"Mevsimlik işçilerin yaşam koşullarını denetliyor musunuz?"

Sultandağı’nda mevsimlik işçilerin eski cezaevinde barınmasının ortaya çıkması ve ardından dün Manisa’da 15 mevsimlik tarım işçisinin hayatını kaybetmesi, işçilerin çalışma koşullarını yeniden gündeme getirdi. 

CHP Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu, mevsimlik tarım işçilerinin yaşadığı sorunların araştırılması için Meclis Araştırması yapılmasını istedi. Tanrıkulu tarafından verilen araştırma önergesinde,  mevsimlik yaşam ve çalışma koşullarının zorluğunun her yıl gündeme geldiğine dikkat çekilerek şu ifadelere yer verildi:

“Her yıl, hasat mevsimine yakın zamanlarda, kamyon kasalarında taşınan, beslenme ve barınma koşulları sağlanamayan sağlık ve emeklilik güvencesinden yoksun, sosyal hakları olmayan vatandaşlarımız düşük ücretler karşılığında uzun saatler çalışmaktadır.

‘Barınma koşulları yetersiz’

Özellikle doğu ve güneydoğu bölgelerinden gelen mevsimlik tarım işçilerinin temeldeki sorunları yaşadıkları bölgede geçimlerini sağlayabilecekleri, üretim yapabilecekleri bir iş alanlarının olmamasıdır. Bu nedenle yılın belli dönemlerinde, ortalama dört ay süre ile yaşadıkları yerden ayrılarak daha çok Ege, Çukurova ve Karadeniz Bölgesi'nde çalışmaktadırlar. Bu süre zarfında kazandıkları para onların bir yıl boyunca geçimlerini sağlayacakları paradır. Barınma koşulları yetersiz olup, çadırlarda ya da barınaklarda kalan bu işçiler, temiz içme ve kullanma suyuna da sahip değildir. Bu sağlıksız ortam ve koşullar, anne babaları ile birlikte gelen çocuklar için de tehlike oluşturmaktadır. Uygun altyapı koşulları olmayan yerlere kurulduğu için yaygın olarak salgın hastalıklara rastlanılmaktadır. Bu hastalıklar, beslenmeleri de yetersiz olan çocukları daha fazla etkilemektedir.

‘Çalışma koşulları iyileştirilmelidir’

Uzun vadede bulundukları yerlerde iş ve üretim olanaklarının yaratılması, kısa vadede ise; sosyal güvenceleri sağlanarak sağlık ve emeklilik gibi özlük haklarını içeren düzenlemeler yapılmalıdır. Çalışma ve barınma koşulları iyileştirilmelidir. Çalışma saatleri düzenlenmeli, ücretleri arttırılmalı, çalıştıkları yerlerde barınmalarına olanak sağlayacak sosyal tesis ve yurtlar yapılmalıdır. Beslenmeleri konusunda desteklenmeleri gerekmektedir. Temiz içme ve kullanma suyuna rahatça ulaşabilmeleri gerekmektedir. Bu sayede salgın hastalıkların önü alınmış olacaktır. Aileleri ile birlikte geldikleri yerlerde, çocuklar için eğitim verilebilecek birimlerin oluşturulması gerekmektedir. Böylelikle, mevsimlik tarım işçilerinin çocukları açısından ortaya çıkan eğitimdeki eşitsizlik belli bir oranda giderilmiş olacaktır.

“Kaç kere denetlediniz”

Tanrıkulu, ayrıca Başbakan Ahmet Davutoğlu’na, mevsimlik tarım işçileriyle ilgili denetimleri sordu.

Afyon Sultandağı’nda mevsimlik tarım işçilerinin eski cezaevinde yaşadıklarına dair haberi de soru önergesinde gündeme getiren Tanrıkulu, Başbakan’a şu soruları yöneltti,

“1-Mevsimlik işçilerin eski bir cezaevi olan “Adalet Bakanlığı Sultandağı Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda’’ insanlık dışı koşullarda yaşadığı iddiası doğru mudur ?

2-Mevsimlik işçilerinin yaşam koşullarının denetimi kim ya da kimler tarafından hangi tarihlerde yapılmıştır?

3-Mevsimlik işçilerin kaldığı eski cezaevinin temizlik, banyo, tuvalet vb. barınma şartlarının yetersiz olduğu iddiası doğru mudur?

4-Mevsimlik tarım işçiliğinde “dayıbaşılık” sistemi olduğu iddiası doğru mudur?

5-Mevsimlik tarım işçilerinin çocuklarından eğitimini bırakan kişi sayısı nedir?

6-2010-2015 yılları arasında 6 Temmuz tarihi itibariyle kayıt altına alınan mevsimlik tarım işçisi sayısı nedir?

7-Mevsimlik tarım işçilerine gıda yardımı yapılmamasının sebebi nedir?

8-Mevsimlik işçilerinin kaldığı eski cezaevine elektrik verilmemesinin sebebi nedir?

9-Türkiye’de 2010-2015 yılları itibariyle mevsimlik tarım işçilerinin çocuklarından eğitimini bırakan kişi sayısı nedir?

10-Türkiye’de 2010-2015 yılları itibariyle mevsimlik tarım işçilerine yapılan gıda yardımının tutarı ve miktarı ne kadardır?

11-Türkiye’de 2010-2015 yılları itibariyle mevsimlik tarım işçilerine yapılan yardımların türü nedir ve tutarı ne kadardır?

12-Mevsimlik işçilerin işverenden ücretlerini alamamaları, dayıbaşılık sistemi, kayıt altına alınmaları, ulaşım güvenlikleri vb. sorunlar 2010-2015 yılları itibariyle kim ya da kimler tarafından kaç defa denetlenmiştir?”