RUMVADER yeni model arayışında

Türkiye’de azınlık vakıflarının en önemli gelir kaynaklarından biri gayrimenkullerinden elde ettiği gelirler. Azınlık vakıflarının, 2002 yılından itibaren mülk edinmelerine izin verildi ve 2011’de yapılan yasal düzenlemeyle de yıllar boyunca çeşitli gerekçelerle el konulan mülklerini geri alabildi. Şu anda pek çok vakıf, çok sayıdaki gayrimenkulünü değerlendirmeye ve okullar başta olmak üzere cemaate gelir sağlamaya çalışıyor. 

Ancak vakıfların gayrimenkul değerlendirme yöntemleri de oldukça sınırlı. Bürokratik işlemlerin yoğunluğu, farklı seçeneklerin gündeme gelmemesi nedeniyle klasik kiralama yönetmelerine başvuruyor. Seçenekler, çoğu kez mütteahhitlerin, inşaat firmalarının insafına kalıyor.  Uzun süren inşaatların yanısıra istenilen gelirin elde edilemediği durumlarla karşı karşıya kalınıyor.

Azınlık vakıflarını seçim yapmasına olanak sağlayan düzenleme halen hayata geçirilmediği için de vakıflar seçim yapamıyor. En önemli denetim mekanizması da işlemiyor. Yönetimler görevlerini devredemiyor, yeni yönetim talipleri göreve gelemiyor. Bu kısır döngü devam ediyor.  

Rum toplumu bu sorunları aşmanın yollarını arıyor. Gayrimenkullerin değerlendirilmesinde danışmanlık yapabilecek ve alternatif modeller ortaya çıkartacak bir komisyon kurulması için harekete geçildi.

RUMVADER, 35 vakıf temsilcisinin katılımıyla 5 kişilik bir kurul  oluşturdu. Vakıf yöneticileri Kostandinos Sandalcidis, Yeorgios Papalyaris, Yani Paisios, Ekaterina Proku Türker ve Vasil Vasiliadiz’in içinde olduğu kurul, vakfı yönetimleri ve uzmanlarla görüşerek taşınmazların değerlendirilmesi için kurulacak komisyonun alt yapısı için çalışma yapacak. Üç ay içinde bir rapor sunması öngörülüyor.

‘Hatalar oluyor’

RUMVADER Başkanı Andon Parizyanos, çalışmanın henüz başında olduklarını, taşınmazlarla ilgili neler yapılabileceği konusunda bir araştırma içinde olduklarını söyledi. Parizyanos, “Bizim sorunlarımız hem çok eski hem de çok çeşitli. Bu neden ortak çözümler bulmak zor oluyor. Vakıflarımızla görüşmeler yapıyoruz. Taşınmazlar konusunda sıkıntılar, hatalar oluyor.  Bu yüzden bu kurulu kurmaya çalışıyoruz” dedi.

Kurulan ön ekipte yer alan Yeorgios Papalyaris de vakıfların ihtiyaçları sonrasında böyle bir çalışmaya başladıklarını söyledi.  Papalyaris, “Vakıflarda seçim yapılamaması ciddi bir sorun. Yönetimler güven konusunda sıkıntı yaşıyor.  7-8 hatta 25 yıldır seçim yapmayan vakıflar var. Bu nedenle bazı vakıflar taşınmazların değerlendirilmesi konusunda destek talebinde bulundu.  Bir ihtiyaç ortaya çıktı. Bu nedenle, danışmanlık yapabilecek bir gönüllülerden oluşan, komisyon kurulup kurulamayacağı konusunda öncü ekip olarak çalışmaya başladık. Hangi çerçevede kurabiliriz. Hukuki bir çerçeve kurulabilir mi bunları araştırıyoruz.  Bazı vakıflarımıza destek lazım. Bu nedenle çalışma yapıyoruz” diye konuştu.

Yeni modeller

Yeniköy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi Vakfı Başkanı Laki Vingas da uzun süren bir görüş alışverişinden sonra ihtiyaçlar doğrultusunda böyle bir komisyon kurulduğunu vurguladı.

Vingas, şunları söyledi, “Amacımız mülkiyetlere ilgili farklı alternatifler yaratmak. Tek tip modeller yok artık. Sadece klasik kiralama yöntemleriyle sürdürülebilir değil. Toplum olarak tek gelir kapısı gayrimenkuller. Endişe ettiğimiz şey ikinci bir gelir kaynağımızın olmaması. İstanbul’da şimdilerde kira ekonomisi iyi ve bir artış var. Ancak ilerde düşüşler de olabilir. Yeni finans modelleri var ve bu konularda uzmanlaşmak gerekiyor. Destek sağlayacak bir kurul yapısı oluşturmaya çalışıyoruz”

Vingas, böyle bir kurula neden ihtiyaç duyulduğunu ise şöyle anlattı: “ Pek çok farklı faaliyet alanı oluyor. Etkinlikler düzenleniyor, burslar veriliyor farklı sosyal faaliyetler yapılıyor ve bunlar için tek kaynak kiralar. Bütün sistem tek gelir kaynağına bağlı hareket ediyor. Bu aynı zamanda bir risk oluşturuyor. Sadece kiralama yönetimiyle bu iş olmaz. Bu riski ortadan kaldırmak gerekiyor. Yeni modelleri keşfetmeye çalışıyoruz. Bizim toplumlarımızda elbette gelenekler çok önemlidir. Bütün sistem bu geleneklere bağlı. Ama yeni formatlara uyum sağlamak zorundayız.  Uzmanlara ihtiyacımız var.”

Kurulacak olan kurulun vakıf yönetimlerinin iradesini ve karar alma mekanizmalarını ortadan kaldırmayacağına dikkat çeken Vingas, “Bu kurul, netice itibariyle gücünü seçimden alacak. Danışmanlık yapacak. Kiralama mekanizmalarına danışmanlık edecek. Vakfı yönetimlerine seçenekler yaratacak Hukuki bir bağlayıcılığı olamayabilir ama vicdan bir bağlayıcılığı olacak” dedi.