Paşinyan: Güvenlik alanında ilişkilerimizi çeşitlendiriyoruz

Bunu ilk kez konuşmuyoruz. Azerbaycan'ın Mayıs 2021 ve Eylül 2022'de Ermenistan'a yönelik saldırgan eylemlerde bulunduğunu konuşmuştuk. Kolektif Güvenlik Anlaşması ve Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü Tüzüğü, bir üye devlete karşı saldırı meydana geldiğinde yapılması gerekenleri açıkça belirtmektedir. Anlatılanlar gerçekleşmedi ve bu elbette hem Ermeni hükümeti hem de Ermeni halkı açısından hayal kırıklığı yarattı. Ayrıca Rusya ile güvenlik alanında ikili bir anlaşmamız var ve o anlaşmada anlatılan eylemlerin de gerçekleşmemesi hem Hükümet hem de kamuoyu nezdinde çok ciddi soru işaretlerine yol açtı.

Diğer ortaklarla ilişkilere gelince, bu gelişmelerin aslında bizi güvenlik alanında ilişkilerimizi çeşitlendirmemiz gerektiği kararına götürdüğünü söylersem daha dürüst olacağım. Ve şimdi bunu yapmaya çalışıyoruz.

Ama aslında şu anda Rusya ile anlaşmanız devam ediyor, Ermenistan'da Rus askeri üsleri var. Rusya'nın Ermenistan'daki askeri varlığının bir avantaj mı yoksa bir yükümlülük mü olduğunu düşünüyorsunuz?

Maalesef bunun yan avantajlarını göremiyoruz.

Bu, Rusya'ya Ermenistan'daki askeri üslerini geri çekme çağrısı yapmayı planladığınız anlamına mı geliyor?

Böyle bir konuyu tartışmıyoruz. Artık daha çok başka konuları tartışmaya odaklanmış durumdayız, böyle bir durumun sebebinin ne olduğunu anlamaya çalışıyoruz ve elbette bunun da Ermenistan ile Rusya, Ermenistan ve Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü arasındaki görüşmelerinin gündemi olacağını düşünüyorum. 

Aralarında eski Başkan Medvedev'in de bulunduğu Rusya'daki oldukça üst düzey yetkililer, size karşı gerçekten aşağılayıcı sözler kullandılar ve size karşı darbe yapılması veya sizin görevden alınmanız yönünde çağrılarda bulundular. Bütün bunlara nasıl tepki verdiniz ve size göre Rusya'da size karşı yürütülen bu kampanyanın nedenleri nelerdi?

Yanılmıyorsam buna doğrudan bir yanıt vermedim ve daha önce söylediklerimin yanı sıra kamuoyuna açık bir yanıt da vermeyeceğim. Ama bahsettiğiniz gerçeklerin en azından soru işaretleri yarattığı da aşikar ve bu soruların cevabının bulunması gerekiyor. Çünkü böyle bir yaklaşım, birbirinin içişlerine karışmamak gibi pek çok diplomatik kuralı ihlal eder ve tabii ki, kişisel boyutta da sorunlar yaratıyor, çünkü böyle bir üslup, böyle bir dil,  uzun süre birlikte çalışmış insanlar için anlaşılmazdır.

İlişkilerinizi çeşitlendirmekten bahsederken bununla ne demek istiyorsunuz, diğer ülkeler ne yapabilir? Diğer ortakların, bir Amerikan ya da Fransız askeri üssünün ya da belki Hindistan'ın askeri varlığını mı bekliyorsunuz? Pratik açıdan bunu nasıl görüyorsunuz?

Güvenlikten bahsederken sadece orduyu, sadece silahları kastederek doğru bir şey yapmadığımızı söylemek istiyorum, çünkü maalesef birçok durumda  öyle ülkeler görüyoruz ki, silahları var ama güvenlik sorunu da var. 

Artık güvenlik anlayışımız öncelikle bulunduğumuz yeri ve çevremizi güvenlik açısından yönetilebilir ve öngörülebilir hale getirmeye çalışmamız gerektiği üzerine kurulu. Yani tehditler genelde karşılıklıdır ve bazen başlangıç noktasını bulmak çok zordur çünkü konu her zaman tavuk-yumurta sorunudur. Ve bazen başlangıç noktasını bulmak bile mantıklı olmuyor çünkü hiçbir şey değişmiyor. Güvenlik ilişkilerimizi düzenlemek derken, gidip başka yerlerden silah getirelim, komşu devletlerimize ateş edelim demek istemiyoruz. Aynı güvenlik alanında, doğru güvenlik ilişkilerini kurabilmek için komşularımızla da ilişkiler kurmamız gerekiyor.

"Barış kavşağgı" projesi

Paşinyan Azerbaycan ve Türkiye ile ulaşım kanallarının aeçılması konusunda ise şunları söyledi:

"Sonuç olarak Azerbaycan'ın batı bölgelerinin Ermenistan toprakları da dahil olmak üzere Nahcivan ile ulaşım bağlantısı olmalı mı? Evet elbette. Ermenistan Cumhuriyeti, örneğin farklı bölgeleri arasında demiryolu bağlantısı sağlamak için aynı yolları kullanabilir mi? Evet elbette: Bu durumda Azerbaycan, Ermenistan'ın ulaşım yollarını uluslararası ticaret için kullanabilir mi? Evet elbette. Ermenistan, Azerbaycan yollarını uluslararası ticaret için kullanma fırsatına sahip olmalı mı? Evet elbette. Uluslararası ticaret katılımcıları, küresel ticaret yolu olarak Ermenistan toprakları üzerinden Türkiye, İran ve Gürcistan ile ticaret yapma fırsatına sahip olmalı mı? Evet elbette. Biz de bu teklifi yapıyoruz, bu çözüme hazırız ve bu teklife “Barışın Kavşağı” diyoruz ve tüm ortaklarımızı bu projeyi birlikte hayata geçirmeye davet ediyoruz."