MİT’e göre Dink davası 'bölücü faaliyet'
MİT, aynı dönemde Dink cinayeti davasında yaşanan gelişmeleri de yine aynı başlığın “Ermenilik faaliyetleri” alt-başlığı altında rapor etmiş. Rapor, diğer gayrimüslim cemaatlerin rutin çalışmalarının ve daha bir çok yasal sivil toplum örgütünün MİT’in takibi altında olduğunu ve faaliyetlerinin düzenli olarak raporlandığını ortaya koydu.
1-30 Mart 2011 tarihleri arasını kapsayan ve Emniyet Genel Müdürlüğü ve diğer bütün emniyet istihbarat birimlerine ‘çalışmalarda kullanılmak üzere’ gönderilen gizli ibareli bültende Ermeniler, Rumlar, Süryaniler ve diğer gayrimüslim cemaatlerin çalışmaları takip edilmiş ve değerlendirme raporları yazılmış. MİT’in gizli bülteninde Halkevleri, Öğrenci Kolektifleri, Barış Anneleri İnisiyatifi ve Dereleri Koruma Platformu, Derelerin Kardeşliği Platformu, ÖDP, Gençlik Muhalefeti gibi pek çok yasal kurum da takip edilerek haklarında bilgi raporları düzenlenmiş. MİT’in istihbarat bültenleri, Dink cinayetinde açılan yeni davanın ek klasörlerinde ortaya çıktı. Daha önce Hrant Dink cinayeti davası ve soruşturmaları sırasında MİT; kendilerinde Hrant Dink ile ilgili hiçbir bilgi ve belge olmadığını söylemişti.
Gizli belge
Belge 24 Nisan 2011’de Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından, A, B, C ve H Şube Müdürlüklerine, “Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığından alınan 1-31 Mart 2011 dönemine ait Güvenlik İstihbaratı Bülteninin ilgili bölümleri, Şubeniz çalışmalarında kullanılmak üzere ekte gönderilmiştir” üst yazısıyla gönderilmiş. Yazının altında Emniyet Müdürlerinden birinin imzası ve gizli ibaresi de bulunuyor.
Belgede DHKP/C, Dev Yol, TKİP, MLKP, TKİB, MKP, PKK gibi örgütlerin faaliyetleriyle ilgili raporlama çalışması yapılmış. PKK’nın aralarında Fransa, Almanya, Azerbaycan ve Ukrayna başta olmak üzere pek çok ülkedeki faaliyetleriyle ilgili rapor düzenlenmiş.
Raporda Alevilerle ilgili gelişmeler de rapor edilmiş.
Etnik bölücü faaliyetler
Raporda en dikkat çekici bölümlerden biri ‘Diğer Etnik Bölücü Faaliyetler’ başlıklı bölüm. Bu bölümde Ermenilik Rumluk ve Süryanilik bölümleri başlığı altında, MİT izlemeleri rapor haline getirmiş. Ermenilik başlıklı bölümde ‘Yurtiçindeki önemli gelişmeler’ başlığı altında Dink davasıyla ilgili gelişmeler var. Rapordaki ifade şöyle:
“Agos Gazetesi önünde 19/01/2007’de uğradığı silahlı saldırıda hayatını kaybeden Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant DINK’in, cinayet davasının, on yedinci duruşması, 28/03/201 l’de, İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmüştür. Söz konusu duruşmada; “tutuklu sanıklar Erhan TUNCEL ve Yasin HAYAL’in tahliye olması halinde koruma tedbirlerinin yetersiz kalacağından hareketle tutukluluk, hallerinin devamına ve sonraki duruşmanın 30/05/2011 ’e ertelenmesine” karar verilmiştir.
Bu arada, Avrupa İnsan Haklan Mahkemesi (AİHM)’nin, 14/09/2010’da, Hrant DİNK’in yaşam hakkını ve ifade özgürlüğünü ihlal ettiği ve cinayetin ardından etkin soruşturma yürütmediği gerekçesiyle, Türkiye’yi mahkum ettiği 105 bin Euro tutarındaki tazminatın, hukuki sürecin tamamlanmasının ardından, 08/03/2011’de ödendiği kaydedilmektedir.
