Մուխիքա Ուրուկուայի հայասէր նախագահը

ՏԻԷԿՕ ԳԱՐԱՄԱՆՈՒԿԵԱՆ

Վերջերս Թուրքիա այցելեց Ու­րուկուայ­ցի միակ նա­խագա­հը, որ Հա­յաս­տան այ­ցե­լած ու որոշ ժա­մանակ հոն ապ­րած է խորհրդա­յին տա­րինե­րուն։ Իր գրքի թրքա­կան տար­բե­րակը ներ­կա­յաց­նե­լու հա­մար այ­ցե­լած է իր տիկ­նոջ հետ եւ մեծ ոգե­ւորու­թիւն եւ հե­տաքրքրու­թիւն գո­յացու­ցած։ Գիր­քին վե­րնա­գիրն է՝ «Նա­խագահ Մը Առանց Պա­լատի» թարգմա­նու­թիւնը ուղղա­կիրօ­րէն ակ­նարկու­թիւն մըն է Պա­րոն Էր­տո­ղանին, որ իր իշ­խա­նութեան տա­րինե­րուն հսկայ պա­լատ մը շի­նած է Ան­գա­րայի մէջ։

Ու­րուկուայի մէջ զի­նուո­րական բռնա­պետու­թեան օրօք Խոզէ Մու­խի­քան «Թու­փա­մարոս» խումբի ան­դամ ըլ­լա­լով զի­նեալ պայ­քար մղեց իշ­խա­նութեան դէմ։ Բան­տարկուեցաւ ու նաեւ աք­սորուե­ցաւ։ Այն ժա­մանակ Նի­քիթա Խու­րուշչէ­վի իշ­խա­նու­թեան տա­րինե­րուն ապաս­տան գտաւ Հա­յաս­տա­նի մէջ։ Իր խոս­տո­վանու­թեամբ լաւ տպա­ւորուած էր հա­յերու պատ­մութեամբ եւ մշա­կոյ­թով։ «Մա­տենա­դարա­նին մէջ տես­նե­լով որ շատ փոքր գի­րերով սուրբ գիր­քեր կա­յին, հասկցայ որ հայ ժո­ղովուրդը տա­րինե­րու ըն­թացքին հա­լածուեցաւ» խոս­տո­վանած է մե­զի հետ զրոյ­ցի ժա­մանակ։

Մու­խի­քան այն նա­խագ­ահը եղած է, ով Հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թեան յի­շատակ­ման օրը իր ձեռ­քով Հա­յաս­տան հրա­պարա­կին մէջ Հա­յաս­տա­նէն բե­րուած խաչ­քար բա­ցեր է։ «Գո­հար» նուագա­խումբի հա­մերգնե­րուն մաս­նակցած է Մոն­թէ­վիտէոյի Հա­մեր­գասրա­հին մէջ, ուր Կի­լիկիոյ դրօշ­նե­րը ձեռ­քին վա­յելեր է հայ երգն ու երաժշտու­թիւնը։

Անդրա­դառ­նա­լով Հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թեան հար­ցին ան ըսաւ որ «եր­բեք ար­դա­րու­թիւն պի­տի չըլ­լայ, քա­նի որ վնա­սը ար­դէն իրա­գոր­ծուեր է եւ ոեւէ մէ­կը պի­տի չփոխ­հա­տու­ցէ հա­յու­թեան, սա­կայն ճա­նաչու­մը շատ կա­րեւոր է։ Գի­տեմ որ Թուրքիոյ մէջ պի­տի նե­ղանան այս խօս­քե­րուն հա­մար։ Կան պե­տական շա­հեր, որ խո­չըն­դոտ կը հան­դի­սանան այս հար­ցի բնա­կանոն լուծման»։

Այ­սօր թէեւ ար­դէն 80 տա­րեկան է, մաս­նա­գէտ­նե­րը չեն բա­ցառեր որ, եթէ իր առող­ջութիւ­նը բա­րուօք ըլ­լայ ան նո­րէն թեկ­նա­ծու կ՚ըլ­լայ նա­խագա­հի պաշ­տօ­նին, քա­նի որ բարձր տրա­մադ­րութիւ­նը հան­դէպ աղ­քա­տու­թեան դէմ պայ­քա­րին եւ հա­սարա­կական ար­դա­րու­թեան ձեռքբեր­ման, նորէն յաղթելու մեծ հնարաւորութիւններ կու տան։ Մուխիքան պատրաստ է։