Leman'a karikatür soruşturması: Çalışanların gözaltı süresi uzatıldı, hesaplara erişim engeli

Leman dergisinde yer alan ve dini değerlere hakaret içerdiği iddia edilen karikatürle ilgili, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldı.

Başsavcılık, söz konusu karikatürün toplumun dini inançlarını aşağılayıcı nitelikte olduğuna karar vererek, altı kişi hakkında gözaltı kararı çıkarıldığını bildirdi.

Söz konusu kişiler arasında karikatürün sahibi, derginin 2 genel yayın yönetmeni ve sorumlu yazı işleri müdürü yer alıyor. Başsavcılık, gelişmelere ilişkin kamuoyunu bilgilendireceğini belirtti.

Leman dergisinin 26 Haziran tarihli sayısında, Hz. Muhammed ile Hz. Musa'nın, Ortadoğu'da bombalanan şehirlerin üzerinde karikatürize edilmesi üzerine dergi bazı kesimlerce sosyal medyada hedef gösterildi.

Adalet Bakanı'ndan açıklama

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, dergi hakkında “dini değerleri aşağılama” iddiasıyla soruşturma başlatıldığını duyurarak, şu açıklamayı yaptı:

"Bir mizah dergisi tarafından Peygamber Efendimizin karikatürünün çizilmesiyle ilgili İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Türk Ceza Kanunu'nun 216. maddesi gereğince 'dini değerleri alenen aşağılama' suçundan adli soruşturma başlatılmıştır. Hiçbir özgürlük, bir inancın kutsallarını çirkin bir şekilde mizah konusu yapma hakkı tanımaz.

Peygamber Efendimizin karikatürize edilmesi ya da herhangi bir şekilde görsel olarak temsil edilmeye çalışılması sadece dini değerlerimize değil, aynı zamanda toplumsal barışa zarar vermektedir. Milyonlarca Müslüman'ın inançlarını hiçe sayan bu provokasyon girişimine karşı gerekli hukuki adımlar gecikmeksizin atılacaktır."

Karikatürün hedef gösterilmesinin ardından bir grup, dergi önüne çağrı yaptı. LeMan önünde toplanan grup kapıyı taşladı,  iki kişi ana kapıdan içeri girdi.  Grup derginin kapısı önünde toplandı ve sloganlar atıldı. 

Polis derginin bulunduğu bölgede barikat  kurdu ve toplanan kalabalığa "sakinliğinizi koruyun" anonsu yaptı. 

Toplanan grup ise "Kafir Leman hesap verecek", "Burası bu gece kapatılacak" sloganları attı. Zaman zaman grupla polis arasında arbede yaşandı.

Leman: "Eserde Hz Muhammed’e hiçbir referans yoktur"

Leman dergisi ise sosyal medya hesabından şu açıklamayı yaptı: 

"Bu konuda yayın yapanlara uyarı: BU KARİATÜR bir HZ. MUHAMMED (SAV) KARİKATÜRÜ DEĞİLDİR. Eserde İsrail’in bombardımanlarında katledilen bir müslümanın adı Muhammed olarak kurgulanmıştır. İslam dünyasında 200 milyondan fazla kişinin adı Muhammed’tir. Eserde Hz Muhammed’e hiçbir referans yoktur.

Dünyada en çok konulan ve nüfus olarak en yüksek sayıda isim Muhammed, Mehmet, Mamadu (hepsi peygamber efendimizin ismini yaşatmak için müslümanlar tarafından konulur.) ismidir. Burada karikatürün çizeri İsrail tarafından öldürülen bir müslümanı konu ederek mazlum Müslüman halkın haklılığını çizmek istemiş olup dini değerleri aşağılama amacı asla bulunmamaktadır. Bize sürülen lekeyi kabul etmiyoruz zira Peygamber efendimizin tasviri yoktur. Karikatürü böyle yorumlamak için çok kötü niyetli olmak lazım. 

(Sizin tanıdığınız kaç Mehmet, Muhammed var.)Türk askeri Mehmetçiktir. Peygamber ocağından gelir. Hassasiyeti biliyor ve anlıyoruz. Yanlış anlaşılmalara sebep verenleri provakatif olanları kınıyoruz. Türk askeri Mehmetçiktir. Peygamber ocağından gelir. Hassasiyeti biliyor ve anlıyoruz. Yanlış anlaşılmalara sebep verenleri provakatif olanları kınıyoruz. Protesto eden kardeşlerimizi bizi doğru biçimde anlamaya davet ediyoruz. 5 adet Filistin Özel Sayısı ve yüzlerce Mavi Marmara dahil kapak yapmış bir dergi olarak  vicdanımızı ve inancımızı yanlış ve çarpıtılmış biçimde sorgulama hakkınızın olmadığını ifade ederiz. Yine provokasyonlara maruz kalıp incindiğini düşündüğümüz iyi niyetli okurlarımız için özür dileriz. Ülkemizin hassas günler geçirdiği bu dönemde adalet bakanlığı ve güvenlik sağlamakla yükümlü birimleri çıra peşinde olanlara karşı  göreve davet ediyoruz."

