Resmi tarihin yeni umudu: Vatikan arşivleri
Vatan gazetesinin haberine göre, Vatikan arşivlerinde Osmanlı ve Türkiye tarihine ait 1 milyonun üzerinde gizli belge, mektup ve yazışma bulunuyor. Vatikan’da sadece rahip ve rahibelerin de aralarında olduğu 50 kişiye arşivlere girmek için izin veriliyor. Arşivlere ulaşmak için dünyanın dört bir yanından yüzbinlerce insan sırada bekliyor. Türkiye’de Vatikan’daki gizli arşivlere kolayca ulaşıp gün yüzüne çıkarmak için Bahçeşehir Üniversitesi bünyesinde ‘Vatikan Araştırmaları Birimi’ adı altında bir merkez kuruldu. Şubat ayında resmi açılışı yapılacak Vatikan Araştırmaları Birimi’nin başında ise Türkiye Katolik Epsikoposlar Kurulu Basın Sözcüsü Rinaldo Marmara bulunuyor.
Yılda 800 kez Vatikan gizli arşivlerine girdiğini dile getiren Marmara, arşivlerin raf uzunluğunun 85 kilometreyi geçtiğini belirtiyor: “Gizli arşivlere girmek çok zordur. Arşive girebilmek için Vatikan’da sizin hakkınızda özel bir tahkikat yapılıyor. Türkiye’yi ilgilendiren belgelerle ilgili hazırlanmış bir katalog yok. Bu yüzden de Türkiye belgelerine ulaşmak kolay olmuyor. Bahçeşehir Üniversitesi bünyesindeki Vatikan Araştırmaları Birimi’nde, Vatikan’daki Türk tarihini ilgilendiren arşivlerin katolog çalışmasını yapacağız. Türkiye’den araştırmacılar, üniversite bünyesindeki birime başvurarak arşivlere daha kolay ulaşacak. Doktora diploması olan Türk öğrenciler, Vatikan Araştırmaları Birimi’nde görev alabilecek. Şubat ayında çalışmalara resmi olarak başlayacağız. Dede Korkut yazılarının en eski nüshası Vatikan arşivlerinde bulunuyor. Sergilemek için özel izinle Türkiye’ye getireceğiz.”
Vatikan’ın gizli arşivlerin 1940 yılına kadar olan kısmını açtığını belirten Marmara, şöyle devam etti: “Vatikan’da Fatih Sultan Mehmet’ten başlayıp 1940’a kadar olan döneme ait Türk tarihini ilgilendiren 1 milyonu aşkın gizli belge, yazışma ve mektup bulunuyor. Türkiye’de Vatikan’la ilgili birçok kitap yazıldı. Ancak bu çalışmalarda denizdeki kum tanesi kadar arşiv bilgisine ulaşılmıştır. Vatikan arşivlerinin bir kısmı Latince, eski İtalyanca ve Fransızcadan oluşur. Arşiv, papaların görev süresini kapsar ve her arşiv papalık devri olarak tanımlanır.”
‘Türklerin masumluğunu kanıtlayan belgeler gösterilecek’
Yakın tarihle ilgili gizli arşivlere göz gezdirdiğini belirten Marmara, Vatikan Araştırmaları Birimi’nde 1915’le ilgili gizli arşivleri gün yüzüne çıkartacağını söylüyor. 1915’te yaşananlara Ermenilerin neden olduğuna dair belgeler olduğunu ileri süren Marmara, “Türkiye’nin lehine olacak birçok gizli belge söz konusu. Mesela, Atatürk’ün Ermeni meselesiyle ilgili 1915 olaylarından sonra papalığa yazdığı mektuplar var. 1920-1922 yılları arasında Ege bölgesinde patlak veren olayların neden çıktığı hakkında da gizli belgeler bulunuyor. Ege’de Rumların sebep olduğu olaylar ve Türklerin masumluğunu kanıtlayan belgeler gösterilecek” diyor.
