Okulların depreme dayanıklılığı: HAYCAR ve Patrikhane'den açıklama
Ermeni Vakıflar Birliği ve Surp Pırgiç Hastanesi Vakfı Başkanı Bedros Şirinoğlu'nun geçtiğimiz günlerde okul yönetimlerine deprem dayanıklılık testleri ile ilgili bir mesaj gönderdiği ortaya çıkmıştı.
Şirinoğlu mesajında Milli Eğitim Bakanlığı'nın okullardan talep ettiği raporların zamanında iletilmediği, okulların durumu ile ilgili olarak HAYCAR'ın bir çalışma yaptığı, bu çalışmanın sonuçlarının Patirkhane'de bir toplantıda ele alındığı, bazı okulların depreme dayanıksız olduğunun ortaya çıktığı, ancak Patrikhane'deki toplantıda panik yaratılmaması için bu çalışmanın sonuçlarının açıklanmadığı öne sürülüyordu. Şirinoğlu 28 Ağustos Cuma günü, günlük Ermenice basına da bu yönde açıklamalar yaptı.
Bu açıklamaların basına yansımasından sonra ilk olarak, Ermeni toplumu içinde bulunan mimar ve mühendisleri bir çatı altında toplama amacıyla kurulan HAYCAR (Hayrat Canlandıran ve Araştıran Mimar ve Mühendisler Derneği) bir açıklama yayınladı. Açıklamada HAYCAR'ın bulgularının okul yönetimlerini bizzat ziyaret ederek sunulacağı, kapsamlı deprem raporlarının ayrı kurumlarca yapılması gerektiği belirtildi. Kurumun Deprem Komisyonu Başkanı Kevort Özkaragöz imzasıyla yayınlanan açıklama şöyle:
"HAYCAR Mimar ve Mühendisler Dayanışma Derneği bünyesinde kurulan Deprem Komisyonu, Türkiye Ermenileri Patrikliği’nin (Patrikhane) önerisi ve desteği ile İstanbul Özel Ermeni Okulları binalarının deprem etkisi altında risk ön değerlendirme çalışmalarını “gözleme dayalı” bir yöntem kullanarak tamamlamıştır. Hızlı, basitleştirilmiş ve ekonomik olduğu için tercih edilen bu yöntem ile 17 okula ait 28 adet bina incelenmiştir.
HAYCAR Derneği Deprem Komisyonunun (Deprem Komisyonu) yapmış olduğu çalışma ile eş zamanlı olarak ilçe Kaymakamlıklarından tüm özel eğitim kurumlarına yollanan resmi yazıda, 24.08.2020 tarihine kadar “kapsamlı çalışmalar” gerektiren “depreme ilişkin sağlam ve dayanıklılık raporları” T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından lisanslandırılmış kuruluşlardan edinilmek üzere okullarımızdan talep edilmiştir. Deprem Komisyonu bu durumda Patrikhane’yi bilgilendirerek, yine komisyon tarafından yapılan görsel incelemelerin ve ilçe Kaymakamlıkları tarafından talep edilen detaylı çalışmaların kapsam yönünden farklılıklar içerdiğini bildirmiştir. Patrikhane de karışıklıklara mahal vermemek için bu durumu okulu bulunan vakıf yönetimlerine yazılı olarak duyurmuştur. Ayrıca, okul ziyaretleri öncesinde bir yazıyla ve ziyaretler sırasında okul yöneticilerine Deprem Komisyonu tarafından yapılan çalışmanın resmi makamlarca istenen bilgileri karşılamayacağı hususunda bizzat bilgi verilmiştir.
Bazı okul yönetimleri, Deprem Komisyonunun yaptığı inceleme dışında resmi yazıyla talep edilen kapsamlı raporların hazırlanması yolunda çalışmalarını yapmıştır. Deprem Komisyonu ise kendi incelemelerini içeren çalışmayı Patrik Hazretlerine makamında sunmuştur. Makam görüşmesi sonunda alınan kararla Deprem Komisyonu üyeleri, ilgili vakıf yönetimlerini ziyaret ederek okul binaları için özel olarak hazırlanan raporlarını sunacaklarını belirtmişlerdir. Bu karar doğrultusunda vakıf yönetimlerine konuyla ilgili sunum çalışmaları başlatılmıştır."
