Kültür Bakanlığı’ndan ‘Ermeni açılımı'

EMRE CAN DAĞLIOĞLU
[email protected]

Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, 25 Kasım’da Belçika’da yaptığı basın toplantısında, Türkiye’nin Ekim 2015-Ocak 2016 döneminde, merkezi Brüksel’de bulunan Europalia Kültür ve Sanat Festivali'nin konuk ülkesi olacağını açıkladı. Bakan Çelik, festivalle ilgili detayları açıkladığı basın toplantısında gelen soru üzerine, Anadolu kültürünü kompartımanlara ayırmadıklarını ve Anadolu kültürünün bir parçası olarak Ermeni kültürüne de festivalde yer vereceklerini söyledi.

Türkiye gazetesinden Ercan Gürses’in haberine göre, festivalde Ermeni kültürüne dair, restore edilen Ermeni kiliselerinin ve Ermeni saray fotoğrafçılarının çektiği fotoğraflar sergilenecek ve Tatyos Efendi, Nigoğos Ağa ve Kemani Sarkis Efendi gibi Ermeni bestekârların eserleri dinletilecek. Gürses'in söz konusu haberinde, Bakan Çelik'in davet edilecek sanatçılar arasında, 1943 yılında hayatını kaybetmiş Bimen Şen'in de adını zikrettiği söylenmişti; fakat bugün Bakanlık'tan yapılan açıklamada bu ifadenin kullanılmadığı belirtildi. Yanı sıra, Karin Karakaşlı, Jaklin Çelik ve Markar Esayan’ın da Brüksel’deki festivalde yer alacaklarını belirtmesine rağmen, söz konusu yazarlara henüz bir davet ulaşmış değil.

Soykırımın 100. yılı olan 2015’te Avrupa’da gerçekleşecek bir festivalde, Ermeni kültürünün özellikle vurgulanacak olması da kafalarda soru işaretleri oluşturan bir diğer mesele.

‘Vitrin girişimleri inandırıcı olamaz’
Karin Karakaşlı

Festivali Türkiye gazetesinde çıkan haber dolayısıyla duymuş oldum. Varlığından dahi haberdar olmadığım bir festivale katılacakmış gibi adımı görmek doğrusu bir hayli şaşırttı beni. Anladığım kadarıyla Bakan Çelik’in basın toplantısında, “Sergide Ermeni sanatçıların yer alıp almayacağı” şeklinde sorulmuş bir soruya, sonradan ayaküstü bir yanıt düşünülmüş. 

Hâl buyken, “Anadolu Ermeni eserlerinin sergilenmesinin, Ermeni açılımında dönüm noktası olabileceği” yorumu da havada asılı kalıyor. Gerçek sanat, hele de edebiyat, elbet muhalif ve politiktir, ancak bahsi geçen bu çerçevede değil. Ermeni sorunu için çok ciddi adımlar atılması gereken bir dönemde, böyle vitrin girişimlerin herhangi bir inandırıcılığı olması mümkün değil.

Ben, edebiyatçı kimliğimin Ermenilikten azade bağlamlarda kendi değeri içerisinde ele alınmasını bekliyorum. Ermeni kimliğine dair söyleyeceklerimi zaten kendi mecrasında paylaşıyorum. Edebiyatım ise kimliklerden bağımsız ve özgür. Ona da halel getirilmesine izin vermem.

‘Karar vermek için içeriği bilmem gerek’
Markar Esayan

Henüz bana gelen bir teklif yok, ancak resmî ağızdan böyle bir açıklama yapıldıysa, böyle bir öneri gelecektir. Henüz festivalin içeriği hakkında bilgi sahibi değilim ve bağlamını tam olarak incelemediğimden, kabul edip etmeyeceğimi söyleyemem.

‘Kültürün nasıl ele alınacağı önemli’
Jaklin Çelik

Festivali ben de bugün gazetelerden öğrendim. Bana şimdiye kadar herhangi bir teklif gelmiş değil. Fakat ben 2005 yılından bu yana Kültür Bakanlığı’nın yurt dışında düzenlediği kitap fuarı gibi etkinliklere katılıyorum. Dolayısıyla, böyle bir davet gelirse garipsemem. Katılım gösterme konusunda da çok sert olmamak gerektiğini düşünüyorum. Ancak elbette ki 2015 kritik bir yıl ve bu anlamda oynamaya çalıştıkları oyunun farkındayım. Bu yüzden, önce festivalin içeriğiyle ilgili bilgi sahibi olmak gerekir. Bu festivalde, kültürü nasıl ele alacaklarını öğrenmek gerekiyor, karar vermeden önce.