Paşinyan: Sınırda Rus askeri konuşlandırılabilir
"Mevcut durum göz önüne alındığında, Ermeni-Azeri sınırının tamamı boyunca Rus sınır muhafızları karakollarının konuşlandırılmasını düşünmenin gerekli olduğunu düşünüyorum." diyen Paşinyan Yerevan'ın teklifi Moskova ile görüşmeye hazır olduğunu ifade etti.
Ermenistan önceki gece Azerbaycan'ın sınır hattı boyunca gerçekleştirdiği saldırı sonucu 3 askerinin hayatını kaybettiğini açıklamıştı.
Kasım 2020'de imzalanan ateşkes anlaşmasına rağmen sınırda tansiyon düşmüyor.
Özelllikle son haftalarda çatışmalar arttı. Ermenistan Azerbaycan'ı sınırı ihlal etmek ve topraklarını genişletmeye çalışmakla suçluyor. Azerbaycan ise suçlamaları kabul etmiyor ve gerginlikten Ermenistan'ı sorumlu tutuyor.
Paşinyan bugünkü oturum öncesinde şunları söyledi:
"Ermenistan Cumhuriyeti ve uluslararası kamuoyunun çabalarına rağmen, Ermenistan-Azerbaycan sınırındaki durum istikrar kazanmıyor.
Azerbaycan, saldırgan söylemini ve faaliyetlerini sürdürürken, durumun siyasi ve uzun vadeli düzenlenmesine yönelik uluslararası toplumun tüm önerilerini cevapsız bırakmaktadır.
Bu bağlamda, ilk fırsatta eşbaşkanların himayesi altında yüksek düzeyde siyasi diyaloga yeniden başlamak konusunda AGİT eşbaşkanlarının taraflara çağrıda bulunduğu 13 Nisan açıklamasını örnek olarak sunmak isterim.
Azerbaycan’ın günümüze kadar bu çağrıya cevap vermemiş olduğunu da belirtmek isterim.
Halbuki Ermenistan, görüşme sürecine her zaman önerilen formatta yeniden başlamak konusunda hazır olduğunu birçok kez vurgulamıştır.
Biz, AGİT Minsk Grubu’nun eşbaşkanlarının çerçevesinin dışında kalan konularla ilgili diyalog içinde bulunma konusunda da hazır olduğumuzu birçok kez belirttik.
Buna rağmen Azerbaycan, faaliyetleriyle diyalog konusundaki tüm imkânların önünü kesmekte, faaliyetleri ve retoriğiyle 9 Kasım ve 11 Ocak üçlü açıklamalarını baltalamaktadır"
Koridor konusu
Esirlerin iade edilmemesi konusunda Azerbaycan'ın tutumunu eleştiren Paşinyan sözlerine şöyle devam etti:
"Azerbaycan, hükümetimizin öncelikleri içinde bulunan, bölgesel iletişim konusunun önünü kesmek istemektedir.
Bölgesel tüm ulaşım ve ekonomik iletişim imkânlarının açılması ve Ermenistan’ın Azerbaycan üzerinden Rusya, Orta Asya ve İran İslam Cumhuriyeti’ne ulaşımı elde edebileceği gibi, Azerbaycan’ın da Ermenistan üzerinden Nahcıvan, Gürcistan ve İran’a ulaşım elde etmesi, bizim için kesin ve tartışılmazdır.
Bu projeyi gerçekleştirmek için sınırın belirli yerlerinde gümrük noktaları oluşturulacak, geçişler ise, iki taraftan da, devletlerarası sınır geçişlerinin uluslararası (örneğin BDT’de kabul edilmiş) kurallarına uygun olarak, gümrük, sınır ve diğer kontroller sayesinde gerçekleştirilecektir.
Azerbaycan’ın faaliyetlerinin kesin gözden düşürme ve imha yaklaşımı gösterdiği diğer yön ise, Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’dür.
Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri, gayrihukuki bir şekilde Ermenistan Cumhuriyeti bölgesinde kalmayı sürdürmekle kalmayıp (sözüm Sotk-Khoznavar bölgesiyle ilgilidir), sürekli provokatif faaliyetler gerçekleştirerek, Kolektif Güvenlik Antlaşması sistemini gözden düşürmeye çalışmaktadır.
Bunu sağlamak için de Azerbaycan, kendi provokatif faaliyetlerine paralel olarak, Ermenistan’ı sözde provokasyon gerçekleştirmekle suçlamaktadır.
Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’ne üye ve bu yılın Eylül ayında bu örgütün başkanlığını devralacak olan Ermenistan, KGAÖ için güvenlik tehditleri oluşturmamak ve müttefik ülkeleri, askeri faaliyetler içine çekmemek konusundaki sorumluluğunun bilincindedir.
Ben de resmen, Ermenistan Silahlı Kuvvetleri tarafından herhangi bir provokatif faaliyeti dışlamaktayım.
Aynı zamanda sanıyorum ki, Azerbaycan ve bizim karşılıklı suçlamalarımızı açıklığa kavuşturmak konusunda mümkün olan çözümlerden biri, Ermenistan-Azerbaycan sınırı boyunca KGAÖ gözlem misyonunun yerleştirilmesidir ve bu durum KGAÖ faaliyetlerinin hukuki düzenlemeleri dâhilinde öngörülmüştür.
KGAÖ çerçevesinde benzer bir faaliyet yürütmenin imkânsızlığı durumunda, bizim için, AGİT Minsk Grubu eşbaşkanlığı gibi diğer uluslararası kabul edilebilir formatlar mümkündür"
Sınır hattına Rus birlikleri önerisi
Paşinyan sınır hattına Rus birliklerinin yerleştirilmesini önerdi. Paşinyan şöyle konuştu:
"Henüz 27 Mayıs’taki güvenlik toplantısında ben, sınır belirleme ve çizme çalışmalarının başlatılmasıyla ilgili düşüncelerimizi ortaya koymuştum.
Yaklaşımımız şöyleydi: Sotk-Khoznavar kısmında Ermenistan-Azerbaycan sınırından hem Ermeni, hem de Azerbaycan askerlerinin geri çekilmesi, sınır çizgisi boyunca Rusya Federasyonu sınır muhafızlarının mevzilerinin yerleştirilmesi ve sınır çizgisinin gözlem, ardından sınır tespit çalışmalarına başlanılması.
Bu konularda bizim hazır olduğumuzu defalarca bildirdik.
Var olan durumu hesaba katarak, Ermenistan-Azerbaycan sınırı boyunca Rus sınır muhafızlarının mevzilerinin yerleştirilmesi konusunu ele almanın elzem olduğunu sanıyorum.
Bu durum askeri çatışmalar rizikosu olmadan sınır belirleme ve çizme çalışmalarını gerçekleştirme imkânı sağlayacaktır.
Her halükârda bu konuyu Rus meslektaşlarımızla görüşmeye hazırlanıyoruz"
