Mekke’den Ermeni Soykırımı çağrısı
Türkiye, Suudi Arabistan’ın lideri Kral Abdullah’ın hayatını kaybetmesinin ardından Bahreyn, Mısır, BAE, Ürdün, Tunus, Lübnan ve Fas gibi yas ilan etti. Bir günlük yasta yurt genelinde bayraklar yarıya indirildi. Kral Abdullah’ın Riyad’da düzenlenen cenaze törenine devletin zirvesinden, cumhurbaşkanı düzeyinde katılım oldu. Yaklaşık 100 yıl önce bölgeden gelen bir haber yankı bulmamıştı. Bu, Mekke’den “Ermenilere yardım” fermanıydı.
Şerif Ali Paşa’nın oğlu, Mekke Emiri Muhammed b. Abdülmuin İbn Avn’ın torunu olarak İstanbul’da doğan, Kasım 1908’de “Mekke Emiri” tayin edilen Şerif Hüseyin, Ermeni Soykırımı karşısında çağrısını 1917’de yayınladı.
Harut Sassounian’ın “Ermeni Soykırımı: Dokümanlar ve Deklarasyonlar: 1915-1995” kitabında yer alan belgede, İslam Peygamberi Hz. Muhammed’in torunu Hz. Hasan’ın soyundan gelen Şerif Hüseyin, kendini “Arap topraklarının Kralı” ve “Mekke’nin Emiri” olarak niteliyordu.
1916’da Osmanlı yönetimine karşı başlattığı ayaklanan, 27 Haziran 1916’da İttihat ve Terakkî yönetimini dinsizlikle suçlayan Şerif Hüseyin’in fermanı, Hicri takvime göre 18 Recep 1336’da “Umm El Kura” yani Mekke’de yayınlandı.
Şerif Hüseyin, Ermeniler’in İslam hukuku içinde “zimmi” yani “ehl-i kitap” olarak anılan Yahudi, Hrıistiyan ve Sabii sınıflarında bulunduğu için koruma altında olduğu ifade ediyor, İslam Peygamberi’nin konuyla ilgili hadisine atıfta bulunuyordu. Böylece bölgedeki Müslüman halka, tehcir kararıyla çöllere sürülen, ölüme mahkum edilen Ermeniler için yardım çağrısını dini temellere dayandırıyordu:
“Ermenilerden sizin bölgenizde, sınırınızda ve aşiretleriniz arasında bulunanları korumanız ve onlara iyi bakmanız istenmektedir. Onların işlerini kendi işleriniz gibi görüp yardım edin, kendinizi, kendi malınızı ve çocuklarınızı korur gibi onları koruyun. Ve onlara, ister bir yerden bir yere giderken ya da yerleşirken ihtiyaçları olabilecek her şeyi sağlayın. Sizden yapmanızı istediğimiz şeyler içinde beklediğimiz, asil karakterinizin yansıması ve kararlılığınızla bunu başarmanızdır.”
