Նկարազարդումը՝ իբրեւ տառերու կենդանացում
ԼՈՒՍՅԷՆ ՔՈՓԱՐ
Բարեւ Տիկին Աննա, անցեալ տարի Զատկուայ օրերուն ընտանեօք այցելած էիք «Ակօս»։ Մեր մտերիմ զրոյցէ ետք փափաք ունեցայ այս տարի Մարտի 8-ը նշենք միասին։ Մօտ տարի մը անց առիթ գոյացաւ ուխտս կատարելու ու թերթիս սիւնակները ձեզ հետ կիսելու։ Ուրախ եմ այս առիթով։
ԱՆՆԱ ԱՔԻԼԼԷ- Բարեւ, սիրելի Լուսյէն։ Շատ շնորհակալ եմ ինձ յիշելու համար, քանի որ այսօր հնարաւորութիւն ունիմ զրուցելու ձեզ հետ ու պատասխանելու ձեր հարցումներուն։ Նաեւ այս առիթը օգտագործելով`նախապէս կը ցանկանամ շնորհաւորել ձեր եւ բոլոր կանանց Մարտի 8-ը։
Ինչպէս գիտեմ, դուք Արծրունի Ապրեսեանի տիկինն էք։ Ու անցեալ տարի միասին այցելեցիք Պոլիս։ Սա ձեր առաջին Պոլիս այցելութի՞ւնն էր, թէ ոչ։ Պոլսոյ մէջ առաջին անգամ ըլլալը ի՞նչ զգացումներ առաջացուց ձեր մօտ։ Պոլսոյ համայնքը ձեր աչքերով ինչպէ՞ս է։
Իմ առաջին այցելութիւնը 2014-ին եղաւ Պոլիս` Արծրունիի՝ Պոլոսյ մէջ կազմակերպուած առաջին ցուցահանդէսի առիթով։ Պոլիսը շատ ջերմ ընդունեց մեզ։ Մարդիկ ալ ջերմ էին, հիւրընկալ եւ այնքան անմիջական, այնպիսի զգացողութիւն ունիմ, կարծես հին ծանօթներ էինք։
Մեծ հետաքրքրութիւն եւ ակտիւութիւն նկատեցի Պոլսոյ մշակութային կեանքին, ցուցահանդէսը բազմամարդ էր բոլոր օրերուն։ Պոլսոյ հայ համայնքի հետ ծանօթութիւնը հաճելի եւ յուզիչ էր։ Մեծ պատիւ ունեցայ առաջին անգամ այցելելու «Ակօս»-ի խմբագրատուն, տեսնելու Հրանդ Տինքի աշխատավայրը, անոր աշխատասենեակը... աննկարագրելի յուզիչ էր։ Պատիւ ունեցայ այցելել նաեւ «Մարմարա» թերթի խմբագրատունը եւ ծանօթանալու Ռոպէր Հատտէճեանի հետ։
Այս 10 տարիներու ընթացքին բազմաթիւ այցելութիւններ ունեցած ենք Պոլիս` թէ՛ գործի բերմամբ, թէ՛ այցելելու մեր ընկերներուն։ Միշտ ալ ցանկութիւնը մեծ է Պոլիս գալու։
Գիտեմ որ Հայաստանի մանուկները առաւել բախտաւոր են գեղարուեստի առումով։ Դպրոցական միջավայրի մէջ, կամ ընտանեկան միջավայրի մէջ երախան կը քաջալերուի գեղարուեստի նկատմամբ։
Դուք 2006 թուականին աւարտած էք Հայաստանի Գեղարուեստական Պետական ակադեմիայի Կերպարուեստի ֆակուլտետը։ Մինչ այդ դուք գեղարուեստական որեւէ մանկական ուսում ստացա՞ծ էք։
Առաջին լուրջ քայլերս սկսած եմ Քիեւ։ 11 տարեկան էի, երբ ընդունուեցայ այնտեղի Գեղարուեստի դպրոցը։ Այսօրուայ պէս կը յիշեմ ընդունելութեան քննութեան օրը։ Պատկերած էի Արարատ լեռը նուրբ մանուշակագոյն գոյներու մէջ, ջրաներկով։ Աշխատանքս յանձնելէն առաջ անունս չէի հասցուցած գրել, յանձնաժողովի նախագահին խնդրեցի չվերցնել նկարս, մինչեւ չմակագրեմ, պատասխանեց… «Կարիք չկայ, այսպէս ալ կը յիշենք, հա՞յ էք»։
