Pokrig dünyası iki yaşında

Digital bir çağda yaşıyoruz. Çocuklar ne yazık ki artık pek okumuyor. Hele hele Ermenice okumayı hiç önemsemiyor. Kaldı ki okusa da genellikle okuduğunu anlamıyor, dili paslı, ağır ve zor buluyor. Yetişkinlerin onları bu konuda rahatlatmak için yeterince çaba harcadığı da pek söylenemez. İçerikleri daha güncel, daha ‘hayatın içinden’ kılmak, farklı yöntemlerle daha eğlenceli, daha ‘trendy’ olmasını sağlamak için emek ve enerji gerekiyor. 

Tam 2 yıl önce yola çıkan üç kişilik küçük bir ekip; Anna Turay, Mari Kalaycı ve Selma Melekyan bu projede emek ve enerjiyi bir araya getirdi, Karagözyan Vakfı Başkanı Dikran Gülmezgil’in de tüm zorunlu giderleri üstlenmesiyle Pokrig bugüne geldi. Böylelikle ilköğretim çağı çocuklarına yönelik hareketli ve eğlenceli bir masal sitesi yaratıldı. En yenisi 100 yıllık olan Ermenice masallara, biraz gizem ve heyecan, biraz keşif ve macera katıldı. Yeni hikâyeler yaratmak, arada bir Ermeniceyi futbol ve ekranla da rahatça buluşturmak için çaba harcandı.

Bugüne dek sayıları 100’e yaklaşan gönüllüler projeye katkıda bulundu, bulunmaya devam ediyor. Öğretmenler, pedagoglar, edebiyatçılar, yayıncılar, yazarlar, çizerler, tiyatrocular, seslendirenler, grafik tasarımcılar, besteciler, müzisyenler, IT danışmanları çocukları anadilleriyle yakınlaştırmak için uğraşıyor.

2 yıl önce 16 hikâye ile başlayan Pokrig’de bugün 50 hikâye yer alıyor ve sayıları her ay birer ikişer artıyor. Pokrig’i her ay Los Angelos’dan Sidney’e, Moskova’dan Montreal’e, Paris’ten Yerevan’a dünyanın dört bir yanından binlerce çocuk ziyaret ediyor.  Özellikle yurtdışı ziyaretçilerin sayısı hızla artıyor.  Öyle ki son aylarda siteye Türkiye’den girenlerin oranı % 43 iken yurtdışından girişlerin oranı % 57’ye yükselmiş durumda. Türkiye dışından ziyaretçiler arasında % 18 ile ABD, % 9 ile Ermenistan başı çekiyor.

Pokrig ne yaptı, ne yapmadı?

Pokrig’in yaratıcıları neyi niçin yaptıklarını şöyle aktarıyor:

“Masallarda ders vermekten kaçındık, kahramanları ‘yaşayan, tıpkı onları okuyan çocuklar kadar canlı’ örneklere dönüştürmeye çalıştık. Vartuhi bazen yalan söylüyor, Ararat yıkanmaktan hiç hoşlanmadığı için bitlenmiş, Giragos’un tek derdi futbol, Ani ‘neden kızlar yapamasın’ deyip maç için iddiaya giriyor, Tamar inatla yemek yemiyor…

Masalların neredeyse tamamını kendi kaynaklarımızla temin ettik. Ama dünyanın farklı ülkelerinden Ermenice çocuk öyküsü yazarlarının sevdiğimiz eserlerini de, izin alarak sitemize ekledik. Anahid Sarkisyan’ın, Anahid Garmiryan’ın, Sose Berberyan’ın harikulade öyküleri bizi zenginleştirdi’’.

Ermenice çocuk edebiyatının hayli yoksul olduğuna dikkat çeken ekip, bu konuda da yeni kalemleri teşvik yoluna gitmiş: “Gençleri, özellikle de öğretmenleri yazmaları için yüreklendirdik, masallar sipariş ettik. Şu ana dek tam 3 ayrı ikilimiz oluştu: Karin Koç ve Elizabet Kortun, Talin Çortan Garipgün ve Arşaluys Uncu, Aksel Topaloğlu ve Alen Opsar.”

Pokrig’in kapsamlı içeriğinde William Saroyan, Avedig İsahagyan gibi Ermeni edebiyatının usta yazarlarının çocuklara da seslenebilecek öyküleri de yer alıyor. Keza ünlü masalcı Hovhannes Tumanyan’ın da en komik ve şaşırtıcı masallarına burada rastlamak mümkün.

Masalcı yaya tarihçi dede

Sitenin sevilen bir diğer yönünü de yine yaratıcılarından dinliyoruz: “Çocukların, masalcı teyzeleri de hala ne kadar çok sevdiğini unutmadık. Ülkenin en tanınmış tiyatro sanatçılarından biri olan Ani İpekkaya’dan bir ‘masalcı yaya’ yarattık. Tarihimize, efsanelerimize yabancıyız. Pokrig’de tatlı tatlı tarih anlatan bir dede yarattık. Sarkis Seropyan bizi yüzyıllar öncesine, yaradılış efsanemize götürdü, Hayg’ın yolculuğunu anlattı. Royal Shakespeare Company’de yıllarca Shakespeare oynayan Kevork Malikyan, İstanbul Ermeni tiyatrosunun en parlak oyuncularından Boğos Çalgıcıyan muhteşem yorumlarıyla bize masal okudular. İçe kapanık olmadık. Bağlantılarımızı geniş tuttuk. Yaşadığımız ülkenin en popüler çocuk kitabı yazarlarından biri, aynı zamanda çizer olan Behiç Ak’tan masal aldık.”

