Protestan kiliseleri hem hedef hem ‘tehdit’

2016 Hak İhlalleri Raporu, kiliselere ve din görevlilerine yönelik saldırılar ve hedef göstermenin yanı sıra, inanç özgürlüğü önündeki engellerin de devam ettiğini ortaya koyuyor. 

Rapora göre, son bir senede düzenlenen operasyonlar kapsamında Protestan din görevlileri de ‘milli güvenliğe tehdit’ olarak algılandı, bazı din görevlileri sınır dışı edildi.  

Kilise önderleri ‘Milli Güvenliğe Tehdit’

Gaziantep Kilisesi önderi Patric Jansen, 26 Ağustos 2016’da ‘Milli Güvenliğe Tehdit’ nedeniyle ülkeye sokulmayarak, geri gönderildi. İzmir Diriliş Kilisesi önderi Andrew Craig Brunson, ‘Milli Güvenliğe Tehdit’ nedeniyle sınır dışı edilmek üzere gözaltına alınıp 64 gün geri gönderme merkezinde tutuldu. Gönüllü olarak ülkeyi terk etme isteği reddedilen Brunson, 9 Aralık 2016’da FETÖ/PDY üyeliği suçundan tutuklandı.

Ankara Kurtuluş Kilisesi üyesi Ryan Keating, 8 Ekim’de bir konferans için yurt dışına çıkarken ikamet izninin ‘Milli Güvenliğe Tehdit’ nedeni ile iptal edildiği ve geri dönemeyeceği kendisine bildirildi. Ailesi ve çocukları Türkiye’de olduğu için 17 Ekim 2016’da yeni vize alarak Türkiye’ye girmek isteyen Keating, ülkeye sokulmadı.

Raporda ayrıca, operasyonlar sırasında evlerde ve sığınaklarda İncil bulunduğu yönünde basında çıkan haberler hatırlatılarak “İncil’in bazı terörist sığınaklarında bulunması ve örgütsel bir materyal gibi sergilenmesi, resmi açıklamalara konu edilmesi ve bunun basın yayın kuruluşlarında yer bulması toplumumuzda derin bir üzüntüye yol açmıştır. Bu olaylar yabancı uyruklu kilise üyeleri ve önderleri arasında büyük endişe yaratmıştır. Bazı kişiler kendi istekleriyle Türkiye’den ayrılmaya başlamıştır ve bu süreç devam etmektedir” deniyor.

Raporda ayrıca sosyal medyadaki kiliseleri hedef gösteren paylaşımların arttığına da dikkat çekiliyor.

Nefret suçu cezasız kaldı

Cumhuriyet’ten Kemal Göktaş’ın rapordan aldığı verilere göre, Noel ve yılbaşının kutlanmasına yönelik nefret söylemleri içeren billboard reklamları, afişler, sokaklarda dağıtılan broşürler ve özellikle Noel Baba’nın başına silah dayanan mizansenler tedirginlik yarattı. Ayrıca nefret kampanyalarının adli makamlar ve kamu otoritelerinden yeterince tepki görmemesi de raporda eleştiriliyor.

Din dersi muafiyeti daha zor

Raporda, Türkiye’deki inanç özgürlüğü önündeki engeller ve özellikle eğitim sisteminde yaşanan sıkıntılar da aktarılıyor. Rapora göre, okullarda din dersinden muafiyet hakkı da giderek zorlaşıyor. Bir okulda din dersinden muafiyet hakkını kullanmak isteyen bir öğrenciden sözlü olarak vaftiz belgesinin talep edildiği belirtilen raporda; “Kimliğinde sadece Hıristiyan ve Musevi yazanların din dersinden muaf olacağının belirtilmesi, din hanesi boş olanların veya Hıristiyan mültecilerin bu derse girmek zorunda olmasına neden olmuştur. Bazı okul yönetimleri ‘Hıristiyanlık ya da Musevilik dinlerinden birine mensup olduklarını bağlı bulundukları dini merkezden belgelendirmeleri gerekmektedir’ talebinde bulunmuşlardır” deniyor.

Ayrıca muaf olan Hıristiyan öğrencilerin inançlarını açıklamak zorunda kaldıkları için diğer öğrenciler tarafından taciz edildikleri ve Müslüman olmaları telkini yapıldığı da raporda yer buluyor.

Kilise hakkı önce verildi, sonra geri alındı

Hürriyet’ten İsmail Saymaz’ın haberinde ise, Yalova’daki bin civarında Protestan’ın kilise yerinin Belediye Meclisi tarafından geri alınmasına yer verilmiş.

Rapora göre, Belediye Meclisi 6 Ocak 2016’da Işık Kilisesi Derneği’ne ait arazi ve taşınmazı oy çokluğuyla ibadet yeri olarak onayladı, ancak bir aylık itiraz süresinin son gününde bir meclis üyesi karara itiraz etti. Tekrar yapılan oylamada bu kez oy çokluğuyla önceki karar iptal edildi.

Kilise’nin ibadete açılmasına ret

Öte yandan, Ordu’daki 250 Hıristiyan’ı temsilen Protestan Kilisesi’nin, kültür merkezi olan Taşbaşı Kilisesi’nin haftada bir ibadete açılması yönündeki başvurusunu Ordu İl Turizm Müdürlüğü kilisenin arkeoloji müzesi olacağı gerekçesiyle reddetti.

Saldırılar

Raporda Protestanlara yönelik saldırılara da yer veriliyor:

14 Şubat 2016: Adana’da ‘Sevgililer Günü’nde kilise önünde çiçek dağıtıldı. Bir grup kilise önüne gelerek, protesto ve tehditte bulundu.

25 Şubat: Bir grup Samsun Protestan Kilisesi’nin güvenlik kamerasını kırıp kapıyı tekmeleyerek içeri girmek istedi. Saldırganlar dört gün sonra yakalandı. Alkollü olduğunu belirten saldırganlara “mala zarar verme ve ibadethaneye zarar vermek” suçlamasıyla dava açıldı.

31 Mart: IŞİD saldırısı ihtimaline karşılık polis, Ankara’daki Protestan Kiliseleri ve Hristiyanlık içerikli radyo yayını yapan Radyo Shema başta olmak üzere tüm Türkiye’de kiliselere ve Protestan kurumlarına yönelik koruma önlemlerini çok ciddi oranda arttırdı. İbadet, toplantı ve kurumların çalışma saatlerinde fiziki önlemler alındı.

16 Temmuz: Malatya’da darbe girişiminin yarattığı kaostan yararlanan birkaç kişi Malatya Kilisesi’nin camlarını kırdı.

22 Kasım: Çanakkale Esenlik Kilisesi Pastörü telefonla tehdit edildi.