Mısır'ın seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Mursi'yi bekleyen sınav

Mısır'da beklenen cumhurbaşkanlığı seçim sonucu sonunda açıklandı ve ülke tarihinde yeni bir sayfa açıldı. Seçimi Müslüman Kardeşler'in adayı Muhammed Mursi kazandı. Hüsnü Mübarek döneminde bir süre cezaevinde kalan Muhammed Mursi, iki dönem milletvekilliği de yapmıştı. Mursi'nin en yakın rakibi Ahmet Şefik, Mübarek döneminde başbakanlık yapmıştı.

Resmi sonuçların dün açıklanmasıyla zaferini ilan eden Mısır'ın seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Mursi'yi, Yüksek Askeri Konsey seçim sürecine müdahale ederek cumhurbaşkanının yetkilerini kısıtlamışken sivil iktidarı kurmak gibi zorlu bir sınav bekliyor.

Mursi böylece, Mısır'ın 5 bin yıllık tarihinde demokratik ve şeffaf seçimler sonucu ilk defa cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturan kişi oldu. Mısır’ın ilk seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’yi ülkedeki siyasi anlaşmazlıkların üstesinden gelmek ve orduyu elindeki iktidarı bırakmaya ikna etmek üzere sivil bir yönetim kurmak gibi sınavlar bekliyor.

Mısır Seçim Komitesi Başkanı Faruk Sultan'ın, 'Adayların aldığı oylar, Ahmed Muhammed Şefik Zeki 12 milyon 347 bin 380, Muhammed Mursi 13 milyon 230 bin' açıklamasıyla, Mısır tarihinde yeni bir süreç başladı.

Komisyonun resmi duyuruyu Pazar gününe kadar ertelemesine rağmen Müslüman Kardeşler resmi olmayan rakamları açıklamış ve Mursi, iki aşamalı seçimlerin tamamlanmasının üzerinden sadece saatler geçmişken zaferini ilan etmişti.

Komisyonun sonuçları açıklaması, seçimlere hile karıştığı yönündeki iddialar nedeniyle ertelenmişti. Pazar günü açıklanan resmi sonuçlara göre Mursi oyların yüzde 52'sini alarak Mısır'ın demokratik yollardan seçilen ilk sivil cumhurbaşkanı oldu.

Kararın açıklanmasıyla birlikte Tahrir Meydanı’nda toplanan onbinlerce kişi sevinç gösterisinde bulundu.

60 yaşında olan ve Amerika Birleşik Devletleri'nde mühendislik eğitimi gören Mursi'nin işi pek de kolay değil. Zira, devrik cumhurbaşkanı Mübarek sonrası 16 aydır ülkenin yönetimini elinde tutan askeri konseyin ve Anayasa Mahkemesi'nin darbe niteliğindeki bir müdahale ile yetkilerini artırması sonucu, geçiş sürecinde ordu ile birlikte çalışmak zorunda kalacak. Hristiyanlar başta olmak üzere birçok Mısırlı da uygulanacak politikalar konusunda şüpheli.

Kampanya sözcüsü, Mursi’nin bütün Mısırlıların Cumhurbaşkanı olacağı yönünde açıklama yaparak, ülkenin en büyük muhalefet grubuyken iktidara gelip yöneticisi olmanın zorluğuna dikkat çekti.

Mursi seçildi ancak asker hala iktidarda

Mursi seçimi kazanmasının ardından yaptığı zafer konuşmasında Mısır halkına teşekkür etti. Mursi aynı zamanda ordu, polis, ve Mısır’ın istihbarat servisine hitap ederek ülkeyi korudukları için teşekkürlerini iletti, ve orduyu “muhafaza edeceği”  yönünde vaatte bulundu.

Mursi’nin geçtiğimiz günlerde seçim sürecine müdahale eden askere de selam göndermesi akıllara Müslüman Kardeşler ile asker arasında gizli görüşmeler yürütüldüğü yönündeki yorumları getirdi.

El Cezire’nin haberine göre Müslüman Kardeşler, seçilecek olan Cumhurbaşkanı’nın yetkilerini kuşatma altına almaya çalışan ve yönetimi elinde bulunduran yüksek askeri konsey ile ülkedeki gerginliği dindirmek için bir takım gizli görüşmeler yürütüyordu.

Grubun Twitter hesabından yaptığı bir açıklamaya göre Mursi başbakanı atama ile kabineyi belirleme hakkını elinde bulunduruyor. Açıklamada Mursi'nin, “devrim sonrası Mısır halkını sahiden temsil edecek bir kabineyi kurma çalışmalarına şimdiden başladığı' da duyuruluyor.

Müslüman Kardeşler’in siyasi lideri El-Şater’in (Khairat al-Shater), seçim sonuçlarının resmi olarak açıklanmasının ertelenmesi ile araya giren günler boyunca, Yüksek Askeri Konsey (SCAF) ile en az bir kez bir araya geldiği belirtiliyor. Kaynaklara göre El-Şater ve SCAF cumhurbaşkanının yetkileri için pazarlığa oturdular.