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ise sosyal medya hesabından  iki dergi çalışanının gözaltına alındığını duyurdu. Yerlikaya, dergi çalışanlarının gözaltına alınma anının görüntülerini de paylaştı. Görüntülerde dergi çalışanlarının polisin sert müdahalesiyle götürüldüğü görülüyor. 

Çizimi yapan D.P., grafiker C.O., Yazı İşleri Müdürü Z.A. ve müessese müdürü A.Y. gözaltına alındı. Derginin imtiyaz sahibi ve genel yayın yönetmeni T.A. ile yazı işleri müdürlerinden A.Ö.’nün ise yurtdışında olduğu belirtildi.

4 kişinin gözaltı süresi uzatıldı

Leman Dergi’nin basılması sonrası gerçekleştirilen gözaltılar Vatan Emniyet’e getirildi. Çalışanlara edilen isnat, "halkı kin ve düşmanlığa tahrik kapsamında dini değerleri alenen aşağılama" olarak açıklandı. Öte yandan Güvenlik Şube, gözaltındaki Leman Dergi çalışanlarının gözaltı sürelerinin bir gün uzatıldığını açıkladı. Gözaltıların yarın savcılığa çıkarılacağı bilgisi verildi.

Hesaplara erişim engeli

İfade Özgürlüğü Derneği'nin açıklamasına göre derginin internet sitesi ve X hesabına erişim engeli getirildi:

"LeMan Dergisi‘nde yayımlanan bir karikatürle ilgili, ‘dini değerleri alenen aşağılama’ suçundan başlatılan soruşturma kapsamında, derginin web sitesi ve X hesabı, İstanbul 5. Sulh Ceza Hakimliğinin 1 Temmuz 2025 tarihli ve 2025/6609 sayılı kararıyla, millî güvenlik ve kamu düzeninin korunması gerekçesiyle erişime engellendi. X platformu hesabı henüz Türkiye’den görünmez kılmadı."

Ekrem İmamoğlu'nda açıklama: Hadsizliği kınıyorum

Silivri'dekİ Marmara Cezaevi'nde tutuklu bulunan Cumhuriyet Halk Partisi cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu, Leman dergisinin karikatürüne ilişkin açıklama yaptı. İmamoğlu'nun X'te yaptığı paylaşımın tamamı şu şekilde:

"Alemlere rahmet olarak gönderilen Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'e (s.a.v.) ve Hz. Musa’ya (a.s) yapılan hadsizliği kınıyorum. Karikatürde Gazze’deki zulme dikkat çekilmek istendiği ifade edilse de kullanılan yöntem inançlı insanların kalbini kırmış, derin bir hassasiyet yaratmıştır. Bu tür hassasiyetler üzerinden toplumumuzu kışkırtmaya, çatışma ortamı yaratmaya çalışan provokatörlere ise asla geçit verilmemelidir. Türkiye, geçmişte bu tür kışkırtmaların acı sonuçlarını yaşamış bir ülkedir. Aynı hataların tekrarına izin veremeyiz. Sağduyuyu korumak, inançlara saygıyı savunmak ve toplumsal barışımızı her türlü tahrikten uzak tutmak hepimizin ortak sorumluluğudur."

Mansur Yavaş:

Ankara Büyükşehir Belediye (ABB) Başkanı Mansur Yavaş ise Leman dergisinin karikatürü hakkında "İfade özgürlüğü, nefretin ya da ayrıştırmanın aracı haline getirilmemelidir. Çünkü bu topraklarda birlikte yaşamanın, bir arada kalmanın en güçlü harcı; karşılıklı saygı ve sağduyudur" ifadelerini kullandı.

ÇHD: Hukuk Askıda, Talimatla Yargı İşliyor

Çağdaş Hukukçular Derneği, yaptığı açıklamada gözaltı sürecine dair açıklama yaptı. "Dergi çalışanları ters kelepçeyle, başları zorla öne eğdirilerek ve merdivenlerde sürüklenerek gözaltına alınmış, bu anlara dair görüntüler açık biçimde işkence suçunun kanıtı olmuştur" dedi. ÇHD'nin sosyal medyadan yaptığı "İşkencenin Aklanmasına Geçit Vermeyeceğiz. Faşist Saldırıların Karşısında Leman Dergisi’nin Yanındayız!" başlıklı açıklama şu şekilde:

"Leman dergisine yönelik soruşturma, yalnızca bir cezalandırma girişimi değil; iktidarın toplumsal muhalefeti susturma ve hizaya çekme çabasının parçasıdır.

30 Haziran 2025 tarihinde İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Leman dergisinde yayımlanan bir karikatür gerekçe gösterilerek, TCK 216/3 kapsamında “dini değerleri alenen aşağılama” suçlamasıyla soruşturma başlatılmıştır. Hiçbir şekilde suç unsuru taşımayan, savaş karşıtı niteliği açık olan söz konusu karikatür üzerinden derginin sistematik biçimde hedef haline getirilmesi kabul edilemez. Daha da vahimi, karikatürün çizeri ile birlikte derginin genel yayın yönetmeni, yazı işleri müdürü, muhasebe müdürü ve grafikeri gözaltına alınmış; bu gözaltı işlemleri açık işkenceye dönüşmüştür.