Bu çerçevede, DİNK ailesinin, söz konusu tazminatı, eğitimde kullanılması için Toplum Gönüllüleri Vakfı Hrant DİNK Burs Fonu’na, Ermeni kültürünün, Ermenice eğitiminin Türkiye’deki devamlılığına destek olması amacıyla Özel Getronagan Ermeni Lisesi’ne ve Türkiye’deki Ermenistanlı göçmen çocukların eğitimlerine destek olması için de Gedikpaşa Protestan Kilisesi’ne eşit miktarda bağış yaptığı öğrenilmiştir.”
‘Yurtdışı önemli gelişmeler’ başlıklı bölümde ise Türkiye dışında çalışma yürüten Ermeni sivil toplum örgütlerinin çalışmalarına ilişkin bilgi verilmiş.
“Ermeni diasporasının, ‘1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddiaları’ doğrultusunda Türkiye aleyhinde sürdürdüğü faaliyetleri dönem içerisinde ABD, BULGARİSTAN, ERMENİSTAN, FRANSA, HOLLANDA, İRAN, İSPANYA, İSVİÇRE, İTALYA, LÜBNAN ve SURİYE’de; ‘1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddiaları’ ve söz konusu iddiaların inkarının cezalandırılmasına ilişkin yasa teklifinin Senato gündemine getirilmesinin planlanması, anıt yapılması yönündeki girişimler, sergi açılışı, bildiri dağıtılması, afiş asılması, kültür faaliyetleri takvimine 24 Nisan -tarihinin resmi anma günü olarak eklenmesi, toplantı düzenlenmesi, protesto gösterisi yapılması, imza kampanyası düzenlenmesi, konferans ve sinevizyon gösterisi yapılmasının planlanması şeklinde gerçekleşmiştir.”
Bu bölümde ayrıca ABD’den bazı Ermeni sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin AGOS gazetesine verdiği demeçler de yer alıyor.
Rum Patrikhanesi de izlenmiş
Raporda yine Bölücülük faaliyetleri bölümünün Rumluk bölümü başlığı altında ise Ekümenik Rum Patrikhanesi’nin çalışmaları ve Sen Sinod Meclisi’nin 2011 yılı Mart ayı içinde yaptığı toplantının kararları ve metropolit atmalarının detayları da yer alıyor.
Ekümenik Rum Patrikhanesi’nin din adamı konusundaki sıkıntıları da ayrıntılarıyla MİT raporunda yer almış.
“Fener Rum Patrikhanesi (FRP); çevrelerince, 2004 yılından itibaren Sen Sinod Meclisinde altı yabancı uyruklu metropolitin yer almasının hükümet tarafından olumlu karşılanmamasından hareketle, yurtdışındaki metropolitlerden Türk vatandaşlığına geçmek isteyenlerin resmi bir dilekçe ile vatandaşlık başvurusunda bulunmalarının uygun olacağının değerlendirildiği ve bu konuda bir girişim başlatıldığı bilinmektedir. Bu çerçevede, istisnai olarak TC vatandaşlığına geçmek amacıyla, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 12.maddesi bağlamında müracaatta bulunan 15 metropolit arasında yer alan 13 kişi TC vatandaşlığına kabul edilmiştir. İlk grupta yer alanların önemli bir kısmının başvurularının olumlu sonuçlanması üzerine, FRP çevrelerince son dönemde ikinci bir başvuru hazırlığı yapıldığı öğrenilmiştir.”
Raporda, Sen Sinod Meclisi’nin yaptığı toplantıda din adamlarıyla ilgili yeni görevlendirmeler yapıldığı, hangi din adamının hangi görevlere getirildiği ayrıntılarıyla yer alıyor.
