“Meçhul Öğrenci” Surp Yerrortutyun’un sessizliğinde

İstiklal Caddesi’nin kalabalığından birkaç adım öteye, Odakule’nin arkasına geçildiğinde bir sessizlik başlıyor. Surp Yerrortutyun Ermeni Katolik Kilisesi’nin taş duvarları arasında bu kez bir ayin değil, sessiz ama yoğun bir sergi var. Erdoğan Zümrütoğlu, “Meçhul Öğrenci Anıtı için Modüller” adlı yeni sergisinde, Ece Ayhan’ın 1970 tarihli “Meçhul Öğrenci Anıtı” şiirine görsel bir karşılık veriyor.

Zümrütoğlu, şiirdeki “meçhul”lüğü yalnızca bir kimliksizlik değil, toplumsal hafızanın karanlık bir bölgesi olarak ele alıyor. Tuval ve metal yüzeylerdeki sert dokular, zamanla silinmiş izlerin, bastırılmış hikâyelerin, unutulmuş gençliğin gölgelerini taşıyor. Sanatçı, “Bu sergi bir anma değil, bir yüzleşme” diyor.

Mekânın hafızasıyla diyalog

Pilevneli’nin organizasyonuyla gerçekleşen sergide, Zümrütoğlu’nun 2018–2023 yılları arasında ürettiği büyük ölçekli tuvaller ve heykeller yer alıyor. Çalışmalar, kilisenin mimarisiyle kurduğu karşılıklı yankıyla izleyicide hem estetik hem duygusal bir yoğunluk yaratıyor. Kimi zaman koyu renklerin ağırlığıyla, kimi zaman boşluğun sesiyle konuşan işler, geçmişin taşlarıyla bugünün metallerini aynı sessizlikte buluşturuyor.

Serginin mekânla kurduğu ilişki de dikkat çekici. Bir zamanlar dua sesleriyle dolan Surp Yerrortutyun’un nefes alan duvarları, şimdi Zümrütoğlu’nun figüratif olmayan ama bedensel bir dile sahip resimleriyle yeniden anlam kazanıyor. Mekânın tarihsel hafızasıyla sanatçının kişisel belleği arasında kurulan bu bağ, sergiyi sıradan bir çağdaş sanat gösteriminden öteye taşıyor.

“Ece Ayhan’ın şiiri hepimizin içinde yankılanıyor,” diyor Zümrütoğlu. “Ben o yankının biçimini aradım. Çünkü o öğrenci hâlâ aramızda.”

Sergi, 15 Kasım'a kadar Salı–Pazar 11.00–19.00 saatlerinde Surp Yerrortutyun Ermeni Katolik Kilisesi’nde ziyaret edilebilir.