Kürtçe seçmeli ders olarak ortaokulda başlayacak

Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay hükümet olarak çok boyutlu bir çalışma yaptıklarını ifade ederek, “Vatandaşların ana dillerini öğrenme boyutu var. Bunlarla ilgili çalışmalar sürüyor, Başbakan açıklayacak” ifadeleri, gözleri Kürtçe derslerine çevirdi. Başbakan Erdoğan’ın yarın AK Parti Grup toplantısında yapması beklenen açıklamanın ardından, Kürtçe ders programın ayrıntıları da kamuoyuna duyurulacak. Dersin 4+4+4 sisteminde ortaokuldan, yani 2. dörtten itibaren verileceği, haftada 3 ile 4 saat olarak tasarlandığı öğrenildi. Kürtçe seçmeli ders, bu alanda mezun öğretmen olmadığı için ilk aşamada “usta-öğretici”ler tarafından verilecek.

Demokratik açılımın yeni ayağında Kürtçe öğrenimin kolaylaştırılmasının gündemde olduğu belirtiliyor. Hükümetin, Kürtçe’nin okullarda seçmeli ders olarak okutulmasının kapsamını yeni demokratikleşme döneminde genişletmeyi öngördüğü ifade ediliyor. Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay’ın geçtiğimiz hafta ‘anadil öğrenimi’ başlığıyla açıkladığı bu yeni çalışmaya ilişkin detayların, Başbakan Erdoğan tarafından açıklanması bekleniyor.

Talim Terbiye Kurulu'nun, tüm seçmeli derslerin program ve müfredatlarına dair çalışmayı, bu ay sonuna kadar bitireceği bildirildi.

Kürtçe seçmeli ders

Milli Eğitim Bakanı Dinçer, 4+4+4 görüşmeleri sırasında, “ortaokullar için hazırlanacak seçmeli dersler arasında Kürtçe’nin de olabileceğini” söylemişti. Beşir Atalay’ın “anadilde öğrenim” açıklamasının ardından gözler, Kürtçe’nin nasıl öğretileceğine çevrildi. Edinilen bilgiye göre Talim Terbiye Kurulu tüm seçmeli derslerin program ve müfredatlarına dair çalışmayı, bu ay sonuna kadar bitirecek. Seçmeli dersler arasında Kürtçe de olacak. Milli Eğitim Bakanlığı yetkilileri, Kürtçe müfredat programının bu hafta bile yayınlanabileceği söylüyor. Dersin önümüzdeki eğitim yılında, seçmeli olarak programda yer alması durumunda, özellikle Doğu ve Güneydoğu’da birçok okulda tercih edilmesi bekleniyor.

Ortaokuldan başlayacak

MEB’in çalışmasına göre Kürtçe seçmeli ders, 5. sınıftan itibaren, yani ortaokulda başlayacak. Talim Terbiye Kurulu’nun çalışmayı tamamlamasının ardından Bakan Dinçer’e sunacağı programa, Dinçer onay verirse, müfredat ilkokulun son sınıfından, yani 4. sınıftan itibaren de başlayabilecek. Ancak planlamaların ortaokula (5. sınıftan itibaren) göre yapıldığı ifade ediliyor.

İngilizce, Almanca, Fransızca gibi yabancı dillerin yanı sıra seçilebilecek Kürtçe dersi ortaokulda, öğrencinin diğer bir dil dersi seçip seçmemesine göre haftada 4-6 saat olarak verilebilecek. Yani öğrenci İngilizce gibi başka bir dil öğrenmek yerine Kürtçe dersi seçerek daha fazla ders saati bu dersi alabilecek. Kürtçe seçmeli dersin lise aşamasında da verileceği, orada da yine haftada 3 veya 4 saat olacağı kaydedildi.

DVD desteği ile ders

Kıvanç El'in Vatan gazetesinde yayımlanan haberine göre, Kürtçe dersinde öğrencilerin dili öğrenebilmesi için, kitapların yanı sıra, CD, DVD gibi ek kaynaklardan da yararlanılabilecek. Bu DVD’lerde konuların pekiştirilmesi için kültürel bilgiler de verilecek. Dersin “genel amacı”, “Normal hızla konuşulanı anlayabilmesi”, “Dinlediğini anlayabilmesi”, “Doğal hız, tonlama, vurgu ve doğru söyleyiş ile konuşabilmesi”, “Dilin konuşulduğu ülkelerin kültür değerlerinin farkına varabilmesi”, “Duygu, düşünce ve izlenimlerini açık ve anlaşılır bir biçimde yazıyla anlatabilmesi”, “Kendi kültürünün bilincinde olması” ve “Atatürk’ün düşüncelerini ve devrimlerini anlatabilmesi” olarak sıralanacak.

Kürtçe eğitim

MEB’in seçmeli Kürtçe dersin yanı sıra bazı özel veya vakıf okullarına “İngilizce”, “Fransızca” dillerinde eğitim yapabilme olanağının verilebildiği gibi Kürtçe eğitim yapma hakkını da değerlendirdiği, ancak şu aşamada böyle bir iznin söz konusu olmadığı vurgulandı.