Masalları çocukların bugün yaşadığı semtlere, Kurtuluş’a, Kınalıada’ya taşıyan, dini öyküleri mizahçılara çizdiren Pokrig ekibi “Üniversitede resim, mimarlık ya da grafik okuyan, ama ekonomik nedenlerle farklı mesleklerde çalışan gençlerimizi Pokrig’de çizmeye yönlendirdik” diyor.

Pokrig yaratıcı fikirleri ve çocuk dünyasına saygı duyan yaklaşımıyla giderek gelişmeye devam ediyor. Bu dünyayı sık sık ziyaret etmeye değer… 

POKRİG DÜNYASINDA TOP 10

Pokrig masal dünyasına iki yıl içinde sayıları 50’ye ulaşan masallar arasında en çok izlenen ilk 10’u aşağıda: 

Eşeğin Kulakları (İşugin Agançnerı)

Eşeğin kulakları niye öyle uzun, bilen var mı? Fena halde şaşkın ve sersem de ondan! Bu şirin masalın sahibi, şu an hiç tartışmasız, yaşayan en önemli çocuk hikâyecisi Anahid Sarkisyan. Sarkisyan’ın yalın, su gibi akan diliyle anlattığı, sevimli hayvanları Maral Hekimyan çizdi, Boğos Çalgıcıoğlu ise keyifli bir yorumla seslendirdi.

Nuh’un Gemisi (Noyan Daban) 

İncil’de iyiyle kötünün hiç bitmeyen mücadelesini, yeryüzünün kuruluşunu anlatan bu hikâyeyi kim bilmez? Ama Nuh’u hiç bu kadar sevimli bir karakter olarak görmemişsinizdir. Sarkis Paçacı’nın sıradışı Nuh yorumunu Hayr Tatul seslendirdi…

Bizim Sokağın Haylazları (Mer Tağin Lagodnerı)

Kurtuluş’ta yaşayan bir grup sevimli haylazın eğlenceli maceraları…  Sokakta oynamaya bayılıyorlar, kızlar futbola merak sarmış gol peşinde, oğlanlar korsanlık sevdasında… Karin Koç ve Elizabet Kortun birlikte yazdı,  Hakan Taşkıran çizdi, Karolin Sarı anlattı.

Alfabe (Aypupen)

Alfabenin tüm harfleriyle şipşirin tekerlemelere ne dersiniz? Bakalım diliniz dolanacak mı? Mari Kalaycı uydurdu! Aret Avcu çizdi, Sarin Akbaş ve Saro Apalyan seslendirdi. Paresird Parseh part parerı parar par patsadrets… Zaruhi zadgacicinerov zartares zadgıvan ızkesdı…

Kral Çıplak (Takavorı Vardig Şabig)

Andersen’in güzelim masalını bilmeyen var mı? Bir de Ermenicesini dinlemeye ne dersiniz? Her zaman birinin ‘kral çıplak’ diyebiliyor olması gerekir, peki ama o birileri hep çocuklar mı olacak? Çizer Jbid Berberyan, anlatan Boğos Çalgıcıoğlu.

Hikâyeci(Hekyatapor): 
Ani İpekkaya 

Onu yıllardır tiyatro oyunlarından, TV dizilerinden tanıyoruz. Ani İpekkaya tatlı sesiyle bu kez Pokrig izleyicilerinin “masalcı teyzesi” oldu. Ğazaros Ağayan’ın kaleme aldığı geleneksel bir öyküyü, Prens Vaçakanla evlenip, kraliçe olan Anahid’in öyküsünü anlattı.

Efsaneperver (Arasbelagodz): 
Sarkis Seropyan 

Geçen sene kaybettiğimiz sevgili ‘tarih babamız’ Sarkis Seropyan’ın tatlı anlatımıyla Hayg Nahabet’in öyküsünü dinleyelim hep birlikte. Nuh’un torununun oğlu olan Hayg Nahabet’in Tanrılara ulaşmaya çalışan Pel ile uzun yıllar süren mücadelesi bizi sarp dağlara, efsaneler diyarına götürüyor.

Eyvah Bit! (Apsos Voçil)

Şebnem İşigüzel’in bugüne dek Pokrig için kaleme aldığı 3 şirin öyküden biri… Sınıfta durmadan kaşınan Vartuhi’nin saçlarında sevimli bir bit ailesi, mutlu mesut yaşamaktadır. Ancak annesi durumdan pek hoşnut olmaz. Vartuhi’yi sıkı bir banyo seansı beklemektedir. Erlin İspiroğlu çizdi, Sarin Akbaş çevirdi ve seslendirdi.

Akılsız Adam (Anhelk Martı)

Ermeni halkının dev ozanı Hovhannes Tumanyan hikâyeleriyle Pokrig’in vazgeçilmez yazarlarından biri… Vartan Paçacı’nın çizgileri, Kevork Malikyan’ın sesiyle hayat bulan Tumanyan’ın ölümsüz öyküsü elindeki hiçbir şeyin değerini bilmeyen, şikâyet etmek için Tanrı’ya giden akılsız bir adamı anlatıyor.

Kınalı’nın Hayaleti (Kınalıi Urvaganı)

Nare ve Aret haftasonunu geçirmek için büyükannelerinin Kınalı Ada’daki yazlığına giderler. Tabii bahçeden meyveler toplanır, reçeller yapılır. Ancak bitişikteki metruk evin bir hayaleti olduğu rivayet edilir! Karin Koç derledi, Aret Avcu çizdi, Natali Bağdat anlattı.