Cumhurbaşkanlığı seçimlerine müdahale

Generaller, geçtiğimiz hafta içerisinde seçimlerin bitmesine kısa bir süre kala bir bildiri yayımlayarak cumhurbaşkanının yetkilerini kalın çizgiler çekerek kısıtladılar. Örneğin cumhurbaşkanı, savaş ilan etmek için askeri konseye danışıp onay almak zorunda.

Ayrıca SCAF, bütçenin kontrolünü ve yasama yetkisini yeni bir parlamento seçilene dek tamamiyle elinde bulunduruyor. Mısırlılar geçtiğimiz Kasım ayında seçimlere giderek, Özgürlük ve Adalet Partisi’nin çoğunlukta bulunduğu bir meclisten yana irade koymuşlardı. Ancak Anayasa Mahkemesi’nin seçim kanununun bazı kısımlarını anayasaya aykırı bulması ile bu ay içerisinde meclis feshedilmişti.

Mursi’nin zaferine rağmen iktidarın kimde olduğuyla ilgili bu gibi sorular hala yanıtsız.

Mursi’nin kampanya sözcüsü Gehad el-Haddad, sonuçların açıklanmasının ardından verdiği bir röportajda Mursi’nin “bütün Mısırlıların başkanı” olacağını beyan etti. Yaptığı açıklamada el-Haddad, “Bu oyunun sonu değil, bu büyük bir sorumluluk” diye konuştu. “Mısır’ın en büyük muhalefet grubu olmaktan, ülkeyi ulusal düzeyde yönetmeye geçmek daha büyük zorluklar teşkil ediyor.”

Tahrir Meydanı rahatladı

Hüsnü Mübarek’i deviren devrimin sahnesi Kahire’deki Tahrir Meydanı, sonuçların duyurulması ile büyük sevinç gösterilerine ev sahipliği yaptı. Mursi’nin pazar günü, yakın rakibi Ahmet Şefik’ten az farkla da olsa birinciliği alarak zaferini ilan etmesi ile meydanda toplanan göstericilerin rahatladığı belirtiliyor. Ahmet Şefik, ülkeyi 60 yıl boyunca yönetmiş olan askeri rejimin başbakanıydı.

Seçilmiş Cumhurbaşkanı Mursi, kendisini ve Müslüman Kardeşler’i uzun süre boyunca şeytanlaştırmış olan devlet televizyonunda Pazar akşamı bir zafer konuşması yaptı. Mursi, konuşmasında “ailem” diye hitap ettiği Mısır halkının “haklarını tesis etmek” için çalışacağını açıkladı. “Benim haklarım yok sadece sorumluluklarım var” diyen Mursi, “Eğer yerine getirmiyorsam, bana riayet etmeyin” diye konuştu.

Mursi aynı zamanda ordu, polis, ve Mısır’ın istihbarat servisine hitap ederek ülkeyi korudukları için teşekkürlerini iletti, ve askeri “muhafaza etme” sözü verdi.

Mursi’nin 880.000 oy ile yüzde 3.5’luk bir fark ile kazanmasının ardından kitleler Pazartesi sabahına kadar kutlamalara devam etti.

Suriye için “umut” açıklaması

Şefik’in seçimleri kazanması durumunda Arap Baharı’nın sona ereceğinden endişe duyan kesimler ‘halkın iradesini’ tanıdıklarını ve ordunun bu iradeyi tanıdığının farkında olduklarını belirttiler. Suriye muhalefeti, Kahire’nin “baskıcı bir savaşla yok edilmeye çalışılan” bir halk için tekrardan “umut kaynağı” olduğuna dair açıklamada bulundu.

Devlet televizyonunun haberine göre Mısır Silahlı Kuvvetlerinin Yüksek Başkanı Muhammed Hüseyin Tantawi, Mursi’yi zaferi için tebrik etti.

Türkiye hükümeti, Birleşik Arap Emirlikleri ve Filistin Ulusal Otoritesi de seçimleri kazanan Mursi’yi tebrik etti.

Uluslararası antlaşma vurgusu

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ise açıklama yaparak, seçim sonuçlarına “saygı” duyduklarını ve “Mısır yönetimi ile işbirliğini sürdürmeyi” beklediklerini belirtti. Mursi, “bütün uluslararası anlaşmalara sadık kalacağını” açıkladığında, Mısır arasında yapılmış 1979 yılında yapılmış olan Camp David Sözleşmesi’ne de göndermede bulunuyordu.

Beyaz Saray da Mursi’yi tebrik ederek “ulusal birliği sağlaması ve tüm kesim ve seçmenlere ulaşması” yönünde çağrıda bulundu.

Mursi’nin verdiği bir röportajdaki ifadelerine dayandırılarak, İran ile de bağları kuvvetlendireceği ve “bölgede stratejik bir denge” kuracağı yorumları yapılıyordu. Ancak konuya açıklık getirmek için açıklama yapan Müslüman Kardeşler’in sözcüsüne göre Mursi böyle bir röportaj vermedi. (vE)

(Kaynak: Demokrathaber, Aljazeera English)