Patrikhane'den açıklama
Daha sonra Türkiye Ermenileri Patrikliği de facebook sayfasından bir açıklama yayınladı. Açıklamada Patrikhane’de saklanmış bir raporun bulunmadığı, HAYCAR yetkilileri tarafından hazırlanmış raporların resmiyet taşımadığı vurgulandı. Açıklama şöyle:
"Kadasetli Patrik Sahak II. Hazretleri’nin davetiyle, 31 Ocak 2020 tarihinde Patrikhane bünyesinde, okullarımızın ve kiliselerimizin depreme dayanıklılığı konulu danışma toplantısı düzenlendi. Patrik Hazretleri’nin riyasetindeki toplantıda deprem ihtimalini göz önünde bulunduran Patriklik Makamı’nın ruhani, kültürel, sosyal ve hayri kurumlarımızın durumlarıyla yakinen ilgilendiği bildirilmişti. Bu toplantıda hazır bulunan Hay Car temsilcileri daha önce yaptıkları incelemeler hakkında bilgi sunmuşlardı.
Okul binalarının depreme dayanıklılık durumuyla ilgili olarak daha detaylı araştırmalar gerektirebileceğini dikkate alarak, Patrik Hazretleri’nin önerisiyle Hay Car yetkilileri görevlendirildi. Görevliler okul binalarını ziyaret ederek sorumlulara yol göstereceklerdi.
Bu arada Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından okullara gönderilen resmi yazıyla okul binalarının depreme dayanıklılık raporlarının hazırlanarak 24 Ağustos 2020 tarihine kadar teslim edilmesi bildirilmişti. Aynı yazıda hazırlanacak raporların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş uzman kişiler tarafından hazırlanması gereği vurgulanmıştı.
Patriklik Makamı Milli Eğitim Müdürlüğü’nden gönderilen yazının içeriği hakkında bilgi sahibi olmasından sonra okulu olan cemaat ve semt kilise vakıf yönetim kurullarına gönderdiği bir yazıyla Hay Car yetkililerinin okulları ziyaret edecekleri ve incelemelerde bulunacaklarını bildirdi. Aynı yazıda Hay Car yetkilileri tarafından hazırlanacak raporların resmiyet taşımayacağı, ancak ayrıntılı raporlar elde etmek üzere yetkili uzman kişiler nezdinde yapılacak başvuru ve çalışmalar hakkında yol gösterici nitelikte olacağı da bildirildi.
Hay Car üyeleri çalışma grupları oluşturarak okul binalarını ziyaret ettiler ve mimari terminolojide “hızlı inceleme ve risk puanlaması” çalışmalarında bulunmuşlar ve topladıkları bilgileri verdikleri bir brifingle Patriklik Makamı’na aktarmışlardır. Bu brifing esnasında, yapılan çalışmalar sonucu elde edilmiş sonuçlarla bir binayı depreme dayanıklı veya dayanıksız olarak nitelemenin imkan dahilinde olmadığını, bu nitelemenin ayrıntılı çalışmalar sonucunda belirebileceğini bildirdiler.
Patrik Hazretleri yapılan çalışmalar için kendilerine teşekkür etti ve yaptıkları çalışmalar sonucunda okulları ziyaret ederek her birine elde edilen sonuçları yöneticilere iletmeleri ve resmi makamların emirleri doğrultusunda yetkili kılınmış uzmanlara başvurmaları yönünde tavsiyede bulunmaları konusunda görevlendirdi. Patriklik Makamı, okulu olan cemaat ve kilise vakıflarının yöneticilerine gönderdiği yazıyla Patrik Hazretleri’nin talimatı konusunda bilgi sunuldu. Ayrıca nihai resmi raporlardan Patriklik Kalemi’ne iletmeleri istendi.
Okul binalarımızın tarihi eser niteliğindedir. Bu nedenle yetkili uzmanlar tarafından kapsamlı ve ayrıntılı incelemelerin yapılabilmesi için Anıtlar Yüksek Kurulu’nun alınması zaman gerektiren izni gerekmektedir. O halde uzmanların nihai ve resmi maiyetteki raporlar hazırlanmadan, binaların depreme dayanıklılığı hakkında ifadede bulunmak mümkün değildir.
Bu vesileyle Patrikhane’de saklanmış bir raporun bulunmadığını, Hay Car yetkilileri tarafından hazırlanmış raporların resmiyet taşımadığını bildiririz. Patriklik Makamı, “hızlı inceleme ve risk puanlaması” çalışmaları sonucunda tespit edilen risk faktörleri hakkında okul yöneticilerini bilgilendirmek, ayrıca resmi kurumlarca yetkili kılınmış uzmanlar tarafından hazırlanacak ayrıntılı raporların elde edilmesi konusunda yöneticilere yön vermek üzere Hay Car yetkililerini görevlendirdi.
Hay Car yetkilileri kendilerine verilen görev doğrultusunda çalışarak elde etikleri risk faktörlerini ilgililerle paylaşmışlardır.
Bu konuda nihai ve kapsamlı incelemelerin tamamlanması sonrasında bu sorun hakkında cemaatin kurumlarıyla değerlendirileceğini bildiririz."