Öğretmenlerin yeterli düzeyde yetişmesinin ardından isteyen özel okul veya vakıf okulları, diğer özel okul örneklerinde olduğu gibi Türkçe dışında bir dilde eğitim verme hakkına sahip olabilecek. Bu okullar için MEB tarafından ayrıca izin verilebilecek ve özel programları onaylanacak.

Dersi kimler verecek?

Kürtçe müfredatının yayınlanmasının ardından bu dersi hangi öğretmenlerin vereceği, bir başka soru işareti. Öğretmenlerin hangi alanlardan mezun oldukları takdirde hangi derslere girebileceği, Talim Terbiye Kurulu’nun “80 sayılı kararı” ile belirleniyor. Bu kararda “Kürtçe” henüz yer almıyor. Talim Terbiye Kurulu’nun 80 sayılı karara ilişkin de bir karar alması gerekiyor. Bakan Ömer Dinçer, “Kürtçe dersi verecek öğretmen bulabilecek misiniz?” yönündeki sorulara, “Hiç merak etmeyin buluruz” yanıtını vermişti.

İlk mezunlar 2015’te

Öte yandan Mardin Artuklu ve Muş Alpaslan Üniversiteleri’nde YÖK kararıyla “Kürt Dili ve Edebiyatı” bölümü açılmıştı. Batman Üniversitesi de aynı bölüm için YÖK’e başvurdu, onay bekliyor. Artuklu, Alpaslan ve Bingöl Üniversiteleri’nde de yüksek lisans eğitimi verilen enstitüler yer alıyor. Mardin Artuklu Üniversitesi’nin Kürt Dili ve Edebiyatı bölümü 2011’de YÖK kararıyla ilk öğrencilerini aldı. 21 öğrenci, 2015 yılında mezun olacak. Bu öğrenciler Kürtçe alanında 4 yıllık lisans eğitimi alan ilk öğrenciler olacak. Alan öğretmeni olarak atanmak için 4 yıllık lisans mezunu olma şartı olduğundan ilk olarak bu öğrenciler Kürtçe dersi öğretmeni olabilecek. Ancak Kürtçe seçmeli ders kararının hayata geçirilmesi 2015’ten önce olursa, devreye “ücretli öğretmenlik” ve “usta öğretici öğretmenlik” modeli devreye sokulacak. Çeşitli kurslardan ve yüksek lisans yaparak Kürtçe sertifikası alanlar, il ve ilçe milli eğitim müdürlükleri tarafından ücretli öğretmen ve usta öğretici olarak okullarda görevlendirilebilecek.

Mardin Artuklu Üniversitesi’nin Yaşayan Diller Enstitüsü bünyesinde kurulan Kürt Dili ve Edebiyatı yüksek lisans programından ise 2013 yılında ilk mezunlar verilecek. Yasal düzenlemeye göre yüksek lisans mezunları alan öğretmeni olarak atanamıyor. Ancak bir yüksek lisans mezunu öğretmenlik veya fen edebiyat fakültesi mezunu olduktan sonra Kürtçe yüksek lisansı yaptıysa ve kendi mezuniyet alanında öğretmen olursa ayrıca “yandal” olarak Kürtçe derslerine de girebilecek. Ancak öğretmenin ana branşı Kürtçe olmayacak.

CHP’nin müracaatı samimiyetsizlik

Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer, Emirgan Korusu’ndaki Beyaz Köşk’te Kayseri İli Yardımlaşma Derneği’nce düzenlenen 6. Kayserililer Brunch’nda basın mensuplarının sorularını yanıtladı. CHP’nin kamuoyunda “4+4+4” olarak bilinen ve zorunlu eğitimi 12 yıla çıkaran 6287 sayılı yasanın esastan görüşülmesi için Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı başvuruya ilişkin bir soru üzerine Bakan Dinçer, şunları söyledi: “Öncelikle daha önceden bu kanunla ilgili Anayasa Mahkemesi’ne bir müracaatları olmuştu hatırlıyorsunuz. Anayasa Mahkemesi şeklen yapılan bu müracaatı reddetmişti. O zaman hatırlarsanız, ’ herkes hukuka saygı göstermeli’ demiştik. TBMM bir irade beyan etti. Biz de bu irade üzerine gerekli hazırlıkları yaptık ve bu kanunla ilgili önümüzdeki yıldan itibaren uygulamalarımıza başlıyoruz. Daha önceden mahkeme bunu reddettiği halde tekrar müracaat etmeyi ben biraz samimiyetsizlik olarak görüyorum. Daha da önemlisi daha önceden yine CHP bu konuyla ilgili olumlu mesajlar vermiş ve buna dair düzenlemeler yapılabileceğini beyan etmişti. Şimdi yaptığı davranış önceki beyanlarından farklı bir davranış, onlarla çelişen, onları reddeden bir davranış. Ben CHP’ye meclise ve mahkemeye saygı duymasını tavsiye ediyorum.”