Papa'dan Türkiye ve Ermenistan'a: Duvarlar değil köprüler

Üç günlük resmi bir ziyaret için Ermenistan'da bulunan Papa Francis, Cuma günü  Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan tarafından Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda ağırlanmasının ardından yaptığı konuşmada, 1915’i soykırım olarak tanımladı.

Geçen yıl 12 Nisan’da Vatikan’da düzenlediği "Ermeni şehitliğinin 100. yılı için kutsal ayinini" hatırlatan Papa, şöyle devam etti:

"O sırada, sizin halkınızı vuran ve muazzam sayıda insanın ölümüne yol açan Metz Yeghern’in, Büyük Kötülüğün yüzüncü yılı anılıyordu. Bu trajedi, bu soykırım, maalesef geçen yüzyıl yaşanan üzücü bir katliamlar listesinin başlangıcı olmuştur. Bunlar, halkların tümünü imha etmeyi planlamaya varacak derecede faillerin zihnini karartan kabul edilemez ırksal, ideolojik ve dini gerekçeler yüzünden mümkün olabildi. Ne üzücü ki, diğer ikisinde olduğu gibi bu olayda da, büyük uluslararası güçler yüzlerini başka tarafa çevirmişti." 

Papa Francesco, 12 Nisan 2015’teki ayininde "Son yüzyılda insanlık 3 büyük trajedi yaşamıştır" diyerek bunlardan ilkinin "genel olarak 20. yüzyılın ilk soykırımı olarak görülen ve Ermeni halkına karşı yapılan" diğer ikisinin de “Nazizm ve Stalinizm tarafından işlenenler” olduğunu söylemişti. 

Sarkisyan: Suçlu arayışında değiliz

Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan da “Binlerce yıllık tarihimizde Ermeni halkı çok sayıda zorlukla karşılaştı. Soykırımdan yabancı güçlerin baskısına, dostlarımızın umursamazlığına ve inkara kadar” dedi. 

Ermenistan Cumhurbaşkanı sözlerini, "Biz suçlu arayışında değiliz. Yalnızca her şeyin adlı adınca anılmasını istiyoruz, çünkü bu sayede geçmişin tanınması, bağışlamanın kucaklanması ve temiz bir vicdanla iki komşu halk gerçek bir uzlaşmaya ve refah içindeki bir ortak geleceğe doğru hareket edebilir" diye sürdürdü.

Sarkisyan, “Bugün Ermenistan hala barışı arzuluyor. Her halükarda biz barışçıl görüşmeleri çatışmaya tercih ediyoruz. Barışa giden yol ne kadar zorlu olursa olsun biz bölgede barış içinde bir arada yaşamaya hazırız. Ben iyimserim: İnsanlığın yüzyıllardır beslediği özgürlük ve barış hayalinin bir gün gerçeğe dönüşeceğine inanıyorum” diye konuştu.

Soykırım anıtında yetimlerle buluştu 

Papa Francis, cumartesi günü de Gümrü kentindeki ayine katıldı; ardından da Soykırım Anıtı’na giderek burada dua etti. 

Soykırım Anıtı’na ağaç diken Papa, burada Roma tarafından kurtarılan Ermeni yetimlerle buluştu.  

Yerevan’a geri dönen Papa, Ararat Dağı’nın önünde bir açıklama yaptı; meydanda bulunan gençleri, büyüklerinin akil hazinesinden faydalanarak barışı inşa etmeye davet eden ruhani lider, “Barışı inşa etmeyi çok isteyin, buluşma ve uzlaşma kültürünün aktif destekçileri olun. Tanrı sizin geleceğinizi korusun ve Ermeni halkı ile Türk halkı arasında uzlaşma yolunun sürmesini sağlasın ve Dağlık Karabağ’a da barışı doğursun” diye konuştu.

Ararat'a güvercin

Papa, Ermenistan ziyaretinin son günü olan Pazar gününde, Eçmiadzin’deki ayine katıldı. Ardından Türkiye – Ermenistan sınırının açılmasına daire konuştu, iki ülkeye duvarlar, sınırlar değil köprüler kurmaları çağrısında bulundu. 

Papa, açıklamanın ardından iki ülke sınırına yakın bulunan, Ararat’ın (Ağrı Dağı) eteğindeki Khor Virap Manastırı’nda gökyüzüne güvercin saldı. 

"Ermenilerin uğradığı katliam için Soykırım'dan başka kelime bilmiyorum"

Ermenistan ziyaretinin ardından uçakta gazetecilerin sorularını cevaplayan Papa Francis: “Ermenilerin uğradığı katliam için soykırım dışında başka bir kelime bilmiyorum” dedi. 

Armenpress'in haberine göre Papa Francis, Ermenistan ziyareti sırasında hazırlanmış metnin dışına çıkarak “soykırım” terimin kullanması ile ilgili soruları şu şekilde cevapladı: “Ermenilerin uğradığı katliamı konuşurken Arjantin'de hep soykırım kelimesini kullanırlar. Buenos Aires Katedrali'nde yerleştirdiğimiz Haçkar Ermeni soykırımını anmak içindi. Bu olayı açıklayacak başka bir kelime bilmezdim. Roma'ya gelince “büyük kötülük” ve “büyük felaket” terimlerini duydum ve bana “Soykırım” ifadesinin incitici olduğunu söylediler. Fakat ben hep geçtiğimiz yüzyılda yapılmış üç soykırımı, Ermeni soykırımını, ardından Hitler ve Stalin tarafından yapılmış soykırımları konuştum. Geçen sene Ermeni soykırımı terimini kullandım ve bu pek iyi kaşılanmadı, Türkiye hükümeti büyükelçisini Ankara'ya çağırdı, Fakat büyükelçi birkaç ay sonra geri geldi.”

Kilise eşcinsellerden özür dilemeli

Gazetecilere konuşan Papa Francis'in LGBTİ konusuna da değdiği medyaya yansıdı. Papa, Katolik Kilisesi'nin LGBTİ’lerden özür dilemesi gerektiğini dile getirdi. Katoliklerin ruhani lideri, “Kilisenin onları yargılama hakkı yok, kilise eşcinsellere saygı duymalı” dedi.