Երկու տարի Քիեւի Գեղարուեստի դպրոց սովորելէ ետք՝ 1996 թուականին, տեղափոխուեցանք Հայաստան՝ Երեւան եւ այստեղ շարունակեցի ուսումս Հ. Կոջոյեանի անուան գեղարուեստի դպրոց՝ գեղանկարիչ Ստեփան Մինասեանի արուեստանոցը։ Դպրոցը աւարտելէ ետք` 2000 թ., ընդունուեցայ Հայաստանի Գեղարուեստի պետական ակադեմիայ։
Պատմեցէք ձեր Նկարիչներու Միութեան անդամակցելու մասին։ Արդեօք ովքե՞ր անդամ կրնան ըլլալ։
Նկարիչներու միութեան անդամ դարձայ ակադեմիան աւարտելէ մէկ տարի անց։ Շատ կը ցանկանայի մասնակցիլ հանրապետական ցուցահանդէսներուն եւ ցուցադրուիլ մեր վարպետներու, նաեւ իմ դասախօսներու հետ։ Այդ ինձ շատ կը ոգեւորէր։ Դիմեցի, ներկայացուցի պորտֆոլիոս, եւ ինձ անմիջապէս ընդունեցին որպէս Նկարիչներու միութեան անդամ։
Անհատական ցուցահանդէսներ ունեցա՞ծ էք։
Այո, ունեցած եմ երկու անհատական ցուցահանդէս Երեւան։ Առաջինը` Արտասահմանեան երկրներու հետ մշակութային համագործակցութեան հայկական ընկերութիւն (АОКС) եւ երկրորդ՝ ԱրտՊրիչ ցուցասրահի մէջ։
Ցանկութիւն ունի՞ք Պոլիս ցուցադրուելու։
Ցանկութիւնս մեծ է։ Անցեալ տարի, երբ Պոլիս այցելեցի, ինձ հետ բերի ջրաներկով իմ աշխատանքներէն: IMOGA Art Space ցուցասրահի տնօրէն Էտա Թեքճանը սիրով ընդգրկեց աշխատանքներս իր ցուցադրութեան մէջ։ Ջրաներկով ծաղիկներս հետաքրքրութիւն առաջացուցին, որու արդիւնքին մեծամասնութիւնը վաճառուեցաւ, եւս երկու ստեղծագործութիւն առկայ է։ Որոշ քանակի աշխատանքներու առկայութեան դէպքին յոյս ունիմ նաեւ անհատական ցուցահանդէսի։
2006 թուականէն այս կողմ Հայաստանի Գեղարուեստի Պետական Ակադեմիայի գծանկարչութեան աւագ դասախօսն էք։ Ո՞ր բաժնի մէջ կը դասաւանդէք եւ քանի ուսանող ունիք։
Այս տարի կը դասաւանդեմ Տիզայնի բաժնի մէջ։ Ունիմ 11 ուսանող, որոնցմէ 3-ը Արցախէն եկած են։
Հայաստանի Գեղարուեստի Պետական Ակադեմիա ուսում ստանալու համար քանի՞ քննութիւն պէտք է անցնիլ։
Ընդունելութեան քննութեան առաջադրանքները տարբեր են` կախուած բաժնի մասնագիտական ուղղուածութենէն։ Կը յանձնեն գծանկարչութիւն, գունանկարչութիւն եւ կոմպոզիցիայ։
Ձեր ուսանողներէն անհատական ցուցահանդէսներ ունեցողներ կա՞ն։
