Portekiz'den Yahudilere dönüş yolu yasası
2009 senesine kadar Portekiz’in sağ görüşlü politikacısı Ribeiro e Castro’nun 16. yüzyılda ülkesinden sürülen Yahudilere yönelik herhangi bir ilgisi yoktu. Bu durum Castro’nun Facebook’ta bir hesap açmasıyla değişti.
60 yaşındaki meclis üyesi ve gazeteci Castro Facebook üzerinden birçok Sefarad Yahudisi ile bağlantı kurdu. Bu Yahudilerin ataları 1536 senesinde Portekiz engizisyonu sonrası birçoğu ülkeden zorla sürülen yüzbinlerce kişilik Yahudi Cemaatinin üyeleriydi. Facebook üzerinde gerçekleşen bu tanışmalar en sonunda tarihi bir haksızlığı giderme girişimine dönüştü.
Ribeiro e Castro için bu tarihi haksızlığı giderme Portekiz’den sürülenlerin soyundan gelen Yahudilere vatandaşlık hakkı verilmesi için bir yasanın çıkarılmasına öncülük etmekle başlıyordu. Sözkonusu yasa önergesi nisan ayında Portekiz parlamentosunda oybirliği ile kabul edildi ve geçen hafta da resmi gazetede yayımlanarak Portekiz’i İsrail dışında Yahudiler’e yönelik Dönüş Yasası’na sahip tek ülke yaptı.
Portekiz’in bu girişimi Avrupa ülkelerinde baş gösteren ve halen devam etmekte olan Yahudi mirasını temsil eden eserlerin geliştirilmesine yönelik milyonlarca dolarlık yatırım çalışmalarının ardından geldi. Yatırım yapan Avrupa ülkeleri bu geliştirme çalışmalarının temelinde kıtanın renkli Yahudi tarihini geç de olsa farkına varılmasının yattığı söylense de, ekonomik durgunluğun yaşandığı bu dönemde bu tür yatırımların turistleri çekerek ülkelerine para kazandırma çabası olarak da görülüyor.
Geçen yıl İspanya da benzer bir geri dönüş yasası planı olduğunu duyurdu, ancak bugüne kadar bu konuda somut bir ilerleme kaydedilmedi.
Ribeiro e Castro’nun öncülüğünde hazırlanan yasa değişikliği metninde “Hükümet Portekiz Yahudi Cemaati kökenli ataları olan Sefarad Yahudileri’ne Portekiz’le olan bağlantılarını soyisimleri, dilleri ve kökenleri ile tarafsız biçimde ispat etme ön koşuluna dayanarak vatandaşlık verecektir,” hükmü yer alıyor.
Yasa dünyada halen 100.000 Yahudi’nin kullandığı İspanyolca kaynaklı Yahudi lehçesi Ladino’yu geçerli “dilsel bağlantı” olarak kabul ediyor. (AK)
Kaynak : www.salom.com.tr
