Mursi'den İran'a: ''Filistin ve Suriye halkları özgürlük için mücadele veriyor''

Mısır'ın yeni lideri Muhammed Mursi, 1979'dan beri Tahran'a ayak basan ilk lider oldu. Mursi'nin katıldığıBağlantısızlar Zirvesi'nde başlıca gündem maddelerinden biri Suriye.

Mısır'ın yeni lideri Muhammed Mursi, Bağlantısızlar Hareketi zirvesi için İran'a geldi.

Böylece, Mısır'ın İsrail'le barış anlaşması imzaladığı 1979'dan beri ilk defa Mısırlı bir lider Tahran'da misafir oluyor.

Dünyanın dört bir yanından 50 ülkenin liderini buluşturan zirve, İran'ın uluslararası arenadaki konumunu sağlamlaştırması için bir fırsat olarak görülüyor.

Zirvenin gündeminde, Suriye'deki krize çözüm bulmak, insan hakları ve nükleer silahsızlanma konuları var.

Zirveye katılanlar arasında, Suriye Başbakanı Vail El Halki, Katar Emiri Hamad Bin Halife ve Hindistan Başbakanı Manmohan Singh ile BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon da yer alıyor.

BBC'nin Tahran muhabiri James Reynolds, nükleer programı nedeniyle BM yaptırımları altında bulunan İran'ın, Batı'nın izole etme çabalarına karşılık vermeye çalıştığını belirtiyor.

Gözler Mursi'de

Zirvenin en dikkat çekici yanı, Hüsnü Mübarek'in 30 yıl oturduğu koltuğundan indirilmesinin ardından Cumhurbaşkanı olan Mursi'nin katılımcılar arasında olması.

Mübarek'in 1979'da İsrail ile barış anlaşması imzalaması üzerine, Tahran, Kahire ile ilişkilerini kesmişti.

Amaç ilişkileri normalleştirmek

Mursi'nin üyesi olduğu Müslüman Kardeşler hareketinin dış ilişkiler biriminin BBC'ye yaptığı açıklamada, amaçlarının 'Tahran ile ilişki biçimini belirgin olarak değiştirmek değil, normalleştirmek olduğunu' belirtti.

Muhammed Mursi'nin İran'daki konuşması

1979'da gerçekleşen İran İslam Devrimi'nden bu yana İran'ı ziyaret eden ilk Mısır Cumhurbaşkanı olan Muhammed Mursi, Tahran'da gerçekleştirilen Bağlantısızlar Hareketi Zirvesi'nde Suriye konulu bir konuşma yaptı.

Mursi konuşmasında, Suriye ve Filistin halklarının özgürlük ve onurları için mücadele ettiğini belirtti. Filistin'in müstakil bir devlete sahip olma hakkına sahip olduğuna dikkati çeken Mısır Cumhurbaşkanı, İsrail cezaevlerindeki Filistinli tutukluların insan haklarına saygı gösterilmesi gerektiğini söyledi. Mursi, Filistinli grupların aralarındaki ihtilafları çözmelerini temenni ettiğini sözlerine ekledi.

Suriye heyeti, Mursi'nin konuşmasının başlamasıyla salonu terk etti

BM'de yapısal reform çağrısı

Muhammed Mursi, 'Devrimden sonraki yeni Mısır adil bir düzeni tesis edecek, fakirlik ve sosyal adalet sorununu aşarak güçlü bir ülkeye dönüşecektir' ifadelerini kullandı.

Mursi konuşmasında ayrıca dünyada barışın hakim olabilmesi için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde yapısal bir reform yapılması gerektiğini vurguladı. 

''Zalim Suriye rejiminin karşısında Suriye halkının yanında olmak insanlığımızın ve imanımızın gereğidir''

Mısır Cumhurbaşkanı Mursi, Suriye'deki olaylar hakkında ise şöyle konuştu: 

''Zalim Suriye rejiminin karşısında Suriye halkının yanında olmak insanlığımızın ve imanımızın gereğidir, Suriye demokratik bir sisteme geçmelidir, ülke iç savaş ve bölünme tehlikesiyle karşı karşıyadır, bunu önlemek için Suriye muhalefetinin birlik olması gerekir. Suriye'de kanın akması tüm dünyanın sorumluluğudur. Akan kan karşısında sessiz kalmak Suriye halkına dost olanlara yakışmaz. Somut adımlar atılmadıkça akan kanın durmayacağını idrak etmeliyiz.'

'İran'ın barışçıl nükleer enerji hakkını savunuyoruz'

Mursi İran'ın nükleer enerji çalışmaları hakkında da şöyle konuştu: ''Mısır, İran'ın nükleer enerji üretme hakkını destekliyor. Barışçıl nükleer enerji bölgedeki tüm devletlerin hakkıdır. Bu konuda İsrail dışında bölgedeki tüm ülkeler ittifak halindedir. Zirveye katılan tüm devletler ortak düşmanlarına karşı birlik olmalıdır.''

Konuşma sonrasında, Mısır, Bağlantısızlar Hareketi başkanlığını İran'a devretti. Öte yandan Suriye heyetinin Muhammed Mursi'nin konuşmasının başlamasıyla salonu terk etmesi dikkati çekti.

Diğer yandan, BM Genel Sekreteri'nin zirveye katılıyor olması, ABD tarafından 'garip' diye nitelendirildi.

İran'ın dini lideri Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ile görüşen Ban, Meclis Başkanı ile görüşmesinde ise sözünü sakınmayarak, 'İran'daki insan hakları ihlalleri nedeniyle derin kaygı duyduğunu' söyledi.

İran Esad'ı destekliyor

Zirvenin gündeminde en önemli yeri Suriye tutuyor.

Zira İran'ın, bir buçuk yıldır muhalefet gösterilerini ve silahlı isyanı bastırmaya uğraşan Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın güç aldığı en yakın müttefiği konumunda olduğu biliniyor.

Hatta ABD İran'ı, rejim yanlısı milis güçlerine askeri eğitim vermekle suçluyor.

Ban'ın sözcüsünün aktardığına göre, BM Genel Sekreteri, Hamaney ve Ahmedinejad'dan, 'Suriye liderliğine acilen şiddeti durdurması için baskı yapmasını' istemiş.

Hamaney'in makamından verilen karşılık ise 'Krizi çözmenin yolu, Suriye'deki isyancılara silah akışının durdurulmasıdır' şeklinde oldu.

Soğuk Savaş'ın tarafları olan Sovyetler Birliği ve ABD'nin egemenliğine karşı 1961'de kurulan Bağlantısızlar Hareketi üç yılda bir toplanıyor.