Մեր Ակադեմիան ունի «Ալպերտ եւ Թովէ Պոյաճեան» ցուցասրահ, որտեղ մշտապէս բազմաթիւ ցուցահանդէսներ կը կազմակերպուին։ Ես ալ կազմակերպած եմ խմբային ցուցահանդէս ուսանողներուս մասնակցութեամբ։ Կը կարծեմ՝ ուսանողի համար շատ խրախուսելի է եւ ոգեւորիչ ցուցադրուիլ դեռ վաղ ուսանողական տարիներէն։ Անհատական ցուցահանդէսներ ալ եղած են թէ՛ ուսանողներու, թէ՛ դասախօսական կազմի։
Ինչքան գիտեմ դուք գիրքեր կը նկարէք։ Ինչպիսի՞ գիրքեր են։ Պատմեցէք ձեր ոճի, ձեր նկարներու մասին։
Ես դեռ ուսանողական տարիներէն սիրած եմ մանկական գիրքեր նկարազարդել։ Ինձ բախտ վիճակուած էր սորվիլ նկարազարդող Անդրանիկ Կիլիկեանի մօտ։ Տիպլոմայինս ալ պաշտպանեցի «Պարոն Միւնհաուզենի արկածները» գիրքի նկարազարդումներով։ 2-րդ կուրսի ուսանող էի, երբ լոյս տեսաւ իմ նկարազարդումներով առաջին գիրքը՝ Ռ. Հարոյեանի «Շեկլիկ փիսիկը» թատերախաղը։ Անոր յաջորդեցին իմ նկարազարդած միւս գրքերը` Խ. Կիւլնազարեանի «Ձախորդ Փանոս եւ Քաջ Նազար», Դ. Դեմիրճեանի «Պույ-պույ մուկիկը», Ճոք Նոպլի «Stories From the Road» գիրքը, որն առկայ է նաեւ «Ամազոն»ի մէջ։
Արծրունին եւ դուք միասին աշխատած գործեր ունի՞ք։
Հետաքրքիր հարց է։ Որպէս խորհրդատու. ես իրմէ խորհուրդ կը հարցնեմ, ինքը ինձմէ։ Բայց մեր ձեռագրերը, մտածելակերպը շատ տարբեր են։ Կը կարծեմ՝ դժուար կ՚ըլլայ համատեղ ստեղծագործել նոյն կտաւի վրայ։ Մեր ծրագիրներուն կայ միասին ցուցադրուելու գաղափարը, կը կարծեմ՝ հետաքրքրիր ցուցադրութիւն կը ստացուի, եւ յուսամ՝ օր մը կիրականացնենք այս։
Արդեօք ձեր պալիկը նկարչութեան մասին հետաքրքրութիւն ո՞ւնի։
Որդիս՝ Անրին, երբ աւելի փոքր էր, շշմելու աստիճանի կը կրկնօրինակէր իմ աշխատանքներս կերպարներուն։ Հիմա նկարելով այդչափ հետաքրքրուած չէ։
Իսկ հիմա ի՞նչ գործի վրայ կ՚աշխատիք։
Ես հիմա կ՚աշխատիմ նկարազարդումներու շարքին վրայ, որ կը ծրագրեմ այս տարի ապրիլին ինձ հետ տանիլ Իտալիա՝ Փոլոնիա՝ մասնակցելու Մանկական գրքերու փառատօնին նուիրուած ցուցադրութեան։
Հայաստանի Գեղարուեստի Պետական Ակադեմիայի գծանկարչութեան աւագ դասախօս որպէս ի՞նչ առիթներ ունենալ կը փափաքիք։ Պատմէք ձեր երազի մասին։
Առաջին հերթին խաղաղութիւն կ՚երազեմ։ Երբ երկիրդ կ՚ապրի խաղաղ պայմաններուն, լի ես դրական էներժիայով, եւ մտքիդ թռիչքը բարձր է, ստեղծագործելու ցանկութիւնը`մեծ։ Այդ բնականաբար կ՚ազդէ նաեւ ուսման վրայ։ Ուսման որակը կը բարձրանայ, ուսանողն ալ կը կեդրոնանայ միայն որակեալ կրթութիւն ստանալու վրայ։
