Sanasaryan Han’ın iade talebi reddedildi
UYGAR GÜLTEKİN
[email protected]
Mahkeme, Türkiye Ermenileri Patrikhanesinin Sanasaryan Han’ın iadesi için açtığı davayı reddetti.
Türkiye Ermeni toplumunun devlet tarafından gasp edilen en önemli mülklerinden biri olan Sirkeci’deki Sanasaryan Han’la ilgili olarak İstanbul 13. Asliye Hukuk Mahkemesi kararını açıkladı. Mahkeme, Han’ın iadesi için açılan davayı reddetti.
Mahkemenin gerekçeli kararını açıklamasının ardından Türkiye Ermenileri Patrikhanesi, mahkemenin kararına Yargıtay’ da itiraz edecek.
Hukuki mücadele sürerken ihaleye çıktı
Sanasaryan Han, 1895’te Mıgırdiç Ağa Sanasaryan tarafından mimar Hovsep Aznavur’a yaptırıldı. Vakfın tapu kaydında “Vakıf olarak mütevellisi Ermeni Patrikhanesi tasarrufundadır” deniyor. 1915’te Osmanlı Devleti tarafından gasp edilen mülkün bu durumu 1920’ye kadar sürdü. Aynı yıl yapılan düzenlemeyle, Patikhane’ye hanın gelirlerini kullanma yetkisi verildi. 1928’de, İstanbul Valiliği tarafından, bu kez de hanın gelirlerine el kondu. Dönemin patriği Naroyan, haksızlığa karşı dava açtı ve davayı kazandı. Ancak 1935’te İstanbul Valiliği yeniden dava açarak Sanasaryan Han’a el koydu. Vakfılar Genel Müdürlüğü’nün himayesinde olan han, uzun yıllar İstanbul Emniyet Müdürlüğü olarak, darbe döneminde de işkencehane olarak kullanıldı. Odalarının küçüklüğü nedeniyle ‘tabutluk’ olarak adlandırıldı. Aralarında Nâzım Hikmet, Ece Ayhan, Aziz Nesin, TKP üyesi Dr. Hayk Açıkgöz, Jak ve Vartan İhmalyan, Aram Pehlivanyan, Abdullah Türkeş ve Nihal Atsız’ın da olduğu pek çok kişi, Sanasaryan tabutluklarında işkenceden geçirildi. Sanasaryan Han daha sonra bir dönem adliye binası olarak kullanıldı.
Türkiye Ermenileri Patrikliği, Sanasaryan Han için yaklaşık iki yıl önce mahkemeye başvurdu. Dava süreci devam ederken, Vakıflar Genel Müdürlüğü, 18 Temmuz 2013’te hanı ihaleye çıkararak kiraya verdi.