Ters Kelepçe, Merdivende Sürükleme: İşkence Açık ve Belgeli
Dergi çalışanları ters kelepçeyle, başları zorla öne eğdirilerek ve merdivenlerde sürüklenerek gözaltına alınmış, bu anlara dair görüntüler açık biçimde işkence suçunun kanıtı olmuştur. Gözaltı süreci şube üyelerimizce bizzat takip edilmiştir. Delillerin bizzat İçişleri Bakanı tarafından basına servis edildiği koşullarda, işkence faillerinin korunmasına ve aklanmasına asla izin vermeyeceğiz. Bu hukuksuzluğun sonuna kadar takipçisi olacağız.

Hukuk Askıda, Talimatla Yargı İşliyor
İfade özgürlüğü ve basın özgürlüğünü ortadan kaldırmaya yönelik bu saldırılar, siyasi talimatlarla yürütülen yargı mekanizmasının geldiği noktayı gözler önüne sermektedir. Adalet Bakanı’nın kamuoyuna açık şekilde dergiyi hedef göstermesi, İçişleri Bakanı’nın işkenceyi meşrulaştıran açıklamaları, temel hukuk ilkelerinin artık geçerli olmadığını ortaya koymaktadır.

Leman dergisine yönelik soruşturma, yalnızca bir cezalandırma girişimi değil; AKP-MHP iktidarının toplumsal muhalefeti susturma ve hizaya çekme çabasının parçasıdır.

Cihatçıların Linç Girişimine Göz Yumuldu
Aynı gün akşam saatlerinde, gün boyu sosyal medyada hedef gösterilen Leman dergisinin Beyoğlu'ndaki binası cihatçı grupların faşist saldırısına uğramıştır. İstiklal Caddesi’nde ve İmam Adnan Sokak’ta toplanan gruplar tekbirler, şeriat sloganları eşliğinde taş ve sopalarla binaya saldırmıştır. Polis ise bu saldırılara yalnızca birkaç barikatla “seyirci kalmış”, hiçbir saldırgan gözaltına alınmamıştır.

Siyasal iktidar, bir gün önce Onur Yürüyüşü için tüm İstanbul'u abluka altına alırken, cihatçıların bu açık saldırısını izlemekle yetinmiş, fiilen teşvik etmiştir.

İstiklal Caddesi Cihatçılara Açık, Halkın Direnişine Kapalı
1 Mayıs’ta, Gezi anmalarında, 8 Mart Feminist Yürüyüşlerinde, 25 Kasım’da ve diğer demokratik eylemlerde barikatlarla kapatılan İstiklal Caddesi, yalnızca cihatçılara açılmıştır. İstanbul Valiliği’nin, demokratik eylemleri yasaklarken kullandığı “kamu düzeni” gerekçeleri bu saldırıda askıya alınmış; yalnızca “kibar bir dağılma çağrısıyla” yetinilmiştir.

Failler Ortada, Devlet Koruması Altındalar
Leman dergisine yönelik saldırıların failleri bellidir. Devlet koruması altında hareket eden bu gruplar ve işkenceci kolluk güçleri, yargı tarafından aklanacaklarına dair güvenle hareket etmektedir. Madımak Katliamı’nın faillerine tanınan cezasızlık, Hizbullahçıların serbest bırakılması, faili meçhul cinayet ve kayıpların dosyalarının kapatılması gibi uygulamalar bu cezasızlık sisteminin göstergesidir.

Filistin Karikatürüne Soruşturma, İsrail’e Yaptırıma Cesaret Yok
İktidar, Filistin’deki soykırımı konu alan bir karikatüre tahammül edemezken, İsrail’e karşı NATO üslerini kapatmak, işgalci sevkiyatları durdurmak ve ambargo uygulamak konusunda hiçbir somut adım atamamaktadır. Leman binasına saldıranlara “sakin ol” çağrısı yapan emniyet, Filistin’le dayanışma eylemlerinde işkenceyle gözaltı yapmaktadır.

Çağrımızdır: Faşizme Karşı Mücadeleyi Yükseltelim

Çağdaş Hukukçular Derneği İstanbul Şubesi olarak;
•⁠  ⁠Siyasi talimatlarla işleyen yargıya,
•⁠  ⁠İşkencenin aklanmasına,
•⁠  ⁠Basın ve ifade özgürlüğüne dönük saldırılara,
•⁠  ⁠Cihatçı şiddetin meşrulaştırılmasına karşı mücadelemizi kararlılıkla sürdüreceğimizi bir kez daha ilan ediyoruz.

Tüm kamuoyunu, meslek örgütlerini, basın emekçilerini ve demokratik kamuoyunu bu faşizan saldırılara karşı dayanışmayı büyütmeye, faşizme karşı mücadeleyi yükseltmeye çağırıyoruz."

Tuncay Akgün: Böyle bir riski alamazdık