütün etkinlikler ücretsiz.
Hayal gücünü geliştiren bir deneyim
Maslak’ta yer alan Elgiz Müzesi, okullarla işbirliği içinde, 4-11 yaş grubuna yönelik, en az beş, en fazla 20 kişilik gruplar için eğitim atölyeleri düzenliyor. Müzenin güncel sergilerine paralel olarak hazırlanan programda önce sergiler uzman eşliğinde geziliyor, sonra da işin en eğlenceli kısmına yani uygulama bölümüne geçiliyor. Elgiz Müzesi’nin eğitim programlarını yöneten Şiri Biçacı, “Benim için her zaman, çocuklara sanatı sevdirmek ve onlardaki müze algısını değiştirmek ön planda” diyor. Atölyeler aracılığıyla çocukların, sanatçıları ve müzede sergilenen eserleri anlamalarını sağlamayı, hayal güçlerini geliştirmeyi ve onlara bu mekânla ilgili unutamayacakları bir gün yaşatmayı hedefleyen Elgiz Müzesi, çok yakında ‘Ufuk Hattı’ sergisi kapsamında bir atölye düzenleyecek. Kurumun eğitim programları ücretsiz.
Borusan Contemporary de çocuklar için özel bir yaz okulu tasarlamış. Bu programda stop motion animasyon, iğne deliği fotoğraf, dijital fotoğraf, yaratıcı drama, özgün baskı ve heykel atölyeleri var. Sergi programında yeni medya sanatına ağırlık veren kurumun yaz okulu programı da belli ki bu doğrultuda hazırlanmış. Cumartesi ve pazar günleri yapılan atölyelerin katılım ücreti 150 ila 300 TL arasında değişiyor. Bunların yanı sıra, kişi başı katılım ücreti 20 TL olan, 5-12 yaş grubuna yönelik yaratıcı atölyeler de var. Örneğin çocuklar, Borusan Contemporary’ye ev sahipliği yapan Perili Köşk’teki portreleri bir rehber eşliğinde inceleyebiliyor veya burada sergilenen kinetik heykeller ve Hezarfen Ahmet Çelebi’nin hikâyesinden yola çıkarak üç boyutlu mekanik formlar yaratabiliyorlar. Borusan Contemporary, sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimlerin işbirliğiyle, dezavantajlı gruplar için de programlar düzenleniyor.
