Paylan'ın deprem önergeleri 3 kez reddedilmiş
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan'ın Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın 2021, 2022 ve 2023 yılı bütçelerine beklenen büyük deprem için gerekli kaynağın eklenmesine yönelik Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan Bütçe Komisyonu'na sunduğu önergelerin Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ve Milliyetçi Hareket Partisi milletvekillerin oylarıyla reddedildiği ortaya çıktı.
Garo Paylan; Kasım 2020’de, 2021 yılı bütçesi görüşülürken sundukları önergenin gerekçesini açıklarken Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’a, Bakanlık bütçesinde ‘kaynak olmadığı’ uyarısında bulunarak şunları söylemişti:
“Vatandaşlarımız tabut evlerde yaşıyorlar. Sayın Bakan, kentsel dönüşüm yaptığını iddia ediyor ama kentsel dönüşüm yalnızca rant olan alanlarda oluyor. Sayın Bakan, Güngören’de, Esenler’de inanın 10 katlı, 12 katlı binalar var, o binalar imar affına girdiler, imarı yalnızca 3 katlı; o binaları dönüştürebiliyor musunuz acaba? Dönüştüremiyorsunuz. Yoksul vatandaşlarımız kolonları kırılmış, tabut binalarda yaşıyorlar. Bu binaları dönüştüremiyorsunuz ve Bakanlığınızın bütçesinde kaç kuruş var? Ben baktım, neredeyse hiçbir şey yok. Yani sizin her yıl 50 milyar lira kaynağa ihtiyacınız var, en az 50 milyar TL kaynağa ihtiyacınız var. Bu kaynak olmazsa vatandaşlarımızı bu tabut evlerden kurtaramazsınız.”
“Yalnızca imar affından 25 milyar TL kaynak, bütçeye girdi. Önceki Çevre ve Şehircilik Bakanı Sayın (Mehmet) Özhaseki bu kaynağın kentsel dönüşüm, yoksulların evlerinin dönüşümü için harcanacağını söyledi ama bu bütçede yok. Şu anda bütçede 1 milyar TL bile yok kentsel dönüşüm için. Bu çerçevede Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bütçesinin 50 milyar TL artırılmasını öneriyoruz. Eminim ki Sayın Bakan da destekleyecektir, eğer ki başka tercihlerden vazgeçersek; yandaşlara giden, saraylara giden kaynaklardan; Sayın Bakan, kapıda bindiği 10 milyonluk Mercedes’ten vazgeçerse belki 100 vatandaşımızın hayatını kurtarabiliriz.”
20 Kasım 2020’de Plan ve Bütçe Komisyonunda gerçekleşen 2021 yılı bütçesi görüşmelerinde, Paylan’ın gerekçesini açıkladığı, “kentsel dönüşüm için 50 milyar TL bütçe ayrılması” önergesi de AKP ve MHP’li vekillerin oylarıyla reddedilmişti.
2021 önergesi
Paylan 11 Kasım 2021 tarihinde, Komisyon’da Bakanlık bütçesi üzerine yaptığı konuşmada, Bakan Murat Kurum’un Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı 2022 yılı bütçe sunuşunda, ‘evlerin üçte ikisinin güvenli olduğunu’ söylediğini belirterek, “Peki geride kalan üçte bir ne olacak Sayın Bakan?” diye sormuştu.
Paylan, 11 Kasım 2021 tarihinde Bakanlığın 2022 yılı bütçe kanun teklifi görüşmelerinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bütçesi üzerine şöyle konuşmuştu:
“Yapmamız gereken, o yoksul mahallelerde, tabut evlerde yaşayan yurttaşlarımızı kurtarmak. Peki, bu nasıl olacak? Bir, vizyonla olur ki bu vizyon Bakanlıkta yok maalesef. İki, parayla olur. Bakanlığın bütçesinde kentsel dönüşüm için para var mı? Var mı kentsel dönüşüm için para? Rantsal dönüşüm için demiyorum, iki kat yere on kat verirsen müteahhit yapıyor zaten. Gerçek anlamda kentsel dönüşüm yani yoksulları o tabut evlerden kurtarılıp deprem güvenli evlere geçilmesi için bütçe var mı? Para yok. Bunun dışında bir vizyon da yok, para da yok… Bütün bu anlamda yoksul yurttaşlarımızın kentsel dönüşümünü yapacak bütçeyi koymamız lazım. Aksi takdirde vebali boynunadır; biz bu bütçeyi koymazsak vebali hepimizin boynundadır. Çünkü bütçesi yok!”
2022 önergesi
HDP adına, bakanlığa ait 2022 yılı bütçesinin artırılması amacıyla sunulan önerge üzerine konuşan Paylan şunları söylemişti:
“Sayın Bakan da itiraf etti, ‘Türkiye’de her üç yurttaşımızdan 1’inin deprem güvensiz evlerde yaşadığını’ söyledi. Bu yaklaşık 30 milyon yurttaşımızın deprem güvensiz evlerde yaşaması demek. Bu ülkenin milletvekillerinin buna izin vermemesi lazım. Yurttaşlarımız tabut evlerde yaşıyorlar ve bu tabut evlerdeki yurttaşlarımızı, özellikle yoksul mahalledeki yurttaşlarımızı bu tabut evlerden kurtarmamız gerekir. Ama bunun için Bakanlığın bütçesinde beş kuruş kaynak yok ancak rant olan bölgelerde kentsel dönüşüm oluyor. Rant olmayan yoksul mahallelerde kentsel dönüşüm olmuyor, özellikle yüksek katlı binalarda. Bu dönüşümün yapılabilmesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bütçesinin 50 milyar TL artırılmasını öneriyoruz.”
11 Kasım 2021’de gerçekleşen 2022 yılı bütçesi görüşmelerinde HDP’nin, “kamu binaları ve yurttaşların yaşadığı konutların depreme güvenli hale getirilmesi amacıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bütçesinin 50 milyar TL artırılması” için sunduğu önerge de AKP ve MHP’li vekillerin oylarıyla Plan Bütçe Komisyonunda reddedildi.
HDP, 9 Kasım 2022 tarihinde gerçekleşen bütçe görüşmelerinde de Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına ait 2023 yılı bütçesinde, konutların depreme dayanıklı hale getirilmesi amacıyla önerge sunmuştu.
HDP’nin bu yılın bütçesinde depreme hazırlık amacıyla kaynak artırılması amacıyla sunduğu önergenin de AKP ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla reddedildiği ortaya çıktı.
(ANKA Ajansı)