‘SEYFO önem arz ediyor’
Süryanilerle ilgili bölümde ise Avrupa’da faaliyet gösteren Süryani sivil toplum örgütlerinin Süryani Soykırımı (SEYFO)’nun Avrupa’daki ülkelerin meclislerinde tanınması için yaptığı girişimlerle ilgili bilgiler verilmiş ve “önem arz eden gelişmelerdir” tespitinde bulunulmuş.
TESEV raporu
MİT raporunda, ‘Diğer Etnik Bölücü Faaliyetler’ başlığı altında, TESEV’in 12 Mart 2011’de ‘Türkiye’de değişen yer adları’ başlıklı toplantı gerçekleştirmesi için ‘önem arz ediyor’ deniliyor. TESEV’in toplantısına kimlerin katıldığı ve hazırlanacak rapora ilişkin bilgiler de verilmiş.
‘Derelerin Kardeşliği’ de izlenmiş
MİT tarafından hazırlanan raporda, Türkiye’de faaliyet yürüten demokratik kitle örgütleri, gençlik örgütleri, sendikalar ve siyasi partiler yasa dışı örgütlerle bağlantılı olarak rapor edilmiş. Ezilenlerin Sosyalist Partisi, ÖDP, Halkevleri, Gençlik Muhalefeti, Öğrenci Kolektifleri, çevre mücadelesi yürüten Derelerin Kardeşliği Platformu gibi kurumların çalışmaları da rapor edilmiş. DİSK’e bağlı Genç Sen “aşırı sol örgüt/parti mensubu öğrencilerin oluşturduğu öğrenci sendikası” olarak nitelendirilmiş. Kurumların yaptıkları yasal mitingler, basın toplantıları ve diğer faaliyetleri ‘Eylemler’ başlığıyla sıralanmış.
Raporda, HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ’ın da adı geçiyor. ESP’nin seçimlerde ittifak arayışı içinde olduğunu, BDP ile ittifak görüşmeleri yaptığı yazılan raporda,
“Sürdürülen görüşmelerin sonuç vermesi halinde ESP Genel Başkanı Figen YÜKSEKDAĞ ŞENOĞLU’nun ADANA’dan, halen cezaevinde bulunan İbrahim ÇİÇEK (MLKP/Yurt İçi Merkez Komitesi eski üyesi)’in de İSTANBUL’dan milletvekili adayı olmasının hedeflendiği, öğrenilmiştir” ibarelerine yer veriliyor.
Raporda, devletin yasa dışı olarak gördüğü örgütlerle ilgili bölümler var. Bu bölümlerin içinde ise ‘Karşı Koyma Çalışmaları’ başlıklı bir bölüm de bulunuyor. Bu bölümlerde ise adı geçen kurumların düzenlediği basın açıklamalarına yapılan polis müdahaleleri, gözaltılar sıralanmış.
Protestan cemaati
MİT raporundaki en geniş bölümlerden biri ise ‘Misyonerlik’ bölümü. Bu bölümde Protestan Cemaatinin çalışmaları ayrıntılı olarak yer alıyor. Hangi din adamanın ne zaman yurt dışına çıktığı, din adamlarının yaptığı kapalı toplantılar, din adamları arasındaki görev dağılımları ve kendi aralarında kullandığı kapalı mail gruplarındaki yazışmalar, mail gruplarına kimlerin üye olduğu ve ayinlerde ne konuşulduğu gibi bilgiler raporda yer alıyor.
Türkiye’nin çeşitli kentlerinde çalışan Protestan Dernekleri’yle ilgili geniş bilgiler de raporda alıyor. Raporda ayrıca Yehova Şahitleri’nin kiliseleri ve çalışmalarına ek olarak Mormon cemaatiyle ilgili ‘Mormon Teşkilatı’ başlıklı değerlendirmelere yer verilmiş. Cemaat içinde kendi aralarında sorunlar yaşandığı ve bir huzursuzluk olduğu rapor edilmiş.
