Խաչատուրեան Պատրիարք քերթուածներով
Թուրքիոյ Հայոց Պատրիարքարանը կը շարունակէ վերջին տարիներուն զգալիօրէն թափ ստացած հրատարակութեան աշխատութիւնը։ Արդէն լոյս տեսած է նորահաստատ «Արմաշ» մատենաշարի 11-րդ գիրքը։
«Քնար Արեւագալի» խորագրեալ այս հատորը դարձեալ հաճելի յայտնութիւն մը եւ անակնկալ մըն է հայերէն ընթերցողին համար, քանի որ առաջին անգամ կը հրատարակուի Պոլսահայոց համար շատ սիրելի դէմքի մը՝ Գարեգին Պատրիարք Խաչատուրեանի ցարդ անտիպ մնացած բանաստեղծութիւնները։
Խաչատուրեան Պատրիարք մեր հոգեւոր պատմութեան մէջ յաճախ կը յիշուի «Մեծանուն Տրապիզոնցի» մակդիրով։ Իսկ պատրիարքարանէն ուղարկուած ծանօթագրութեան մէջ ալ կը նշուի որ սոյն բանաստեղծութիւնները գրի առնուած են 28 Յունիս 1918 եւ 2 Հոկտեմբեր 1924 թուականներու միջեւ Տրապիզոնի, Դամասկոսի, Երուսաղէմի, Երեւանի, Ալեքսանդրէթի, Միջերկրականի վրայ նաւու, Լաթաքիոյ եւ Սուրիոյ Տրիպոլիի մէջ։
Նկատի ունենալով յիշեալ տարեթիւերը եւ ապրուած վայրերը, կարելի է ենթադրել թէ ինչպիսի ներշնչումով գրուած կրնայ ըլլալ այդ բանաստեղծութիւնները։ Անշուշտ այս տողերու գրուած պահուն միայն ենթադրութիւն մըն է որ կը կատարուի, քանի որ այժմ զուրկ ենք հրատարակութեան բովանդակութիւնը իմանալէ։ Սակայն ծանօթագրութեան մէջ կը նշուի թէ հատորը կ՚ընդգրկէ նաեւ հեղինակի բնագրին կրկնատիպը։ Միւս կողմէ ինչպէս Պատրիարքարանի նախորդ հրատարակութիւններէն շատերուն մէջ, այս անգամ ալ խմբագրութիւնը ստանձնած է Վաղարշակ Սրկ. Սերովբեան։
Նոր հրատարակութեան կարեւորութիւնը ալ աւելի շեշտակի կը դառնայ Վաղարշակ Սրկ. Սերովբեանի նախաբանով եւ պոլսահայոց սիրելի մի այլ պատրիարքի՝ Շնորհք Գալուստեան Եօզղատցիի ու արժէքաւոր բանասէր էր Յակոբ Ճէօլոլեան Սիրունիի հեղինակի գրական վաստակին մասին գրութիւններով։ Իսկ պատրիարքարանի անձնակազմէն Տէր Գրիգոր Աւագ Քահանայ Տամատեան եւ Մարիա Շահպազ Տիգրանեան պատրաստած են նուազ ծանօթ կամ առհասարակ անծանօթ բառերու ընդարձակ բառարան մը։ Կողքի ձեւաւորումը կը պատկանի Արիս Քարանֆիլի։ Իսկ հատորը լոյս կը տեսնէ Վարուժան Պուլկանի մեկենասութեամբ։
Նոյն ծանօթագրութեան մէջ կը նշուի որ փափաքողներ այս հատորին կրնան տիրանալ աշխատանքային ժամերուն Պատրիարքարան դիմելով։
