Քմծիծաղին գաղտնիքը անյայտ
Հիւսիս Ատլանտեան Դաշինքին գագաթնաժողովին մասնակցող Թուրքիոյ Նախագահ Էրտողանի համար այդ ժողովի կարեւորագոյն դէպքն էր Նախագահ Պայտընի հետ տեսակցութիւնը։ Թրքական մամուլն ալ իր բոլոր ուշադրութիւնը սեւեռած էր այդ հանդիպման վրայ։ Ծանօթ է, որ Թուրքիա եւ ԱՄՆ իրենց միջեւ դիւանագիտական ամենալարուած շրջանը կ՚ապրին։ Ռուսական Ս-400 հրթիռներու գնումը, Ֆ35 կործանիչներու ծրագրէն Թուրքիոյ արտաքսումը, «Հալքպանք» դրամատան հակաամերկեան գործունէութեան դէմ դատավարութիւնը, Ֆեթհուլլահ Կիւլենը վերադարձնելու մասին Թուրքիոյ պահանջներուն ԱՄՆ-ի կողմէ մերժուիլը եւ վերջապէս 24 Ապրիլ 2021-ին Ճօ Պայտընի 1915-ի կոտորածներուն համար ցեղասպանութիւն եզրը գործածելը կարեւոր խոչընդոտներ կազմած են Թուրք-Ամերիկեան յարաբերութիններու մէջ։ Էրտողան բոլոր այս նիւթերու շուրջ Թուրքիոյ կարծիքները ներկայացնել պիտի փորձէր, բայց ժողովէն ետք պարզուեցաւ թէ գոհացած է ենթարկուածութեան նոր դաշտեր առաջարկելով։ Այդ է պատճառը թէ վերադարձին ցեղասպանութեան նիւթի հետ առնչուելով իրեն ուղուած հարցումին պատասխանեց «Փառք որ այդ նիւթը օրակարգի չեկաւ» ըսելով։
Վերլուծաբաններ դժուարացան այս երեւոյթը մէկնաբանելու, քանի որ Նախագահ Էրտողան ինքն էր որ կ՚ուզէր այս մասին Թուրքիոյ դժգոհութիւնը բարձրաձայնել։
Դարձեալ կարելի չեղաւ այդ փառք տալէ ետք դէմքին յայտնուած քմծիծաղը։
Սակայն ուշագրաւ է Էրտողանի յաջորդ քայլը։ Ան իսկոյն այցելեց Ատրպէյճան եւ Շուշիի մէջ հանդիպում մը ունեցաւ Իլհամ Ալիեւի հետ։ Հոն անդրադարձաւ Ղարաբաղը ազատագրելու համար մղուած պայքարին յաղթանակով աւարտին։ Այդ յաղթանակի մէջ շեշտեց թրքական արտադրութիւն ԱԹՍ-ներու դերակատարութիւնը։
Այս մասին ՀՀ Արտ. Գործ նախարարութիւնը յայտարարութիւն մը ընելով դատապարտեց Թուրքիոյ եւ Ատրպէյճանի նախագահներու Շուշի տուած այցելութիւնը։
«Յատկանշական է, որ այս այցելութեանը նախորդել էր բռնի կերպով տեղահանուած հայկական բնիկ բնակչութեան կրօնական եւ պատմամշակութային ժառանգութեան աւերումը, այդ թւում՝ Արցախի դէմ թուրք-ադրբեջանական ուժերի կողմից սանձազերծուած պատերազմի ընթացքում եւ դրանից յետոյ թիրախաւորուած Շուշիի Սուրբ Ամենափրկիչ Ղազանչեցոց մայր տաճարի սրբապղծումը եւ Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերի յիշատակին նուիրուած յուշարձանի ամբողջական ոչնչացումը», ըսուած է յայտարարութեան մէջ։
Նման բնոյթով յայտարարութիւն մը ունեցած է նաեւ Արցախի Հանրապետութեան Արտաքին Գործոց Նախարարութիւնը։
«Ատրպէյճանի նախագահ Իլհամ Ալիեւի ու նրա ընտանիքի ուղեկցութեամբ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի եւ նրա ընտանիքի անդամների այցը Արցախի պատմական մայրաքաղաք Շուշի, որը Թուրքիայի եւ Ատրպէյճանի կողմից աւերուել է 1920 եւ 2020 թուականներին, միջազգային իրաւունքի կոպտագոյն խախտման, մարդատեացութեան, ցեղասպան ու ահաբեկչական քաղաքականութեան վառ դրսեւորում է։
Արցախի Հանրապետութեան արտաքին գործերի նախարարութիւնը խստօրէն դատապարտում է նման այցերը Արցախի գրաւուած տարածքներ՝ դրանք դիտարկելով որպէս սադրանք, ծաւալապաշտական եւ ծայրայեղական ծրագրերի շարունակման յայտ» կ՚ըսէ Արցախի Հանրապետութեան Արտաքին Գործոց Նախարարութիւնը։
